Halka açık anonim şirketlerin ilişkili taraf işlemlerinde korunan menfaat
Protected interest of the related party transactions in joint-stock companies
- Tez No: 841422
- Danışmanlar: PROF. DR. ARSLAN KAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 422
Özet
Çalışmamızın konusu, ilişkili taraf işlemleridir. Şirketlerin ilişkili tarafları ile gerçekleştirilen işlemlerine ilişkili taraf işlemleri denir. Çıkar çatışması içeren bu işlemlerde hukukun korumaya değer bulduğu menfaatler arasında bir denge kurulmalıdır. Çalışma Türk Ticaret Kanunu'nda ilişkili taraf işlemleri tanımı bulunmamaktadır. Sermaye Piyasası Kanunu'nda ilişkili taraf işlemlerine dair özel bir karar alma usulü öngörülmüştür. Çalışmamızın kapsamını halka açık anonim şirketler oluşturmaktadır. Çalışma Türk mevzuatı ve uygulamaları ile karşılaştırmalı hukuktan örneklerle detaylandırılmıştır. Bu kapsamda hukukumuzda kurumsal yönetim ilkeleri doğrultusunda şirket menfaati öne çıkarılarak menfaat dengesine vurgu yapılmıştır. Tez, beş bölümden oluşmaktadır. İlişkili taraf işlemlerinde korunacak menfaat ve teoriler birinci bölümde açıklanmıştır. İlişkili taraflar ve işlem kapsamı ikinci bölümde incelenmiştir. İlişkili taraf işlemlerinin zararlarına karşı öngörülen hukuki koruma düzenlemeleri ve karşılaştırmalı hukuk örnekleri üçüncü bölümde ele alınmıştır. Dördüncü bölümde Türk hukuku düzenlemeleri detaylı olarak incelendikten sonra eksikleri giderecek ve daha güçlü koruma sağlayacağını önerdiğimiz azınlık pay sahiplerinin yönetim kurulu komitelerine temsilci ataması teklifimiz izah edilmiştir. Son olarak beşinci bölümde zararlı ilişkili taraf işlemleri için öngörülen yaptırımlar ve sorumluluk hukuku incelenmiştir. Menfaat grupları arasında çıkarları en çok zarar görmeye açık grup azınlık pay sahipleridir. Halka açık anonim şirketler kapsamındaki çalışmamızda azınlığı korumaya yönelik bir düzenleme teklif edilmektedir. Kanaatimiz, azınlık pay sahiplerinin yönetimde temsilini arttırmanın ilişkili taraf işlemlerinin zararlarına karşı en güçlü korumayı sağlayacağı yönündedir. Azınlık pay sahipleri tarafından seçilecek bir temsilcinin yönetim kuruluna bağlı komitelerde ilişkili taraf işlemlerine yönelik gözetimde bulunması teklif edilmektedir. Temsilcinin azınlık menfaatlerini gözeterek kontrol sahiplerinin sahip oldukları gücü istismar etmeleri engellenecektir. İlişkili taraf işlemleri özel karar alma usulüne aykırılık veya şirket ve diğer menfaat gruplarına zarar vermesi halinde yaptırımlar öngörülmüştür. Çalışmamızda detaylı olarak incelenen yaptırım türleri usule ve esasa aykırılık olarak iki başlıkta son bölümde açıklanmıştır. Usule aykırılık halinde ilişkili taraf işleminin butlan ile geçersiz kılınması ve esasa aykırılık halinde işlemin emsal sınırını aşarak şirket sermayesinden ilişkili taraflara kazanç aktarılması halinde tazminat yaptırımı söz konusudur. Yasaklanan ilişkili taraf işlemlerini gerçekleştiren şirket yöneticilerinin sorumluluğu Türk Ticaret Kanunu ile öngörülmüştür. Kontrol sahipleri pay sahipleri olarak da karşımıza çıkabilmektedir. Anonim şirketlerin temel ilkelerinden olan pay sahiplerinin sınırlı sorumluluk ilkesinin esnetilerek ilişkili taraf işlemlerinde şirket kontrol sahiplerinin sorumluluğu fiilî organ sorumluluğu olarak incelenmiştir. Yabancı hukuk örnekleri verilerek Türk hukukunda da kontrol sahipleri sorumluluğunun öngörülmesi yönünde görüşümüz belirtilmiştir.
