Özel eğitim anaokuluna devam eden çocuklar ve annelerinin duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between children that educate in special education kindergarten and their mothers ability in emotion regulation
- Tez No: 836480
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RAZİYE ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trabzon Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
İnsan duyguları yoluyla ilişkilerini belirleyen sosyal bir varlıktır. Bireylerin nasıl duygulara sahip olduğu ve bu duyguları ne şekilde yaşayıp adlandırdıkları duygu düzenleme kavramını ortaya çıkarmıştır. Özel gereksinimli bir çocuğa sahip olma, anne-babayı ruhsal ve fiziksel açıdan etkileyen oldukça stresli bir durumdur. Anneler, stresli ve yoğun geçen bu süreçte farklı duygu ve davranışları tecrübe edebilmektedirler. Bu deneyimler onların çocuklarıyla olan iletişimini etkilemektedir. Bu araştırmanın amacı okul öncesi eğitimine devam eden özel gereksinimli çocuklar ve annelerinin duygu düzenleme becerilerinin farklı değişkenler açısından ilişkisini incelemektir. Araştırmaya İstanbul İl Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı özel eğitim anaokullarında eğitime devam üzere toplam 96 özel gereksinimli çocuk (44'si zihinsel yetersizlik, 52'si OSB) annesi katılmıştır. Örneklem seçiminde ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Çalışma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın verilerinin toplanmasında veri toplama aracı olarak; Demografik Bilgiler Formu, Duygu Ayarlama Ölçeği (DAÖ) ve Çocukların Olumsuz Duyguları ile Baş etme Ölçeği (ÇODBÖ) kullanılmıştır. Veri toplama işlemi 2022-2023 eğitim öğretim yılı bahar döneminde, altı haftalık süre içerisinde, İstanbul'daki 28 ilçe ve 34 özel eğitim anaokulunda gerçekleşmiştir. Elde edilen veriler lisanlı SPSS 25 paket programı ile analiz edilmiştir. Katılımcıların demografik özellikleri ve ölçeklerden elde edilen veriler ile ilgili çözümlemeleri yapmak amacı ile korelasyon analizi, bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey testi kullanılmıştır. Bulgulara göre özel gereksinimli çocukların duygu düzenleme becerilerinde, çocuğun yaş değişkeni açısından anlamlı bir farklılık bulunmazken, cinsiyet değişkeni açısından kız çocuklarının lehine anlamlı bir farklılaşma bulunmuştur. Çocukların yetersizlik türü dikkate alındığında OSB olan çocukların duygu düzenleme becerilerinin zihinsel yetersizliği olan çocuklara göre daha düşük olduğunu tespit edilmiştir. Diğer yandan çocukların duygu düzenleme becerileri, annenin eğitim düzeyi, çalışma durumu ve gelir düzeyi değişkenlerine göre farklılaşmazken annenin yaş değişkenine göre anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır. Yaşı 41 ve üzeri olan annelerin çocuklarının duygu düzenleme becerilerinin, 26-30 yaş grubundaki annelerin çocuklarından daha yüksek olduğu bulunmuştur. Annelerin duygu düzenleme becerilerinde ise çocuğun yaşı, cinsiyeti ve yetersizlik türü bakımından anlamlı bir farklılaşma bulunmamıştır. ÇODBÖ'nün alt boyutları ile (sıkıntı verici, duygu odaklı, problem odaklı, dışavurumcu ve cezalandırıcı) DAÖ'nün alt boyutları (değişkenlik/olumsuzluk ve duygu ayarlama) arasında anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Elde edilen bulgular ilgili literatür çerçevesinde tartışılmış ve ortaya çıkan sonuçlar doğrultusunda öneriler sunulmuştur. Çalışmanın, özel gereksinimli çocukların duygu düzenleme becerilerinin geliştirilmesine yönelik sunulması hedeflenen okul içi uygulamalara ve aile eğitimi programlarına kaynak olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Human beings are social creatures who determine their relationships through emotions. Which emotions do individuals have and how they experience and name these emotions have revealed the concept of emotion regulation. Having a child with special needs can be a very stressful situation that mentally and phsically affects parents. Mothers may experience different emotions and behaviours during the stressful and intense processes of child rearing. The communication with their children is shaped by these experiences. The aim of this study is to examine the relationship between the emotion regulation skills of mothers and their children with special needs attending preschool education in Istanbul, Türkiye in terms of different variables. A total of 96 mothers of children with special needs, respectively (44 with intellectual disablity and 52 with ASD), who continue their education in Istanbul special education kindergartens, participated in the study. The criterion sampling method is conducted for the sample selection. A quantitative analysis is drafted through relational survey model. In order to collect data for this research; Demographic Information Form, Emotion Regulation Checklist (ERC), and Coping with Children's Negative Emotions Scale (CCNES) are used. Data collection is carried out in 34 special education kindergartens distributed in 28 different disrict in Istanbul in the spring term of 2022-2023, over a six-week period. The obtained data are analyzed with the licensed SPSS 25 package program. Correlation analysis, independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Tukey test are employed to analyze the demographic characteristics of the participants and the data obtained from the scales. According to the findings, while there is no significant difference in the emotion regulation skills of children with special needs in terms of the age variable of the child, a significant difference is found in favor of the girls in terms of the gender variable. Considering the type of disability of the children, it has been determined that the emotion regulation skills of children with autism are lower than those of children with intellectual disability. While children's emotion regulation skills do not differ according to the mothers´ demographic characteristics such as education level, employment status and financial status, they differ significantly regarding to the age variable of the mother. It is found that the emotion regulation skills of the children whose mothers aged over 41 are higher than the children whose mothers aged in between 26-30. Additionally, there is no significant difference in the emotion regulation skills of the mothers in terms of the child's age, gender and type of disability. It is determined that there were significant relationships between the sub-dimensions of CCNES (annoying, emotion-focused, problem-focused, expressive, and punitive) and the sub-dimensions of ERC (lability/negativeness and emotion regulation). The findings are discussed within the framework of the relevant literature and suggestions are presented in line with the results. It is expected that the study will be a source for in-school practices and family education programs aimed to improve the emotion regulation skills of children with special needs.
Benzer Tezler
- Ana okuluna giden 4-6 yaş çocuklarının kitapla ilişkileri ve anne-babalarının bu konudaki tutumu
Başlık çevirisi yok
AYSEL FUNDA BORA
- 3-6 yaş anaokulu öğrencilerinin okula başlama kaygı düzeyinin, anne- çocuk bağlanma stiliyle ilişkisi
The relationship between the level of school starting anxiety of kindergarten students aged 3-6 and mother- child attachment style
ÖZGE KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve Öğretimİstanbul Gelişim ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAKBULE MEZİYET ARI
- 60-72 aylık çocukların duygusal becerilerinin annelerinin empatik eğilimleri ve bazı değişkenler açısından incelenmesi
Investigation of the emotional skills 60-72 month children in terms of their mothers' emphatetic tendencies and some other variables
AYNUR IŞIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
PsikolojiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAVİSE GÜLEÇ
- Sosyal medya temelli anne katılım programının anne çocuk ilişkisine ve anne öğretmen işbirliği-iletişimine etkisinin incelenmesi
Study of the effect of social–media based mother participation program on mother children and mother–teacher relation and communication
ASLI BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA TEZEL ŞAHİN
- Anaokuluna devam eden çocukların ebeveynleri ile ilişkilerinin çocukların oyun davranışlarına etkisinin incelenmesi
The examination of the relation among the children and their parents and its effects on the playing behaviors of the children attending kindergarten
SİBEL VATANSEVER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TOLGA GÜNVAR