Geri Dön

Arapça kaynaklara göre fethinden X. yüzyıla kadar Hârizm bölgesi

The Khârizm region according to Arabic sources: From the conquest to the 10th century

PDF İndir

  1. Tez No: 838067
  2. Yazar: MURAT ERKOÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN DOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Tarih, History
  6. Anahtar Kelimeler: Hârizm, Hârizmşah, Afrîg, Mâverâünnehr, Horasan, Sâmânîler, Me'mûnîler, Khwarazm, Khwarazmshah, Afrig, Transoxiana, Khorasan, Samanids, Mamunids
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 239

Özet

Çalışmada“Arapça Kaynaklara Göre Fethinden X. Yüzyıla Kadar Hârizm Bölgesi”başlığı altında Hârizm'in coğrafi konumu dikkate alınarak Abbâsîler, Sâmânîler ve Me'mûnîler dönemindeki siyasi, iktisadi, sosyal ve ilmi yaşamı ele alınmıştır. Horasan ve Mâverâünnehr'e bağlı olmayıp ayrı bir bölge olduğuna dikkat çekilen Hârizm'i Hârizmşah unvanı ile yöneten ilk kişi Siyavuş'un oğlu Keyhüsrev'dir. Hârizm'in M. 560'lı yıllarda Köktürk Kağanlığı'nın vasalı olduğu bilinmesine rağmen Arapların Hârizm'in tarihini ve yazısını bilen eğitimli ve kültürlü insanları öldürmesi, İslâm öncesi Hârizm'in siyasi tarihi hakkında bilginin yetersiz kalmasına yol açtığı bilinmektedir. Arapların fethinden Me'mûnîler dönemine kadar müstakil bir konumda olan Hârizm'in siyasi tarihi, Sâmânîler ve Me'mûnîler dönemi ile birlikte şekillenmeye başlamıştır. Hârizm'in stratejik konumunun yanı sıra Mâverâünnehr'deki diğer şehirlere göre iklimsel açıdan elverişli olması ve verimli topraklara sahip oluşu Türkistan'da tarım ve hayvancılık noktasında ön plana çıkmasında etkili olmuştur. Antik Çağlardan yaklaşık 11. yüzyıla kadar Aral Denizi'nin güneyindeki Ceyhun Nehri deltasına hâkim olan İranlı kavim oldukları ifade edilen ve ticareti eski dönemlere kadar dayanan Hârizmlilerin; Oğuzlar, Bulgarlar ve Hazarlar ile yaptıkları ticari ilişkiler dikkat çekmiştir. Hârizm'in iktisadi olarak yükselişi, Hârizmşahların 13. yüzyılda Doğu İslâm dünyasını hâkimiyeti altına aldığı dönemde de devam etmiştir. Çalışmada; Hârizm'in ticari açıdan taşıdığı önemi ve devletler ile olan ticari münasebetleri de ele alınmıştır. Bunun yanı sıra Mecûsî, Hristiyan, Musevî ve Müslümanların bir arada yaşadığı Hârizm'in etnik yapısı, önemli gün ve bayramların ele alındığı sosyal yaşamın izahı da ayrıntılı bir şekilde yapılmıştır. Hârizm'in Me'mûnîler dönemi ile birlikte doğu vilayetleri içerisinde ilmi ve kültürel hayatın merkezi konumunda olduğu gözlemlenmiştir. Nitekim fıkıh, usûl, tefsir, belaġat, felsefe, tarih, coğrafya, astronomi, matematik ve tıp alanında çok sayıda ilim erbabına ev sahipliği yaptığı tespit edilmiştir. Bu husus; fıkıh, hadis, edip ve şairler hakkında kıymetli bilgiler ihtiva eden eserlerin incelemesi yapılarak ortaya konulmuştur.

