Lonca mahallesi: Sosyo-mekânsal değişim ve gündelik hayat
Lonca neighborhood: Socio-spatial change and everyday life
- Tez No: 838745
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE GENİŞ, DOÇ. DR. EGEMEN YILGÜR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Antropoloji, Sosyoloji, Anthropology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 279
Özet
Bu çalışma, İstanbul'un en köklü Roman mahallelerinden biri olan Lonca Mahallesi'ne odaklanmaktadır. Geçmişte farklı etnik grupların bir arada yaşadığı, geleneksel iş ve meslek gruplarının bulunduğu ve tarihsel mimari formların korunduğu bir yerleşim yeri olan Lonca Mahallesi, günümüzde önemli değişimlere maruz kalmaktadır. Damgalanma, soylulaştırma, kentsel dönüşüm ve yerinden edilme gibi yeni dinamikler, mahallenin karakterini değiştirmekte ve değerlerinden uzaklaşma tehlikesiyle karşı karşıya kalmasına yol açmaktadır. Bu araştırma, Lonca Mahallesi'ndeki sosyo-mekânsal değişimin tarihsel sürecini ele alarak mahallenin geçmişine ve güncel yaşamına ışık tutmayı amaçlamaktadır. Tarihsel veriler ve etnografik gözlemler kullanılarak mahallenin demografik yapısı, yerleşim düzeni, yapılaşma süreci ve toplumsal ilişkiler incelenmektedir. Ayrıca, mahalledeki sosyo-mekânsal değişimlerin ve turistik gelişmelerin günlük hayata nasıl yansıdığı ayrıntılı bir şekilde araştırılmaktadır. Lonca Mahallesi'nin çevre mahallelere göre geri planda kalma nedenleri, mahalle sakinlerinin“Roman”kimliği üzerinden damgalanma süreçleri, etnik etkileşimler ve mekânsal sıkışmanın kültürün devamına etkileri, soylulaştırma ve yerinden etme gibi konular da araştırmanın kapsamı içerisindedir. Günlük hayatın ritmik unsurları, geçmişten bugüne süregelen ritüeller ve etkileşimde bulunan aktörlerin ifade biçimleri; Lonca Mahallesi'nin sosyo-mekânsal değişimini ve toplumsal ilişkilerini daha geniş bir perspektifle anlamaya katkı sağlanmaktadır. Çalışma dört ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, giriş ve temel bilgilerin sunulduğu kısımdır. İkinci bölümde, mahallede yaşayan gruplar dönemsel olarak ele alınmaktadır. Bu grupların arasında Romanların mahalleye yerleşme süreci, Lonca'nın işçi mahallesine dönüşümü (1930-1950), Yahudi ve Rumların mahalleden ayrılması, Haliç'teki fabrikaların taşınmasıyla artan işsizlik ve gettolaşma, 2000'li yıllardan itibaren artan kentsel dönüşüm ve soylulaştırma süreçleri yer almaktadır. Üçüncü bölümde, Lonca'daki sosyo-mekânsal değişim ve hareketlilik incelenmektedir. Dördüncü bölümde ise mahalledeki günlük etkileşimler, ritüeller ve rutinlere odaklanılmaktadır. Çalışmada yöntem olarak nitel ve nicel verilerin bir arada kullanıldığı“karma”yöntem tercih edilmiştir. Dört yılı aşkın süre zarfında etnografik katılım, yüzlerce arşiv belgesi, 36 derinlemesine görüşme, 251 hanede anket çalışması ile farklı tekniklerin bir arada kullanıldığı, bütüncül bir yaklaşımla veri ve malzeme elde edilmiş; bunlar birbirini destekleyecek biçimde kullanılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study focuses on Lonca Neighbourhood, one of the oldest Roman neighbourhoods in Istanbul. The Lonca Neighbourhood, once a settlement where various ethnic groups coexisted, preserving traditional businesses, occupational groups, and historical architectural forms, is currently undergoing significant transformations. New dynamics such as stigmatization, gentrification, urban transformation, and displacement are prompting changes in the neighbourhood's character and exposing it to the risk of drifting away from its core values. This research aims to illuminate both the historical and current aspects of the neighbourhood by examining the socio-spatial changes that have taken place in the Lonca Neighbourhood over time. Through the utilization of historical data and ethnographic observations, an examination is carried out on the neighbourhood's demographic structure, settlement arrangement, construction process, and social relations. Furthermore, a detailed investigation is being conducted into how socio-spatial changes and tourist developments in the neighbourhood manifest in daily life. The research also addresses issues such as the reasons why the Lonca Neighbourhood lags behind compared to the surrounding neighbourhoods, the processes of stigmatization of residents through the 'Roman' identity, the effects of ethnic interactions and spatial compression on the continuity of the culture, as well as gentrification and displacement. The rhythmic elements of daily life, the rituals from the past to the present, and the expressions of the interacting actors contribute to understanding the socio-spatial change and social relations of the Lonca Neighbourhood from a broader perspective. The study comprises four main sections. The first part of the study is where the introduction and fundamental information are presented. In the second section, the discussion focuses on the groups residing in the neighbourhood at different time periods. Among these groups, the following processes can be discerned: the settling of Romans within the neighbourhood, the transition of Lonca Mahallesi into a workers' quarter (1930-1950), the departure of Jews and Greeks from the area, the rise in unemployment and the emergence of ghettos resulting from the relocation of factories to the Golden Horn, and the intensifying urban transformation and gentrification processes since the 2000s. In the third section of the study, an exploration of socio-spatial change and mobility within the Guild is undertaken. The fourth chapter centres on everyday interactions, rituals, and routines within the neighbourhood. The study employed a“mixed”method, which combines qualitative and quantitative data. Over a span of more than four years, data and materials were acquired through a holistic approach that combined various techniques, including ethnographic participation, the examination of hundreds of archival documents, and conducting 36 in-depth interviews, and surveys in 251 households. These methods were employed synergistically to reinforce one another.
Benzer Tezler
- Türkiye'de belediyenin gelişimi
The development of the municipalities in Turkey
YASİN ARDIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiYerel Yönetimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERBAY ARIKBOĞA
- Arşiv belgelerine göre Tarsus'ta sosyo-kültürel yapı (XIX. yüzyılın ikinci yarısı)
Socio-cultural structure in Tarsus according to archive documents (second half of XIX. century)
ABDULLAH POŞ
- Gaziantep kentinde sosyal yapı (1856-1950)
Social structure in the city of Gaziantep
ÜFTADE ÇUKUROVA
Doktora
Türkçe
1999
SosyolojiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHAEDDİN YEDİYILDIZ
- Ayvansaray Mahallesi Suriçi Bölgesi kültürel mirası ve değişim süreci üzerine bir araştırma
A research on Ayvansaray Neighborhood inside land walls districts cultural heritage and change process
HANDE YARAŞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ELVAN EBRU OMAY POLAT
- II. Mahmud döneminde (1808-1839) Bolu şehrinin sosyal yapısı
Başlık çevirisi yok
ÇETİN YURTSEVEN
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
TarihHacettepe ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BAHAEDDİN YEDİYILDIZ