Kuruluşundan Emevî döneminin sonuna kadar vâsıt
Wasit: From its foundation to the end of the Umayyad period
- Tez No: 835976
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA ÖKSÜZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Şehircilik ve Bölge Planlama, History, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Bu çalışmada Emevîler'in Irak'ta 703 ve 750 yılları arasında merkezi ve aynı zamanda Müslümanların kurmuş oldukları ilk İslâm şehirlerinden olan Vâsıt ele alınmaktadır. Kent, Abdülmelik b. Mervân (ö. 86/705) döneminde Emevîler'in Irak genel valisi Haccâc b. Yûsuf es-Sekafî (ö. 95/714) tarafından 83-84/702-703 yıllarında kurulmuştur. Konum olarak Kûfe ile Basra arasında, Dicle nehrinin kenarında yer almaktadır. Eski bir İran şehri olan Kesker'in karşı yakasında inşa edilmiştir. Şehrin inşa amacı, Emevîler'in Irak bölgesinde güvenli bir askerî garnizon oluşturma düşüncesinden kaynaklanmaktadır. Haccâc güvenlik kaygılarından dolayı Kûfe ve Basra'dan bölgeyi idare etmenin mümkün olmadığını anlamıştı. Bundan dolayı alternatif bir çözüm olması hasebiyle Vâsıt'ı bina etmiştir. Vâsıt kuruluşundan Emevîler'in sonuna kadar Irak eyaletinin idarî merkezi olmuştur. Irak, hicri birinci asırda yaşanan isyanlar neticesinde bir türlü düzenin sağlanamadığı ve kargaşanın hâkim olduğu bir bölgeydi. Şehrin yeni bir merkez olması neticesinde sağlanan güven ve istikrarla bölgede imar ve inşa faaliyetleri hızlandı. Burası çok yüksek güvenlik standartlarıyla donatılarak inşa edilmiştir. Nitekim Emevî hanedanı, Şam'da ortaya çıkıp güçlendi ve son direniş merkezi olan Vâsıt'ın düşmesiyle tarih sahnesinden silindi. Kent zamanla çok önemli bir ticaret merkezi oldu. Dicle nehrinin sunmuş olduğu coğrafi konum sayesinde gemilerle dünyaya açılan bir pazar hüviyeti kazandı. Müslümanların yanında Hristiyanlar, Yahudiler ve diğer milletler de burada yaşamışlar. Ayrıca şehirde mabetler, hastaneler ve hapishaneler inşa edildi. Vâsıt kuruluş, yükseliş, gerileme ve çöküş devrelerinin hepsinin yaşandığı tarihteki müstesna örneklerdendir. Nitekim 703/750 yıllarında Irak'ın merkezi konumuna sahip iken günümüzde kimsenin yaşam sürmediği ve sadece kalıntıları üzerinde arkeolojik çalışmaların yapıldığı bir alana dönüşmüştür. Araştırmada kuruluşundan Emevîler döneminin sonuna kadar Vâsıt'ın siyasî tarihinin yanında sosyal, kültürel ve ekonomik yapısı incelenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study examines Wasit, the centre of the Umayyads in Iraq between 703 and 750 and one of the first Islamic cities founded by Muslims. The city was founded in 83-84/702-703 by the Umayyad governor-general of Iraq, Hajjaj bin Yusuf es-Sekafî (d. 95/714), during the reign of Abdulmalik bin Marwan. The city was situated between Kufa and Basra, on the banks of the Tigris. It was built on the opposite bank of Kesker, an ancient Iranian city. The purpose of building the city stemmed from the Umayyad idea of creating a secure military garrison in the Arab region. Hajjaj realised that it was not possible to rule the region from Kufa and Basra for security reasons. That's why he built Wasit as an alternative. Wasit was the administrative centre of the Iraqi province from its foundation until the end of the Umayyad period. Iraq was a region where order could not be restored and chaos reigned as a result of the rebellions in the first century of the Hijri calendar. With the confidence and stability that came with the city as a new centre, development and construction in the region accelerated. This place was built with very high security standards. In fact, the Umayyad dynasty was born and strengthened in Damascus and disappeared from the stage of history with the fall of Wasit, the last centre of resistance. Over time, the city became a very important commercial centre. Thanks to its geographical position on the Tigris, it acquired the identity of a market open to the world by ships. Muslims, Christians, Jews and other peoples lived here. Temples, hospitals and prisons were also built in the city. It is one of the exceptional examples in history where all the periods of establishment, prosperity, decline and collapse have been experienced. The city of Wasit was founded in 703/750 as the central position of Iraq, and today it has turned into an area where no one has lived and only archaeological studies have been carried out on its remains. In our thesis we have tried to study the social, cultural and economic structure of Wasit, as well as its political history from its foundation to the end of the Umayyad period.
Benzer Tezler
- Selçuklu başkenti Nîşâbûr: Kuruluşundan büyük Selçuklu hâkimiyetinin sonuna kadar
Saldjuks capital Nishapur: Until the end of great Saldjuk Empire from foundation of Nishapur city
NİLHAN SARIGÜL
- Halife Me'mûn'a kadar İslâm dünyasında çeviri faaliyetleri
Translation activities in the Islamic world until the Caliph al-Ma'mūn
SAMET ŞENEL
Doktora
Türkçe
2022
Deontoloji ve Tıp TarihiSakarya Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LEVENT ÖZTÜRK
- Selçuklu Başkenti İsfahan( Kuruluşundan Moğol istilasına kadar)
The capital of Seljuk Isfahan ( From establishment to Mongolian invasion)
TUBA YÜKSEL
- Kubbetü's-Sahra -kuruluşundan Osmanlı Dönemine kadar'
The Dome of The Rock -from Umayyad period to Ottoman Time
ZEYNEB ARPACIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİHAL ŞAHİN UTKU