Havza ölçeğinde heyelandan kaynaklanan zararların azaltılmasına yönelik metodoloji ve yöntemlerin geliştirilmesi (Bolaman mikro Havzası, Ordu)
Development of methodology and methods for mitigating damages caused by landslides at basin scale (Bolaman micro basin, Ordu)
- Tez No: 841044
- Danışmanlar: PROF. DR. CANDAN GÖKÇEOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Bu çalışma ile havza ölçeğinde heyelan kaynaklı zararların azaltılmasına yönelik metodoloji ve yöntemlerin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Geliştirilen bu metodolojiler, Türkiye'nin Orta Karadeniz Bölgesinde Ordu ili Fatsa ilçesinin güneydoğusunda, Bolaman Havzası içinde yaklaşık 1339 km2'lik bir alanı kapsayan heyelan gelişimi bakımından oldukça aktif olan Bolaman Çayı Alt Havzasında test edilmiştir. Doktora tez çalışması kapsamında ilk olarak havzanın heyelan envanter haritası üretilmiş ve söz konusu heyelanların gelişimi, buna neden olan faktörler ve tetikleyici mekanizmalar ele alınarak, çalışma sahasındaki heyelan duyarlılık haritaları Lojistik Regresyon ve Rastgele Orman yöntemleriyle elde edilmiştir. Çalışma alanına ait heyelan tehlike haritasının oluşturulması aşamasında, rastgele orman yöntemiyle oluşturulan duyarlılık haritası kullanılmıştır. Tehlike değerlendirmesinde, tetikleyici faktör olarak yağış faktörü kullanılmış olup, veriler Genelleştirilmiş Uç Değer dağılımı ile analiz edilmiştir. Ayrıca tehlike analizinde kullanılan bir diğer parametre olan alansal olabilirlik heyelanların büyüklük – frekans ilişkileri göz önünde bulundurularak Pearson 5 olasılık yoğunluk foksiyonuna göre hesaplanmıştır. Daha sonra heyelan alan-hacim; hacim-yayılma alanı arasındaki ilişkiler ampirik olarak hesaplanarak heyelanların yayılma alanına göre risk altında bulunan elemanlar tespit edilmiş ve uzman görüşüne göre puanlandırılarak hasargörebilme dereceleri belirlenmiştir. Çalışma alanı için iki farklı yaklaşımla risk haritaları üretilmiştir. İlk yaklaşım ile tehlike haritaları ve hasargörebilirlik haritasının çarpımı neticesinde farklı yıllara ve büyüklüklere ait 15 adet risk haritası üretilmiştir. İkinci yaklaşım olan Mamdani Bulanık Mantık yöntemine göre ise bölgenin nihai risk haritası heyelan duyarlılık, hasargörebilirlik ve heyalan yayılma alanı haritaları dikkate alınarak üretilmiştir. Son olarak üretilen risk haritaları dikkate alınarak havza bazında risk seviyesinin yüksek olduğu yerlere basit, uygulanabilir, çevreye uyumlu ve ekonomik stabilizasyon teknikleri önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to develop methodologies and methods to reduce damages caused by landslides at the basin scale. These developed methodologies were tested in the Bolaman Stream Micro Basin, which is situated in the south-east of Fatsa district of Ordu province in the Central Black Sea Region of Türkiye and covers an area of almost 1339 km2, and is highly active in terms of landslide development. As part of a doctoral thesis, the methodology and methods for reducing damages caused by landslides at the basin scale have been developed. Initially, the landslide inventory map of the basin was produced, and landslide susceptibility maps were generated using logistic regression and random forest methods, considering the development of landslides, the factors that cause them, and triggering mechanisms. In the stage of producing the landslide hazard map of the study region, the susceptibility map generated by the random forest method was utilized. In the hazard assessment, rainfall factors were used as a triggering factors, and the data was analyzed using Generalized Extreme Value distribution. Also, the areal susceptibility parameter used in the hazard analysis was calculated according to the Pearson 5 probability density function considering the size-frequency relationships of landslides. Then, elements at risk were identified by empirically calculating the relationships between landslide area-volume and volume-run out and by scoring their vulnerability levels according to expert opinion. The study area's risk maps were created using two distinct methods. The first approach produced 15 risk maps of varying sizes and years by multiplying hazard and vulnerability maps. The second method employed the Mamdani Fuzzy Logic approach to produce the regional risk map by incorporating landslide susceptibility, vulnerability, and run-out distance maps. Finally, practical, eco-friendly, and cost-effective remediation technics were proposed to the areas with high risk levels on basin basis by considering the risk maps produced.
Benzer Tezler
- An investigation on the surface water effect in landslide susceptibility mapping: An example from Yenice (Karabük) basin
Heyelan duyarlılığı haritalamarında yüzey suyunun etkisinin araştırılması: Yenice (Karabük) havzası örneği
MUSTAFA CAN CANOĞLU
Doktora
İngilizce
2015
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN HÜSNÜ AKSOY
- Quaternary tectonıc and clımatıc ınteractıons ın central pontıdes, turkey; ınferences from osl and cosmogenıc applıcatıons on fluvıal deposıts
Orta pontidlerde kuvaterner tektonik ve iklimsel etkileşimi: akarsu çökellerinin kozmojenik ve osl uygulamalarından çıkarımlar
KEVIN PATRICK MC CLAIN
Doktora
İngilizce
2021
Coğrafyaİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
Prof. Dr. CENGİZ YILDIRIM
Prof. Dr. TAHSİN ATTİLA ÇİNER
- An approach for multi-hazard susceptibility assessment for landslides, earthquakes and floods
Heyelan, deprem ve taşkın tehlikelerinin çoklu duyarlılık değerlendirmesi için bir yaklaşım
GİZEM KARAKAŞ
Doktora
İngilizce
2024
Jeodezi ve FotogrametriHacettepe ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN KOCAMAN GÖKÇEOĞLU
- Heyelan duyarlılığı analizine bir örnek: İyidere Havzası (Rize)
An example of landslide susceptibility analysis: İyidere Basin (Rize)
KEMAL ERSAYIN
- Farklı yeryüzü özelliklerinde ileri InSAR teknikleri kullanılarak yüzey deformasyonlarının belirlenmesi
Detecting of surface deformations on different ground characteristics using advanced InSAR techniques
FATMA CANASLAN ÇOMUT
Doktora
Türkçe
2016
Jeodezi ve FotogrametriSelçuk ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYDIN ÜSTÜN