İzlek ve hareket etkileşiminde göstergelerin topolojisi: Öznel bir kentsel mekan deneyimi
Topology of signs in the interaction of path and movement: A subjective experience of urban space
- Tez No: 836395
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mimari Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 125
Özet
Kent mekanı ile deneyimi merkeze alan bir çalışma deneyimin koşullarından kopmamalı, deneyimin içinde gerçekleştiği süreklilik içinde hareket etmelidir. Böyle bir bakış açısı gerçekliğin düzenleyici kutuplara tabi olmadığı koşulların ana ve mekana özgü olarak sürekli yeniden üretildiği ve deneyimi değiştirdiği içkin bir yaklaşımı ifade eder. Kent mekanını deneyim merkezinde ele alarak, kent mekanı ve mimarlık ile etkileşim lehine ilerlemek istersek bu etkileşimin zenginleşebileceği ve deneyimin olanaklarını arttırabileceği aralıklardan bahsetmek gerekir. Elbette bu kent mekanının günümüzdeki koşullarından bağımsız olarak yapılırsa deneyim bütün yönleriyle ele alınmamış olur ve tabi olduğu koşullardan kopar. Bu kapsamda Rem Koolhaas'ın atık-mekan (2006)'da ele aldığı kent mekanı tasavvurunun günümüz mekanının deneyimleme şeklini somutlaştırdığı kabul edilmiştir. İçinde bulunulan çağ sunduğu sürekliliklerle ve mekanı organize etme şekliyle mekanın arzulanan deneyimlenme şeklini de aynı zamanda beraberinde getirir. Mekan içinde bulunan zamanın koşullarını dışa vurur. Günümüz kentinde bu koşullardan en baskını içinde bulunulan sosyal, ekonomik ve politik gerçekliği oluşturarak mekana da şekil veren global sermaye ekonomisidir. Kapitalizm kendi doğrultusunda hizalanan deneyimlenme veya semiyotikleştirme şeklini kendine has bir semiyotik makine oluşturarak özneleşme süreçlerine sızmasıyla gerçekleştirir. Mekanın üretimi ve deneyimi kapitalizmin düzenleyiciliğinden bağımsız olarak düşünülemez. Ancak materyal bir ortam olan kent, baskın kuvvetler tarafından üretimi bağlamında şekillense de, deneyimi bağlamında kenti yalnızca bir uzantı olarak düşünmek kentin içinde açılan hayata dair pek az şey söyler. Deneyimin zenginliği baskın semiyotikleştirme şeklinin verili homojen gerçekliği içinde direnç noktaları sunma olanağı taşır. Kent mekanı bu kapsamda deneyimin zenginleşmesine imkan veren kapasiteleri takip edilerek ekolojik olarak ele alınmıştır. Fransız filozof ve psikanalist Felix Guattari'nin ortaya koyduğu ekolojik yaklaşım gerçekliği kendine içkin olarak ele alarak özne ve ortam ilişkisinin sürekli olarak olanaklarını ve kapasitelerini arttırabilmesini içerir. Kent deneyiminin bu yaklaşımla göstergelerle eşlenerek yeni özneleşme aralıkları açabilecek bir etkilenimsel ilişkililik içinde gerçekleştiği kabul edilir. Söylemsel olan göstergelerin semiyotik akışları bir tutarlılık olan öznenin içsel gerçekliğinde her zaman farklı şekillerde belirlenebilecek kapasiteler barındırırlar. Bunun için etkilenimsel ilişkililiğe göstergenin şiddetinin belli bir eşik durumunu aşırması ve dışa açılan bir nakarat olarak davranarak etkilenimsel ilişkililiği yeniden organize etmesi gerekir. Böylece deneyimin sürekliliğini oluşturan bileşenler verili işlevlerinden koparlar. Dünyada yankılanabilecekleri başka yerler bularak yeniden belirlenirler. Kent deneyimi kentin materyal kapasiteleriyle temas halinde olunduğunda sürekliliği değiştirerek deneyimi yeniden organize edebilecek olanaklara sahiptir. Kent alışılmış bir durum olarak kendini sergileyen materyal bir ortam olarak halihazırda bir belirlenimin ürünü olan ilişkililiklerle doludur. Kente dair mevcut imajımız olarak anlaşılan ilişkililikler karşılaşma anlarında aktüel (mevcut) materyal kapasiteleri sahip olunan imajların gölgesini de taşırlar. Kent mekanındaki ilişkililikler olarak mimarlık dolayısıyla dünyadaki değişimlerle, mekandaki hareketlerle, ışıktaki ve perspektifteki değişimlerle her zaman kendini kendinden farklı gösterir. Gösterge oluşturduğunda mekandaki ilişkililiklerin keşfedilmesine imkan vererek homojen bir gerçeklik içinde yerel destek noktaları sunabilir. Böylece kent mekanı dinamik bir alan içinde sürekli değişen göstergelerden oluşan bir topoloji olarak anlaşılır. Kent mekanının göstergelerin topolojisi olarak anlaşılmasıyla kente dair mevcut imajlarla karşılaşma anını sağlayan geçiş mekanları bu kapsamda merkeze alınır. İlişkililikleri deneyime içkin olarak ele alınmaya çalışarak, ilişkililiklerin kent deneyiminde sağladığı kendinden farklı görünmesini sağlayan ve yeni olanaklara kapı açarak deneyimi zenginleştiren oynama payları irdelenir. Bu kapsamda mevcut ilişkililikleriyle Taksim Meydanı'nda mekanın sağladığı oynama payları görselleştirmeler oluşturarak kendi içinde göstergeler oluşturan değişim halinde dünya dışlanmadan test edilir. İlişkililikler oynama paylarını sağlar. Oynama payları ise yeni ilişkililiklere imkan verir. Kent deneyimi kısıtlar içinde ve içinde bulunan koşullardan koparılmadan ekolojik anlayışla ilişkililikler ve oynama payları olarak ele alınmış, bu sayede materyal kapasiteler merkezinde bir bakış açısı sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
