Şeyhî Mehmed Efendi'nin Vekâyiu'l-Fuzalâ adlı eserine göre Osmanlı döneminde Ankara
Ankara in the Ottoman period according to Şeyhî Mehmed Efendi's Vekâyiu'l-Fuzalâ
- Tez No: 839961
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHDİN ÇİFTÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Şakâik zeyillerinden olan Şeyhî Mehmed Efendi'nin Vekâyiu'l-Fuzalâ isimli eseri, 1633-1730 yılları arasını ihtiva etmektedir. Eserde IV. Murad, Sultan İbrahim, IV. Mehmed, II. Süleyman, II. Ahmed, II. Mustafa ve III. Ahmed dönemindeki âlimlere yer verilmiştir. Vekâyiu'l-fuzalâ'da ulema, şeyhler, şairler, müneccimbaşı ve hekimbaşıların hayatlarına dair bilgiler bulunmaktadır. Biyografi ağırlıklı olan bu eserde müellif, her bir şahsın, varsa memleketini, görev yaptığı yeri veya kurumu da zikretmiştir. Dolayısıyla diğer şehirlerde olduğu gibi Ankara'yla bir şekilde alakası olan kişiler de bu eserde yer almaktadır. Şeyhî'nin zeyline göre Ankara'nın incelendiği ve Ankara'yla alakası bulunan hemen her şeyin alınmaya çalışıldığı bu çalışmada, Ankaralı olan ve Ankara'da görev yapmış bütün şahısların biyografilerileri Ankara'yla ilgisi bulunan müesseseler veya yer adları da ele alınmıştır. Verilen bilgiler, ifa edilen görevler, ilçelere dağılım ve akrabalık gibi birçok farklı kategoride işlenmiş ve gerekli görülen yerlerde bu bilgiler tablolar halinde verilmiştir. Yapılan incelemede sadrazamlık, şeyhülislâmlık, kadıaskerlik, nakîbüleşraflık, kadılık, müderrislik, müftülük, şairlik ve şeyhlik gibi birçok farklı kategoride şahıs tespit edilmiş ve bunların biyografisi verilmiştir. Bu meslek gruplarından sayısı en fazla olanlar müderris veya kadılar olup bunların da tamamına yakını hem kadılık hem de müderrislik yapmışlardır. Ankaralı âlimlerden müderrislikte ilerleyenler ve yüksek dereceli medreselerde görev yapanlar olduğu gibi üst düzey idari görevlere gelenler de olmuşur. Bu âlimler içinde tıp ilmiyle uğraşanlar ve şairlik yönü bulunanlar da vardır. Yerel bazda bir konuyu ele alan bu çalışmayla Osmanlı'nın 1633-1730 yılları arasındaki dönemde Ankara'nın hangi statüde bulunduğu ve bu dönem Ankara'sına bağlı yerlerin neresi olduğu, Ankara'da kimlerin hangi görevleri yaptığı, buralı kaç şahsın bulunduğu gibi birçok konu tespit edilerek Ankara'nın ilim ve kültür tarihine bir katkı sunulmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Şakâik, which is an addendum of a work by the name of Vekâyiul-fuzalâ by Mehmed Efendi, takes account of the years between 1633-1730.This work describes the scholars who lived during the reigns of IV. Murad, Sultan İbrahim, IV. Mehmed, II. Suleiman, II. Ahmed, II. Mustafa, and III. Ahmed.Additionally, Vekâyiu'l-fuzalâ consists of information about the lives of scholars, şeyhs, poets, müneccimbasies and hekimbashies. Moreover, this work including mostly biographies, the author narrates each individual's hometown if it exists, their place of occupation or work institution. Therefore, just as like other cities, people who are involved with Ankara also are included in the work.This thesis, which tries to review Ankara and everything that is related to Ankara, also has taken account ofall individuals' whom are from Ankara, the institutions which are related to Ankara as well as the names of places along with the biographies of those who have worked in the city. The given information has been processed into many different categories such as the descriptions of professions, distribution of districts, and the kinship, and if it is deemed necessary such knowledge has been presented in tables.In this review, many individuals ranging from dissimilar professions such as Grand vizier, shaykh al-islam, qadiasker, naqib al-ashraf, qadi, Mudarris, mufti, poet and seyh have been found out and their biographies are provided. Within those profession group, Mudarris or qadis are placed among the highest numbers, and even amongst this particular category, most of the mudarris have transitioned into qadis.Such as there have been scholars from Ankara whom advanced from Mudarrisand those who have had jobs in high level medrese, there were also those who have taken up high positions in governmentalemployment.Among these scholars, there were those that endeavoured in medicinal sciences and poetry.Thisthesis which takes up the locality with many topics strives to contribute to the history of Ankara by considering the status of Ankara within the ottoman empire between the years of 1633-1730 along with the locations of the places related and connected to this time period's Ankara, whom had held which kind of profession in Ankara, and the number of individuals of Ankara living in Ankara.
Benzer Tezler
- Fındıklılı İsmet Efendi'nin Tekmiletü'ş-Şakâ'ik Fî Hakkı Ehli'l-Hakâ'ik'ı
Fındıklılı İsmet Efendi's Tekmiletü'ş-Şakā'ik Fî Hakkı Ehli'l-Hakā'ik
İSMAİL YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHİTTİN ELİAÇIK
- Sahaflar Şeyhi-Zade Esad Mehmed Efendi Divanı (2.CİLT )
Başlık çevirisi yok
FATİH AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ KILIÇ
- Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Koleksiyonunda bulunan Farsça Münşeât Mecmuaları
Persian Munsheāt Mecmuas in the Esad Efendi Collection of the Suleymaniye Manuscript Library
NERGİS KESHANI ÇALIŞIR
Doktora
Türkçe
2024
Doğu Dilleri ve EdebiyatıKırıkkale ÜniversitesiFars Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YAKUP ŞAFAK
DOÇ. DR. ABDÜSSELAM BİLGEN
- Şanizade Mehmet Ataullah Efendi'nin tarih anlayışı
Şanizade Mehmet Ataullah Efendi?s perception of history
HALİL İBRAHİM EROL