Ana okuluna giden 4-6 yaş çocuklarının kitapla ilişkileri ve anne-babalarının bu konudaki tutumu
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 20761
- Danışmanlar: PROF.DR. BEKİR ONUR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1992
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 91
Özet
71 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÖZET, SONUÇ, ÖNERİLER Günümüzde uygarlık düzeyi çocuklara sağlanan uyarıcı ve geliştirici ortamın olanakları ile de ölçülmektedir. Ortamı oluşturan araçlar arasında kitabın önemi özellikle gelişmiş ülkeler tarafından kabul edilmiş, bilimsel yaklaşımla ele alınan bir alan haline gelmiştir. Kitaba karşı ilgi ve merakın uyanması gelişimin en hızlı olduğu 0-5 yaş dönemi olan okulöncesi yaşlarda başlamaktadır. Okulöncesi yıllarda bazı yaşantı ve uyarılardan yoksunluğun zeka gelişimini ve gelecekteki başarıyı ne şekilde etkilediği pek çok araştırmanın konusu olmuştur/Bu araştırmaların sonuçları genel olarak çocuğun gelişiminde aile ortamından kaynaklanan bilgi, beceri, davranış ve tutumların önemli olduğunu ve bu konuda önlemler alınması gerektiğini ortaya koymuştur. Yapılan araştırmalar okumanın gençlerde araştırıcı bir eğilim geliştirdiğini ve bilimsel başarıyı artırdığını göstermiştir. Gencin okulda, yetişkinin meslekteki başarısı okuduğunu doğru anlamaya bağlıdır. Okuduğunu an lama becerisi ise okulöncesi dönemde gördüğünü, dinlediğini anlamaya yönelik etkinliklerle oluşur. Bu etkinlikler aynı zamanda çocuğa yaşantısının ilerleyen dönemlerinde gereksinim duyacağı okuma alışkanlığının temelini oluşturur. Kitap ve benzeri malzemelerin belirli bir kültür düzeyinin üstündeki aile ortamlarında, çok erken çocuğun yaşamına girmelerine karşılık, kültürel düzeyin düşük olduğu ailelerde yaşayan çocuklar tarafından oldukça geç, hatta okula başladıktan sonra kullanma olanağı bulunabildiği gerçektir. Bu tür ailelerde okuma gibi zihinsel etkinliklere karşı anne-babanın tutumu da ha az olumludur. Okuma alışkanlığı kazanmış anne-baba ise çocuğa öykü,72 masal okuyarak, kitap hediye ederek, kitaba ve kütüphaneye götürerek okumayı öğrendikten sonra da sürekli okumasını önererek okuma alışkanlığı kazandırabilmektedir. Okulöncesi dönemde çocuk aile dışında anaokulunda da kitapla ilişki içindedir. Bu konular programlarda kitap bakma, okuma, masal dinleme gibi etkinliklerle, çocukların ilgi ve gelişim düzeylerine göre düzenlenmiş kitap köşeleri yer almaktadır. Okulöncesi dönemde çocuk belli bir sıra ve aşamalardan oluşan gelişim evrelerinden geçer. Bu evrelerin gelişimsel özellikleri ve gereksinimler farklılıklar gösterdiğinden çocuğa yönelik kitapların da yaşlara göre farklılık göstermesi beklenmektedir. Okulöncesi dönemde kitap ve çocuğun kitapla ilişkisinin önemi kabul edilmektedir. Ancak ülkemizde ve diğer ülkelerde çocukların okuma ilgileri hakkında geniş çaplı ve deneysel verilere dayalı çok az araştırma yapıldığı görülmektedir. Okulöncesi çocukların kitapla ilişkileri ve anne-babaların bu konudaki tutumlarını açıklayan ayrıntılı durum saptamalarına da rastlanmamıştır. Okulöncesi çağdaki 4-6 yaş çocuklarının kitapla ilişkileri nasıldır ve karne babaların bu konudaki tutumları nedir? Bu araştırma ile bu soruya cevap aranmaya çalışılmıştır. Bu araştırma, anaokuluna giden 4-6 yaş çocuklarının kitapla ilişkilerini ve anne babalarının bu konudaki tutumlarını belirlemeye yönelik betim sel bir çalışmadır. 4-6 yaş grubunda olan çocukların kitapla ilişkileri ve anne babaların bu konudaki tutumları“Taranga Modeli? ile araştırılmıştır. Araştırma grubunu, anne ve babasının çalışmakta olduğu durumun anaokuluna devam eden 4-6 yaşındaki çocuklar ve onların anne babaları oluşturmuştur. Araştırmaya katılan çocukların çoğunun kitapla ilk kez üç yaşında il ilendikleri yine çoğunluğun ilk kez ilgilenmesi yetişkinlere ait kitapları isteme şeklinde olmaktadır. Denek grubunun önemli bir bölümü anne baba yönlendirmeden kitapla kendiliğinden ilgilenmektedir. Kitapla ilgilenme çoğun da haftanın her günü ve daha çok anne babanın