Özet (Çeviri)

The study examines the political, economic, social, and intellectual life of the Khwarazm region up to the 10th century based on Arabic sources under the title“Khwarazm Region up to the 10th Century According to Arabic Sources: From Conquest to 10th Century.”Taking into account the geographical location of Khwarazm, the political, economic, social, and intellectual life during the Abbasids, Samanids, and Mamunids periods is discussed. It is emphasized that Khwarazm, not belonging to Khorasan and Transoxiana but being a separate region, was ruled by Siyavush's son Keyhusrev with the title of Khwarazmshah. Despite Khwarazm being a vassal of the Göktürk Khaganate in the 560s, the killing of educated and cultured individuals by Arabs, who knew the history and writing of Khwarazm, resulted in insufficient knowledge of the pre-Islamic political history of Khwarazm. The political history of Khwarazm, which was an independent entity until the Mamunids period, began to take shape during the Samanids and Mamunids periods. In addition to its strategic location, Khwarazm's favorable climate and fertile land compared to other cities in Transoxiana played a significant role in its prominence in agriculture and animal husbandry in Turkistan. Described as an Iranian tribe dominating the delta of the Jeyhun River south of the Aral Sea from ancient times until the 11th century, the Khwarazmians, whose trade dates back to ancient times, had notable commercial relations with the Oghuz Turks, Bulgars, and Khazars. Khwarazm's economic rise continued during the period when the Khwarazmshahs dominated the Eastern Islamic world in the 13th century. The study also addresses the economic importance of Khwarazm and its commercial relations with other states. In addition, the ethnic composition of Khwarazm, where Zoroastrians, Christians, Jews, and Muslims coexisted, and an explanation of social life, including important festivals and celebrations, are detailed. It is observed that Khwarazm became the center of intellectual and cultural life in the eastern provinces during the Mamunids period. Indeed, it has been determined that Khwarazm hosted numerous scholars in the fields of jurisprudence, principles of jurisprudence, exegesis, rhetoric, philosophy, history, geography, astronomy, mathematics, and medicine. This is demonstrated by examining works containing valuable information about jurisprudence, hadith, literary figures, and poets.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    429877

    Arapça kaynaklara göre Hz. Muhammed Döneminde Medine Yahudileri

    The Jews of Medina in the time of the Prophet Muhammed according to Arabic sources

    AHMED HUSSEİN MOHAMMED AL-ISAWI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    DinÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HİDAYET IŞIK

  2. Tez No

    840382

    Arapça kaynaklara göre Orta Doğu Arap ülkeleri sosyo-kültürel yaşantısında ermeniler

    Armenians in the socio-cultural life of Middle Eastern Arab Arabic countries according to Arabic sources

    İRFAN IŞIK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUAMMER SARIKAYA

  3. Tez No

    541103

    Eski Arap şiirinde despotizm kavram ve çeşitleri

    The concept and concept of despotism in ancient Arab poetry

    YASSIN JAMOUL

    Doktora

    Arapça

    Arapça

    2019

    Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA AGAH

  4. Tez No

    462042

    Hüsamuddin Bitlisî'nin Camiu't-Tenzil ve't Te'vil eserinin Fatiha ve Bakara 22. ayete kadar tahkiki

    تحقيق سورة الفاتحة و (22) آية من بداية سورة البقرة من تفسير جامع التنزيل والتأويل لحسام الدين علي البد ليسي

    HOSHANG KHALEEL AZEEZ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2017

    DinBingöl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NAİM DÖNER

  5. Tez No

    893579

    حل الرمز عن متن الكنز لعبد الملك القلعي الحنفي: تحقيق ودراسة كتاب الطهارة

    Abdülmelik el-Kal'î el-Hanefî'nin Hallu'r-remz 'an metni'l-Kenz Adlı Eserinden Tahâret Bölümünün Tahkik ve İncelemesi

    HASAN KORDİ

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2024

    Dinİstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MOHAMMAD HAMMAM ABDELRAHIM MELHEM MOHAMMAD HAMMAM ABDELRAHIM MELHEM

Geri Dön