Anastasis sahnelerinin Doğu ve Batı mitolojisindeki kökenleri: Meteora, Athos Dağı, Selanik çevresi Bizans Kiliseleri örnekleri
The origins of the anastasis scenes in Eastern and Western mythologies: Meteora, Mount Athos and Thessaloniki Byzantine Churches
- Tez No: 839605
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ESRA GÜZEL ERDOĞAN ULUHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eskiçağ Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 101
Özet
Bu çalışmada, Kanonik İncillerde yer almayan İsa'nın çarmıha gerilmesi ardından dirilerek yer altına inişini anlatan Anastasis (Diriliş) sahnesinde mitolojik unsurların etkileri incelenmiştir. Özellikle Yunanistan Athos, Meteora, Selanik ve çevresinde günümüze kalan yapıların içerisinde yer alan sahnelerin hangi teknikle yapıldığı, mitolojik öykülerden ve karakterlerden yansımalara sahip olup olmadığına dikkat edilmiştir. Anastasis sahnesi kurtuluşu vaat eden bir sahnedir. Bu vaadin çağrışımlarını yapan en erken kaynaklar ise Kutsal Kitaplar ve daha gerçek dışı bir dünyanın yansıması olan mitolojik öykülerdir. Hristiyanlığın Bizans İmparatorluğu'nun resmi dini olarak kabul edilmesi ve ardından hem ayinlerin hem ibadetlerin ortak esasa ulaşmasını sağlayan ekümenik konsillerin inanç temelleri zaman içerisinde oturmuştur. Hristiyanlığın yayılması ve İsa'nın öğretilerinin toplumun her bireyine doğru ve anlaşılır bir şekilde paylaşılmasında resimlerin, ikonların yeri son derece önemli olmuştur. Zamanla İsa'nın yaşamı ve mucizeleri fresko ve mozaik teknikleriyle kiliselerin ayrılmaz bir parçası haline gelmeye başlamıştır. İsa'nın bir kurtarıcı olduğu, kıyamet günü İsa'nın yolundan ilerleyenlerin günahlarından arınacağı öğretisini anlatan Anastasis kompozisyonu ise zaman içerisinde kiliselerde resmedilen bir betimleme olmaya başlamıştır. Çalışma içerisinde toplamda 13 yapı belirlenmiştir ve sahne analizleri yapılmıştır. Yapıların 6'sı Athos Dağında, 3'ü Meteora'da ve diğer 4 yapı ise Selanik ve çevresinde yer almaktadır. Yapılarda yer alan sahnenin incelemesi yapılırken dini ve mitolojik temellerine inilmiştir. Bizans İmparatorluğu'nun özellikle sanatsal açıdan değişim sürecinin Anastasis sahnesine yansımalarına yönelinmiş, Hristiyanlık öncesi kaynaklarla bağlantıları kurulmuş; benzerlik ve farklılıklarına yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, the Anastasis (Resurrection) scene, depicting Jesus' resurrection and descent to the underworld after his crucifixion, was examined. Particular attention has been paid to the technique used in the scenes, and whether they have reflections from mythological stories and characters, in the churches of Greece, Athos, Meteora, Thessaloniki. The scene of Anastasis is a scene that promises salvation. The earliest sources that evoke this promise are the Holy Books and mythological stories that reflect a more unreal world. Acceptance of Christianity as the official religion of the Byzantine Empire and the belief foundations of the ecumenical councils, which enabled both rites and worship to reach a common basis, were established over time. The place of pictures and icons has been extremely important in the spread of Christianity and the sharing of the teachings of Jesus to every individual of the society in a correct and understandable way. Over time, the life and miracles of Jesus began to become an integral part of churches with fresco and mosaic techniques. The Anastasis composition, which tells the doctrine that Jesus is a savior and that those who follow Jesus' path on the Day of Judgment will be cleansed from their sins, have become a depiction painted in churches in time. In the thesis, a total of 13 buildings were determined and scene analyzes were made. 6 of the structures are located in Mount Athos, 3 of the structures are located in Meteora and other 4 structures in Thessaloniki and it's surrondings. While studying the scenes in the structures, their religious and mythological foundations were examined. The reflections of the Byzantine Empire's artistic change process on the Anastasis scene were directed, their similarities and differences were included, and its connections with pre-Christian sources were established.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Kapadokya Bölgesi Göreme vadisinde bulunan Karanlık Kilise duvar resimleri
The Wall paintings in the Dark Church in Göreme in the Capadocia region
NERMİN TANBUROĞLU
- Kappadokya bölgesinde 13. yüzyıl duvar resimleri ve Karşı Kilise
13. th century wallpaintings and Karşı Church in Cappadocia region
NİLÜFER PEKER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SACİT PEKAK
- Silivri Fatih Mahallesi'ndeki Anastase Stamoulis evi restorasyon projesi
Anastase Stamoulis house restoration project in Silivri Fatih District
MUHSİNE HANDE DİLBER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. S. YILDIZ SALMAN
- Kapadokya Bölgesi Bizans kiliselerinde Anastasis sahneleri
Scenes of Anastasis in Byzantine Churches of Cappadocia
FATMA YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Sanat TarihiNecmettin Erbakan ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İLKER METE MİMİROĞLU