A work that centers urban space and experience should not break away from the conditions of experience, but should act within the continuity in which the experience takes place. Such a perspective expresses an immanent approach in which reality is not subject to regulatory poles but, experience is constantly reproduced and changed specific to the moment and place which conditions it. If we want to move forward in favor of interaction with urban space and architecture by considering the urban space at the center of experience, the intervals where this interaction can enrich and increase the possibilities of experience should be mentioned. Of course, if this is done independently of the current conditions of the urban space, the experience will not be handled in all its aspects and it will break from the conditions to which it is subject. In this context, it is accepted that Rem Koolhaas's conception of urban space in Junk-space (2006) embodies the way of experiencing actual urban space. The current era also brings with it the desired way of experiencing the space, with the continuities it offers and the way it organizes the space. It expresses the conditions of the time in the space. The most dominant of these conditions in present city is the global capital economy that shapes the urban condition by creating the social, economic and political reality. Capitalism achieves the mode of experiencing or semioticizing that is aligned in its own ends by infiltrating the processes of subjectivation by creating a unique semiotic machine. By placing a representation between the subject and the object, the dominant semiotic machines creates limited subjects whose possibilities for subjectivation were limited by ready-made significations. Thus, dominant mode of semioticization creates a reality in which we are observers rather than participants. Our habits and choices in the urban milieu is shaped by this dominant continuity to a point that the production and experience of space cannot be thought of independently of the regulation of capitalism. However, although the city, which is a material environment, is shaped in the context of its production by dominant forces, considering the city only as an extension of the forces that conditions it in the context of its experience says so little about the life that unfolds within the city. The richness of experience has the potential to present points of resistance within the given homogeneous reality of the dominant form of semioticization. In this context, urban space has been handled ecologically by following the capacities that allow the enrichment of the experience. The ecological approach, put forward by the French philosopher and psychoanalyst Felix Guattari, includes the ability to continuously increase the possibilities and capacities of the subject and environment relation by considering the reality immanently. With this approach, it is accepted that the urban experience is realized in an affective relatedness that can open new subjectivation intervals by being coupled with signs. The subject and the process of subjectivation are therefore handled simultaneously in the urban space. Semiotic flows of discursive signs always contain capacities that can be determined in different ways in the pathic reality of the subject, which is understood as a consistency. Since affective relatedness characterizes itself by being metastable, and only subjected to change by encounters that exceeds a certain threshold. For this, the intensity of the sign that couples affective relatedness must exceed a certain threshold and reorganize affective relatedness by acting as an outward refrain. Thus, the components constituting the continuity of experience are detached from their given functions. They are redefined by finding other places in the world where they can resonate. Selective redetermination of the signs takes place in the diagrammatic process. Although the diagrammatic process runs the risk of being aligned with dominant forms of semioticization when operating under a semiotic machine, they can offer resistance to homogeneous reality by enabling the discovery of different aspects of the meaning of the object. The urban experience has the possibilities to reorganize