Türkiye'de okul öncesi bütünleştirmeyle ilgili yapılmış deneysel çalışmalar: Bir sistematik derleme
Experimental studies related to inclusion in preschool Turkey: A systematic review
- Tez No: 840012
- Danışmanlar: PROF. DR. SAFİYE SUNAY YILDIRIM DOĞRU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bu araştırmada, Türkiye'de 2000-2023 yılları arasında okul öncesi dönemde bütünleştirmeyle ilgili yapılmış deneysel, yarı deneysel ve karma çalışmaların sistematik derleme yöntemiyle incelenmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda, Google Akademik ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanları taranmıştır. Tarama sonucunda ulaşılan araştırmalar, dahil etme ve dışlama kriterleri çerçevesinde değerlendirildikten sonra çalışmaya 30 araştırma dahil edilmiştir. Çalışmaya dahil edilen 30 araştırma, yöntemlerine göre (deneysel, tek denekli ve karma) gruplandırılıp demografik özellikleri, metodolojik özellikleri ve sonuçları açısından analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre 30 çalışmanın 8 tanesi makale, 12 tanesi doktora tezi, 8 tanesi yüksek lisans tezi ve 2 tanesi Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) projesidir. Deneysel ve tek denekli desende yürütülmüş araştırmaların sayısının oldukça sınırlı olduğu düşünülmektedir. Ancak, son dönemlerde karma desende yürütülmüş araştırmaların sayısının deneysel ve tek denekli araştırmaların sayısına kıyasla arttığı tespit edilmiştir. Araştırmacıların sıklıkla hizmet içi eğitim, bilgilendirme çalışmaları, koçluk programları vb. aracılığıyla öğretmenlerin bütünleştirmeye dair tutum veya yeterliliklerinde değişimi amaçladıkları dikkat çekmektedir. Araştırmaların örneklem grupları incelendiğinde en çok çalışmanın özel gereksinimli çocuklarla yapıldığı görülmektedir. Ancak, örneklem grubunu hem özel gereksinimli çocuklarla öğretmenlerin ya da hem özel gereksinimli çocuklarla tipik gelişen çocukların oluşturduğu çalışmalar hariç tutulup sadece tek bir örneklem grubuyla çalışılan araştırmalar analiz edildiğinde en çok öğretmenlerle ilgili çalışmaların yürütüldüğü, ailelerle yapılan çalışmaların ise oldukça yetersiz olduğu tespit edilmiştir. En çok çalışılan özel gereksinim grupları ise otizm ve zihinsel yetersizlik olarak belirlenmiştir. Araştırmalarda, öğretmenler için destek, koçluk ve eğitim programları vb. tasarlanırken özel gereksinimli ve tipik gelişen çocuklar için sosyal-duygusal gelişime ağırlık veren uygulamalara ağırlık verildiği tespit edilmiştir. Güvenirlik ve sosyal geçerlik verileri kontrol edildiğinde, deneysel ve karma araştırmalarda verilerin oldukça sınırlı düzeyde olduğu, tek denekli çalışmalarda ise araştırmacıların verileri titizlikle paylaştığı tespit edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, literatürdeki bilgiler doğrultusunda tartışılmış ve gelecek araştırmalara yönelik öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to evaluate the experimental, quasi-experimental and mixed studies focused on inclusion in preschool conducted in Turkey published between 2000 and 2023. For this purpose, the researcher searched Google Scholar and The Council of Higher Education Thesis Center. Then the researcher selected studies for inclusion to review if they met inclusion criteria. A total of 30 were included in the study. The selected studies were categorized based upon their methods (experimental, single-subject and mixed) and evaluated their demographic, methodological characteristics and outcomes. Of the 30 studies, eight were research articles published in peer-reviewed journals, twelve were doctoral dissertations, eight were master thesis and two were projects supported by The Scientific and Technological Research Council of Turkiye. Most of the included studies were designed with experimental and single-subject research designs. However, there is an increasing trend in mixed methods research. Researchers aimed to alter teachers' attitudes and competencies towards inclusion towards through in-service training, coaching, and other interventions. According to analyses, participants of the included studies were students with special needs. There is gap in studies conducted with parents. Most of the participants with special needs in selected studies were diagnosed with autism and intellectual disability. Teachers participated in the included studies supported by coaching and training programs to improve particularly social and emotional development of their students with and without special needs. All of the studies designed with single-subject research designs reported social validity and reliability data, while it was absent most of the studies designed with experimental and mixed methods research designs. The findings were discussed and recommendations were provided.
Benzer Tezler
- Türkiye'de okul öncesi eğitim programlarının (1952-2024) afet dirençliliği bakımından incelenmesi, oyun tabanlı afet farkındalık etkinlikleri
Analysis of preschool education programs in Türkiye (1952-2024) in terms of disaster resilience, play-based disaster awareness
ESEN AYANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Kamu Yönetimiİstanbul Teknik ÜniversitesiAfet ve Acil Durum Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN OKAY
- Türkiye'de okul öncesi eğitim politikaları, finansmanı ve uygulamaya ilişkin görüşler
Policies and financing of pre-school education in Turkey and opinions about practice
EMİNE SAKLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYSUN ERGİNER
- Türkiye'de okul öncesi dönem çocuklarının sosyal becerilerini destekleyen eğitim uygulamalarının meta analiz yöntemi ile incelenmesi
Meta-analysis of educational practices supporting social skills of preschool children in Türkiye
NİSANUR KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN KAYILI
- Preschool teachers' beliefs about social-emotional learning and development in Türkiye in the context of free and planned play
Türkiye'de okul öncesi öğretmenlerinin serbest ve planlı oyun bağlamında sosyal-duygusal öğrenme ve gelişime yönelik inançları
SEVİM KARAOĞLU
Doktora
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimThe University of SheffieldEğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELIZABETH ANN WOOD