kitap gazete okuduğu anlar-73 da gerçekleşmektedir. Çocuklar kitaplarını en çok evin kitaplığı içinde ayrı bir bölümde bulundurmaktadır. Sahip oldukları kitap sayısı ise çoğunluğun 6 ilâ 10 arasın dadır. Bu bulgularla SED arasında ilişki bulunduğunu araştırma verileri göstermektedir. Araştırma bulgularına göre çocukların evlerinde kendilerine çoğunlukla kitap okunmaktadır. Anne babaların çocuğa kitap okuma nedenlerinin başında çocuğu ”kitaba alıştırmak" düşüncesi gelmektedir. Kitap okumaya ayrılan zaman en çok haftada birkaç gün, sürese en çok 15 dakika olarak bulunmuştur. Anne baba daha çok çocuk isteyince ona kitap okumaktadır. Kitabı çocuk ile birlikte incelerken en çok olayları açıklama, okuduktan sonra ise çoğunlukla soru sorup cevaplandırmasını isteme biçiminde davranıldığı görülmektedir. Her iki davranış ile SED arasında ilişki bulunmuştur. Araştırmaya katılan çocukların anne ve babaları tarafından çoğunlukla kütüphane ve kitapçıya götürülmedikleri bu davranış ile SED arasında ilişki olmadığını araştırma bulguları göstermektedir. Anne ve babalar ödül veya armağan olarak kitabı oldukça az oranda tercih etmektedirler. Babalar annelere göre daha az ödül olarak kitap oku maktadır. Kitabın ödül veya armağan olarak seçilmesi ve ödül olarak okunması ile SED arasında ilişki bulunmuştur. Araştırmaya katılan deneklerin anne ve babalan çoğunlukla çocuğun gelişimi için gerekli bulmaları nedeniyle kitap satın almaktadır. SED ile kitap satın alış nedenleri arasında ilişki bulunmamıştır. Çocuğa kitap satın alırken annelerin çoğu çocuğun da görüşünü alarak seçimi birlikte yapmaktadır. Kitabı seçerken önce konusuna dikkat etme davranışı daha çok görülmektedir. Çoğunlukla tercih edilen tür ise klasik çocuk kitaplarıdır. Anne babalar çocuğun ileride kitap okuyan bir yetişkin olmasında okulöncesi dönemde kitapla ilişki kurmasının şart olduğu; çocuğu kitapla ilişkilendirmede aileye göre anaokuluna daha çok görev düştüğü görüşlerine74 çoğunlukla katılmaktadırlar. Anne ve babaların çocuk kitapları konusunda yeterli bilgiye sahip olmadıkları görüşüne katılan anne babaların sayısı katılmayanlara göre az da olsa yüksek bulunmuştur. Bununla beraber çoğu çocuğu kitapla ilişkilendirmede gerekeni yaptıklarını düşünmekteler. Araştırmada çocuklara yönelik sorularla elde edilen bulgularımız ise şunlardır: Araştırmaya katılan çocukların çoğu kitaplara bakmayı, yine önemli bir bölümünün kitaplara evde bakmayı sevdiklerini belirtmişlerdir. Çocuklara evlerinde çoğunlukla kitap okunduğu, çocuğun en çok annesinin okumasını sevdiği ve çocuklara kitabın en çok uyumadan önce okuduğu görülmektedir. Araştırmaya katılan deneklerin anne ve babaları kitap satın almakta dırlar. Çocuklar ödül veya armağan olarak kendilerine en çok oyuncak alınmasını, kitabı ise ikinci olarak istemektedirler. Araştırmada elde edilen bulguların değerlendirilmesi sonucu aşağı da belirtilen hususların önerilmesi araştırmacı tarafından uygun görülmüş tür. Çocuklar anne-babaları yönlendirmeden kitapla ilgilenmekteler. Bu nedenle anne babalar evlerinde çocuğun gelişim özelliklerine uygun olan kitaplardan bulundurmalıdırlar. Çocuklar kitapla en çok anne baba kitap veya gazete okurken ilgilendiğine göre, anne-babalar gün içinde belirli bir süreyi okumaya ayırmaya çalışmalıdırlar. Bu gerçekleştirilemiyorsa uyumadan önce ona kitap okumalıdırlar. Anne baba çocukla birlikte olduğu zamanlar onunla konuşmalı, ona duygu ve düşünceleri anlatma fırsatları vermeli, yeri geldikçe söyleşilerinde kitaplardan ve kitap kahramanlarından söz etmelidirler. Doğum günleri ve diğer özel günler çocuğa kitap armağan etmek ve onun da başkalarına kitap armağan etmesi fırsat sayılmalıdır. Kitap armağan75 etmenin yanısıra kitap okumak da ödül aracı olmalıdır. Çocuğa kitap okuma salt kitabın okunması biçiminde olmamalı, kitapta geçen olaylar, kişilere nesneler hakkında çocukla konuşmalıdır. Çocuğun kitaplarını düzenli olarak saklaması için evde özel bir kitaplık oluşturulmalı, bu sağlanamıyorsa evin kitaplığı içinde bir bölüm çocuğun kitaplarına