Özet (Çeviri)
The subject of this thesis is the related party transactions. Related party transactions carried out by companies with their related parties. In these transactions, which involve conflicts of interest, a balance must be struck between interest groups of the company. The Turkish Commercial Code does not define related party transactions. However, the Capital Markets Law envisages a special decision-making procedure for related party transactions. The scope of this study consists of joint-stock companies and it is detailed with examples from Turkish legislation, practices and comparative law. In Turkish law, company interest is emphasized in line with corporate governance principles, highlighting the balance of interests. The thesis consists of five chapters. The interests to be protected in related party transactions and the theories are explained in the first chapter. Related parties and the scope of the transaction are examined in the second chapter. The legal protection measures and comparative law examples foreseen against the negative impact of related party transactions are analyzed in the third chapter. After a detailed examination of Turkish legal regulations in the fourth chapter, this study suggests that the appointment of representatives of minority shareholders to the board committees, will remedy deficiencies in the practice and provide stronger protection. In the final chapter, the sanctions envisaged for harmful related party transactions and the law of liability are examined. Among interest groups, minority shareholders are the most vulnerable to harm. In this study, within the scope of publicly traded joint stock companies, a regulation is proposed to protect the minority. This thesis suggests that increasing the representation of minority shareholders in management will provide the strongest protection against the harms of related party transactions. De lege ferenda solution is that an agent appoint by minority shareholders should supervise related party transactions in committees attached to the board. The representative will prevent the exploitation of power by controllers by auditing minority interests. Sanctions are envisaged in cases of non-compliance with the special decision-making procedure for related party transactions or if they exploit the company and other interest groups. The types of sanctions examined in detail in this study are explained in the last chapter under two sections: procedural and substantive. In case of procedural non-compliance, the related party transaction can be nullified and voided, and in case of substantive non-compliance, if the transaction exceeds the materiality threshold, transferring to related parties, compensation sanctions are applicable. The liability of company directors who conduct prohibited related party transactions is regulated by the Turkish Commercial Code. Controllers can also appear as shareholders. The principle of limited liability of shareholders, one of the fundamental principles of joint-stock companies, has been examined as actual organ liability in related party transactions involving company controllers. Comparative legal examples are given, and this thesis argues that the responsibility of controllers should be regulated in Turkish law.
Benzer Tezler
- Halka açık anonim şirketler bakımından şirketler topluluğunda ortak nakit ve hizmet kullanımının hukuki sonuçları
The legal consequences of the shared use of cash and services for publicly held companies in corporate groups
RABİA SANEM ÜZELER DEMİRAĞ
Doktora
Türkçe
2022
Hukukİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇAĞLAR MANAVGAT
- Anonim şirketlerde ilişkili taraf işlemleri
Related party transactions in joint stock companies
BAHAR ŞİMŞEK
- Halka açık anonim şirketlerde örtülü kazanç aktarımının Sermaye Piyasası Kanunu ve Kurumlar Vergisi Kanunu açılarından 'işlem' ve 'ilişkili kişi' unsurları kapsamında değerlendirilmesi
Concealed distribution of capital in publicly- held joint stock corporations in Turkish Capital Markets Law and Corporate Tax Law: An approach from 'transaction' and 'associated persons' terms' aspects
MURAT CAN PEHLİVANOĞLU
- Minority shareholder activism in Turkey
Türkiye'de azınlık pay sahibi aktivizmi
BEYZA NUR BİLEN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Hukukİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELTEM KARATEPE KAYA