the experience by changing the continuity when in contact with the material capacities of the city. The city, as a material environment that manifests itself as a habitual situation, is already full of determinations, which is the product of an already existing relatedness. The relatedness, understood as our current image of the city, carries the shadow of the possibilities that material capacities can lead, as well as the actual (existing) material capacities at the moments of encounter. As relatedness in urban space, architecture always shows itself differently with changes in the world with the movements in space, changes in light and perspective which holds the potential of exceeding its conditions of production under dominant forces of given reality. As the result of perturbations emerges signs, it can provide local support points in a homogeneous reality by allowing the exploration of the new relations in the space. Thus, urban space is understood as a topology consisting of constantly emerging signs in a dynamic field. When one is sensitive to the signs in the urban space, the material flows provided by the space are discovered. Discursive components find the opportunity to be enunciated in a bifurcated manner around the singularity of the city. It causes the environment to be experienced more subtly. Thus, the sensory surface on which the sign can emerge in affective relatedness grows. With the understanding of the urban space as the topology of signs, the transition spaces that provide the moment of encountering of the existing images of the city are taken into central focus in this context. By trying to deal with the relatedness as immanent to the experience, the running room that make the relatedness appear different from itself in the urban experience and enrich the experience by opening the door into new possibilities are examined. In this context, the running room provided by the Taksim Square and its already existing relatedness are tested by visualizations without exclusion of the fluctuating world. Visualizations created by video recording which imitates urban experience in transitional spaces between existing images of the urban space segmented into its frames and then superposed in the focus of encountered existing image. Thus shows the world, in part, in its fluctuations and its possibility to be determined new. Striations (as an existing relation) affords their running rooms. Running rooms, on the other hand, allow for new relations to emerge. The urban experience is approached as relatedness and their running rooms, aligned with ecological approach, without being detached from conditions that afford it and within the constraints that it unfolds. By that, urban experience can be in an affective relatedness that can be determined anew in the face of material encounters or running rooms provided by existing images of the urban. Prolonged exploration of the urban by bifurcations around its singularities hopefully provides distinct possibilities which is aligned with the own ends of the city. By accepting the city immanently and understanding it as a topology of signs with relatedness and running rooms, a new perspective is presented in the focus of material capacities
Benzer Tezler
- Performans sanatlarındabeden-mekan ve sınır ilişkisinin black box sahnelerde incelenmesi
The analysis of the relationshipbetween body-space and boundries in art performances taking place in black box stages
FİLİZ BUDAKOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkBeykent ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ORKUN ÖZÜER
- Trabzon kentsel dokusunda morfolojik analiz
Morphological analysis of the built environment in Trabzon
PELİN DURSUN
Doktora
Türkçe
2002
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜN SAĞLAMER
- Hybrid compliance control of collaborative robots
İş birlikçi robotların hibrit uyum kontrolu
NAZ ALTEKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Makine Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMakine Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ YAĞIZ BAYRAKTAROĞLU
- Karşılaştırmalı olarak islam siyasi düşüncesinde otorite kavramı
Başlık çevirisi yok
HALUK ALKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Siyasal Bilimlerİstanbul ÜniversitesiSiyaset ve Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET NİYAZİ ÖKTEM
- Atmosferik ruh halleri üzerinden mimari atmosferi deşifre etmek: Alternatif bir mekân okuması
Deciphering the architectural atmosphere through atmospheric moods: An alternative space reading
BAHAR GÖKÇEN KUMSAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN LÜTFÜ KAHVECİOĞLU