Kıtlık algısı ve fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun online anlık satın alma niyetine etkisinde kişilik özelliklerinin aracı rolü: Kuşaklar arası incelenmesi
The mediating role of personality traits in the effect of perception of scarcity and fear of missing opportunities (FoMO) on online impulse purchase intention: A cross generational examination
- Tez No: 839586
- Danışmanlar: PROF. DR. AYPAR USLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Pazarlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Bu çalışmada kıtlık algısının ve fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun online anlık satın alma niyetine etkisinde kişilik özelliklerinin aracı rolünün X, Y ve Z Kuşağı tüketiciler üzerinde araştırılması; bu ilişki kapsamında kuşaklar arasındaki benzer ve farklı yönlerin saptanması amaçlanmıştır. Bu temel amacın yanı sıra çalışmada kıtlık algısının, beş büyük faktör kişilik özelliklerinin ve fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun online anlık satın alma niyetine etkisi X, Y ve Z Kuşağı tüketiciler üzerinde araştırılarak bu ilişkiler kapsamında kuşaklar arasındaki benzer ve farklı yönlerin ortaya konması istenmiştir. Bu doğrultuda gerçekleştirilen çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın birinci bölümünde kıtlık algısı, fırsatları kaçırma korkusu, online anlık satın alma niyeti, beş büyük faktör kişilik özellikleri ve kuşak kavramları detaylı olarak ele alınmıştır. İkinci bölümde kıtlık algısı ve online anlık satın alma niyeti ilişkisi, kıtlık algısı ve fırsatları kaçırma korkusu(FoMO) ilişkisi, fırsatları kaçırma korkusu (FoMO) ve online anlık satın alma niyeti ilişkisi, beş büyük faktör kişilik özellikleri ve online anlık satın alma niyeti ilişkisi literatür doğrultusunda incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise çalışmanın amacı, önemi, kapsamı, kısıtları, modeli, hipotezleri, ölçekleri, veri toplama süreci, verilerin analizi ve sonuçlarına ilişkin bilgilere yer verilmiştir.416 X Kuşağı, 433 Y Kuşağı ve 406 Z Kuşağı tüketiciden anket yoluyla toplanan verilerin SPSS ile analizi sonucunda X, Y ve Z kuşağı tüketiciler için fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun ve kıtlık algısının online anlık satın alma niyeti üzerinde pozitif yönde etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. X,Y ve Z kuşağı tüketiciler için beş büyük faktör kişilik özellikleri boyutlarından dışa dönüklüğün ve duygusal dengeliliğin online anlık satın alma niyeti üzerinde pozitif yönde etkili olduğu sonucuna ulaşılmakla beraber zeka/hayal gücü boyutunun online anlık satın alma niyeti üzerindeki pozitif yönde etkisinin ise yalnızca Y ve Z kuşağı tüketileri kapsadığı sonucuna ulaşılmıştır. Kıtlık algısı ve fırsatları kaçırma korkusunun online anlık satın alma niyeti üzerindeki anlamlı etkisinde beş büyük faktör kişilik özelliklerinin aracı rolüne yönelik elde edilen sonuçlar incelendiğinde ise X, Y ve Z kuşağı için zaman kıtlığının, miktar kıtlığının ve fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun online anlık satın alma niyeti üzerindeki anlamlı etkisinde beş büyük faktör kişilik özelliklerinden dışa dönüklüğün, duygusal dengeliliğin kısmi aracı rolü olduğu sonucuna ulaşılmakla beraber zaman kıtlığının, miktar kıtlığının ve fırsatları kaçırma korkusu (FoMO)'nun online anlık satın alma niyeti üzerindeki anlamlı etkisinde zeka/hayal gücünün kısmi aracı etkisinin yalnızca Y ve Z kuşağı tüketicileri kapsadığı sonucuna ulaşılarak gelecekte bu alanda çalışma yapacak araştırmacılara önerilerde bulunulmuş ve çalışma sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to investigate the mediating role of personality traits in the effect of scarcity perception and fear of missing out (FoMO) on online impulse purchase intention on Generation X, Y and Z consumers; and to determine the similarities and differences between generations within this relationship. In addition to this main purpose, the study aims to investigate the effects of scarcity perception, Big Five personality traits and fear of missing out (FoMO) on online impulse purchase intention on Generation X, Y and Z consumers and to reveal the similarities and differences between the generations within the scope of these relationships. The study conducted in this direction consists of three parts. In the first part of the study, the concepts of scarcity perception, fear of missing opportunities, online impulse purchase intention, Big Five personality traits and generation are discussed in detail. In the second section, the relationship between scarcity perception and online impulse purchase intention, the relationship between scarcity perception and fear of missing out (FoMO), the relationship between fear of missing out (FoMO) and online impulse purchase intention, the relationship between Big Five personality traits and online impulse purchase intention are examined in line with the literature. In the third section, information on the purpose, importance, scope, limitations, model, hypotheses, scales, data collection process, data analysis and results of the study is given.416 Generation X, 433 Generation Y and 406 Generation Z consumers' data collected through questionnaires were analyzed by SPSS and it was concluded that fear of missing out (FoMO) and scarcity perception have a positive effect on online impulse purchase intention for Generation X, Y and Z consumers. It has been concluded that extraversion and emotional stability, which are among the Big Five personality traits dimensions, have a positive effect on online impulse purchase intention for Generation X, Y and Z consumers, while the positive effect of intelligence/imagination on online impulse purchase intention of Generation Y and Z consumers only. When the results obtained for the mediating role of Big Five personality traits in the significant effect of scarcity perception and fear of missing opportunities on online impulse purchase intention are examined, it is seen that extroversion is one of the Big Five personality traits in the significant effect of time scarcity, quantity scarcity and fear of missing opportunities (FoMO) on online impulse purchase intention for Generations X, Y and Z, Although it is concluded that emotional stability has a partial mediating role, it is concluded that the partial mediating effect of intelligence/imagination power on the significant effect of time scarcity, quantity scarcity and fear of missing out (FoMO) on online impulse purchase intention covers only Generation Y and Generation Z consumers, and the study is concluded with suggestions for future researchers in this field.
Benzer Tezler
- Kişilik özelliklerinin fırsatları kaçırma korkusu ve tepkisel satın alma davranışı üzerindeki etkisi
The impact of personality traits on fear of missing out and impulsive buying behavior
KÜBRA AKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
İşletmeBalıkesir ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Pazarlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VOLKAN ÖZBEK
- Farklı kıtlık mesajlarının plansız satın alma niyeti üzerindeki etkisi ve FOMO (fırsatları kaçırma korkusu)'nun aracı rolü
Effect of different scarcity messages on impulse buying tendency and mediating role of FOMO (fear of missing out)
MEHMET ŞENEL
- FoMO ve kıtlık mesajlarının satın alma niyeti üzerindeki etkisi: indirimli ürünler üzerinde bir araştırma
The effect of FoMO and scarcity messages on purchase intetion: A research on discounted products
DAMLA YÜKSEL
- Dergi reklamlarında sosyal statü göstergesi olarak markaların sunumu
Brand presentation on magazine advertising as an indicator of social status
ZEYNEP LEMBET
- Küçük ve orta ölçekli işletmelerde ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemi uygulamalarının değerlendirilmesi
Evaluation of ISO 9001:2015 Quality Management System practices in small and medium enterprises
FIRAT DÖNEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeDokuz Eylül ÜniversitesiToplam Kalite Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYSUN KAPUÇUGİL İKİZ