ayrılmalıdır. Anne baba çocukla kitapçılara, kütüphaneye gitme fırsatları yarat malıdır. Anne babalar çocuğun gelişiminde kitabın önemi, anne babaların kitapla ilişkilendirme konusunda alabileceği önlemler, gelişim özellikleri ve gereksinimlerine yönelik kitapların nitelikleri konusunda TV, basın ve ana okulu öğretmenleri tarafından aydınlatılmalıdır. Anne babaların kitapla ilgili etkinliklerde neler yapabileceği konusunda çocuk kitaplarında kısa da olsa rehberlik edebilecek nitelikte bilgilere yer verilebileceği araştırmacı tarafın dan önerilmektedir. Kitapların çocuğun çeşitli gelişim alanlarına etkileri; gelişim dönemlerine göre çocuk kitaplarının sınıflandırılması; günümüzde var olan 0-6 yaş çocuk kitaplarının çocuğa olan etkileri açısından incelenmesi vb. konularda araştırmalar yapılabileceği de araştırmacının önerileri arasında yer almaktadır.
Özet (Çeviri)
76 SUMMARY The level of civilisation at our times is appraised also by the possibili ties of observation and development surroundings provided to children. Amongst the factors forming these surroundings the importance of books is incontestable and this has been agreed upon especially in developed coun tries. It is a fact that whilst books and similar publications enter into chil dren's life very early in those families where the parents are of a certain edu cation level, in families of ratherecondary cultural standing children have the opportunity to commence making use of books quite late, sometimes even af ter starting school. The importance of books and the contact with same by children pre school have been accepted. However it is observed that in our country as well as in other countries very little extensive research based on data has been made regarding children's interest in reading. Neither can we find any detailed information regarding the contact with books of children pre-school and their parents' attitude in this connection. Therefore what are the rela tions of childrens aged 4-6 before school with books and what is their par ents' attitfude? In this context an investigation has been carried out regarding the extent of interest for books of 4-6 year old children, duration of their interest, reasons for the parents to have books bought and read by their children, ac tivities connected with books reading and time spared for such activities, points to be considered when buying books and the type of book selected. The investigation people comprises three socio-economic groups, each group including 50 children with their parents. The lower socio-eco nomic group is that of the parents graduated from primary or secondary school, the medium socio-economic group is that of the parents graduated from High School and the superior socio-economic group is that of the par ents graduated from University. The investigation has been made on basis of data collected individu ally and the %2 technique has been applied.
Benzer Tezler
- Okul öncesi dönem çocuklarına yönelik masal kitaplarındaki illüstrasyonların incelenmesi
Study of illustrations in fable books for preschool children
GÜRSOY ŞEREF
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİT TURGAY ÜNALAN
- Okula giden çocuklarda günlük besin ve enerji ihtiyacının karşılanmasında kahvaltının yeterliliğinin değerlendirilmesi
Evaluation of the quality of breakfast in the daily food and energy needs in school children
COŞKUN FIRAT ÖZKEÇECİ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECATİ BALAMTEKİN
- 8-9 yaş çocuk resimlerinin yaşıtları üzerindeki etkisi
Effect of 8?9 year old children's paintings on the same aged
SEVDA CEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiResim-İş Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURAN SAY
- Psiko-sosyal açıdan Türkiye'de din eğitimine ilişkin bir değerlendirme
A summarized phsycho-social aspect of religious training in Turkey
EBUBEKİR SIDDIK DİKMENER
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinSelçuk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN YILMAZ