Farklı sulama yöntemleri ve pamuk çeşitlerinin (Gossypium hirsutum L.) bazı emici zararlı türlerin populasyonuna etkisi
The impact of different genotypes and irrigation methods on the population density of some sucking insects in cotton (Gossypium hirsutum L.)
- Tez No: 842989
- Danışmanlar: DOÇ. DR. VEDAT BEYYAVAŞ, DOÇ. DR. ÇETİN MUTLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harran Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 80
Özet
Pamuk katma değeri yüksek olan önemli endüstri bitkileri arasındadır. Güneydoğu Anadolu Bölgesi pamuk üretimi bakımından Türkiye'de ilk sırada yer almaktadır. Pamuk üretimi boyunca aşırı sulamanın olumsuz etkileri ile birlikte yetiştirme döneminde birçok zararlı etmen ortaya çıkmakta ve önemli ürün kayıplarına yol açmaktadır. Bunlar içerisinde yer alan emici zararlı türler pamuğun vejetatif ve generatif organlarında meydana getirdikleri zarar ile önemli ürün kayıplarına sebep olmaktadır. Bu çalışma ile Şanlıurfa'da pamuk tarımında uygulanan sulama yöntemlerinin (damla, yağmurlama ve karık sulama) yaygın ekimi yapılan iki farklı pamuk çeşidi üzerindeki (May-455-erkenci tüylü çeşit ve Fiona-orta-geç tüysüz çeşit) zararlı emicilerin popülasyon yoğunluklarına olan etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla planlanan çalışmalar üç tekerrürlü olacak şekilde tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre yürütülmüştür. Deneme deseninde, üç farklı sulama yöntemi ana parseller olarak, çeşitler ise alt parseller olacak şekilde dizayn edilmiştir. Çalışmada emici zararlı türlerinden, Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae), Aphis gossypii Glov. (Hemiptera: Aphididae), Lygus spp. (Hemiptera: Miridae), Empoasca spp. Walsh (Hemiptera: Cicadellidae) ve Bemisia tabaci Genn. (Hemiptera: Aleyrodidae), akarlardan ise Tetranychus urticae C. L. Koch (Trombidiformes: Tetranychidae)'nin popülasyon yoğunluğu haftalık olarak kaydedilmiştir. Bu amaçla her bir deneme parselinde 10 bitkiden toplam 20 yaprak örneği alınarak üzerindeki emici zararlılar kaydedilmiştir. Çalışma sonucunda, damla sulamanın, yağmurlama ve karık sulamaya göre, zararlı T. tabaci, B. tabaci ve T. urticae popülasyonunu azalttığı; tüylü pamuk çeşidinin (May-455) ise tüysüz pamuk çeşidine göre (Fiona) T. tabaci ve B. tabaci popülasyon yoğunluğunu önemli ölçüde azalttığı saptanmıştır. Ayrıca, farklı sulama yöntemleri ve pamuk çeşitlerinin A. gossypii, Lygus spp., ve Empoasca spp., zararlılarının popülasyon yoğunluğu üzerine etkisinin önemli olmadığı belirlenmiştir. Çalışmada sulama yöntemi × çeşit değerlendirildiğinde verim olarak en yüksek yağmurlama sulama × Fiona çeşidinden (486.54 kg/da), en düşük değer ise karık sulama × Fiona çeşidinden (352.60 kg/da) saptanmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre damla sulamanın yapıldığı ve tüylü pamuk çeşidinin yetiştirildiği pamukta, zararlı popülasyon yoğunluğunun daha az bulunduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
Cotton is one of the most important industrial crops due to its high commercial value. The Southeastern Anatolia region ranks first in terms of cotton production in Türkiye. Excessive irrigation throughout the cotton growing season results in the infestation of various harmful pests, leading to significant yield and economic losses. Sucking insect species damage the vegetative and reproductive organs of cotton plants, leading to significant yield losses. This determined the impact of different irrigation methods (drip, sprinkler, and furrow) on the population density of harmful sucking insects on two different cotton varieties ['May-455' (early maturing and hairy) and 'Fiona' (medium-late maturing and without hairs). The studies planned for this purpose were carried out according to the split-plot trial design in randomized blocks with three replication. Different irrigation methods were kept in the main plots, whereas cotton genotypes were randomized in sub-plots. Population densities of sucking insects, i.e., Thrips tabaci Lind. (Thysanoptera: Thripidae), Aphis gossypii Glov. (Hemiptera: Aphididae), Lygus spp. (Hemiptera: Miridae), Empoasca spp. Walsh (Hemiptera: Cicadellidae) and Bemisia tabaci Genn. (Hemiptera: Aleyrodidae) and a mite, i.e., Tetranychus urticae C. L. Koch (Trombidiformes: Tetranychidae) were recorded weekly. For this purpose, a total of 20 leaf samples were taken from 10 plants in each treatment and the sucking pests present on the leaves were carefully counted. The results revealed that drip irrigation significantly reduced the population density of harmful T. tabaci, B. tabaci and T. urticae compared to sprinkler and furrow irrigations. Similarly, the hairy genotype ('May-455') recorded lesser population densities of T. tabaci and B. tabaci compared with the hairless genotype ('Fiona'). Furthermore, different irrigation methods and cotton genotypes had a non-significant effect on the population density of A. gossypii, Lygus spp., and Empoasca spp. Irrigation methods by genotype interaction indicated that the highest yield was recorded for sprinkler irrigations × 'Fiona' genotype (486.54 kg/da), whereas the lowest yield was noted for furrow irrigation × 'Fiona' genotype (352.60 kg/da). The results of the study conclude that drip irrigation and hairy genotype observed lower densities of harmful sucking pests.
Benzer Tezler
- Pamukta (Gossypium hirsutum L. ) azot kullanım etkinliğinin damlama sulama ve salma sulama yöntemleri yönünden karşılaştırılması üzerine bir araştırma
An Investigation on comparison of nitrogen usage efficiency of cotton (Gossypium hirsutum L. ) for drip and furrow irrigation methods
PETEK TOKLU
- Pamukta (Gossypium hirsutum L.) çok dar ve çift sıra ekim yöntemlerinin verim ve lif özelliklerine etkisi
The effect of very narrow and double row sowing methods onyield and fiber properties in cotton (Gossypium hirsutum L.)
MEHMET BÜNÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiPamuk Eksperliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN ŞADET GÜVERCİN
- Çukurova koşullarında fasılalı (surge) ve sürekli karık sulama yöntemlerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi yok
SERMET ÖNDER
- Iğdır ovası koşullarında pamuk ve şekerpancarı üretiminde sulama yöntemlerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
AHMET İSTANBULLUOĞLU
- Pamuk (Gossypium hirsutum L.) bitkisinde yüzey altı damla ile farklı sulama suyu uygulamasının verim ve verim bileşenleri üzerine etkisi
Effect of different irrigation water application with subsurface drip on yield and yield components in cotton (Gossypium hirsutum L.) plant
YUNUS EMRE ÖZKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
ZiraatHarran ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN İSMAİL TUYLU