Çukurova koşullarında fasılalı (surge) ve sürekli karık sulama yöntemlerinin karşılaştırılması
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 38764
- Danışmanlar: DOÇ.DR. RIZA KANBER
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
ÖZET Yüzey sulama yöntemlerinden fasılalı ve sürekli karık yöntemlerini karşılaştırmak ve en uygun yüzey sulama yöntemini seçmek çalışmanın ana amacıdır. Öte yandan, sulama performanslarının saptanması, planlama ölçütlerinin bulunması, fasılalı karık sulama yönteminin, taban suyu düzeyine etkisini belirlemek ve farklı infîltrasyon yöntemlerinin karşılaştırılması, çalışmanın diğer amaçlarını oluşturmuştur. Çalışma, Köy Hizmetleri Tarsus Araştırma Enstitüsü (TOPRAKSU) Araştırma ve Uygulama alanında 1990 ve 1991 yıllarında yürütülmüştür. Deneme topraklan Siltli-killi bünyeye sahiptir. Denemenin birinci yılında ikinci ürün mısır, ikinci yılında ise pamuk ekilmiştir. Araştırmada sürekli (C) ve Fasılalı (S) karık sulama yöntemleri denenmiştir. Yöntemlere 1.3, 2.6 ve 4.0 l/s olmak üzere üç farklı debi uygulanmıştır. Fasılalı sulamada, Akış süresi 30 ve 60 dakika, döngü oranlan 0.50 ve 0.30 olarak ele alınmıştır. Bu amaçla, ilk yıl 250 m, ikinci yıl ise 300 m uzunluğunda kanklar kullanılmıştır. Denemede kullanılan kank parsellerinin eğimleri % 0.109 ve % 0.172 arasında değişmiştir. Uygulanacak debilerin, parsellere verilmesinde ise su lülelerinden yararlanılmıştır. Yüzey akış kayıplarının ölçülmesinde parshall savakları kullanılmıştır. Çalışmada, toprak nem belirlemeleri amacıyla gravimetrik ve nötronmetre yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Kank akış kesitlerinin belirlenmesinde ise profîlmetreler kullanılmıştır Deneme kullanılan infîltrasyon öğeleri iki nokta, tıkalı kank ve USDA-SCS (1986) yöntemlerinden elde edilmiştir. Bulunan eşitlikler daha sonra düzeltilmiştir. Denemede kullanılan infîltrasyon yöntemleri birbirleriyle karşılaştırılmış ve her birisi için hacim-denge hata oranlan (VBE) hesaplanmıştır. Sulama yöntemlerinin taban suyuna katkısını belirlemek amacıyla da, ölçümler yapılmıştır. Denemede uygulanan sulama yöntemlerinin silt kayıplarına etkileri de araştırılmıştır. Denemeyle ilgili çalışmalar iki aşamadan oluşmuştur. İlk aşamada, denemede kullanılan yöntemler arazide uygulanmıştır. İkinci aşamada ise, elde edilen veriler aracılığı ile denemenin değerlendirilmesi yapılmıştır. Denemenin değerlendirildiği ikinci aşamada her yönteme eşit hacimde su uygulama koşulu sağlanmıştır. Değerlendirmede kimi sulama performanslarından da yaralanılmıştır. Denemeden elde olunan sonuçlar şu şekilde sıralanabilir; Denemenin birinci yılında yapılan 4 uygulamada, sulamalar sırasıyla 357, 750, 882 ve 1710 dakika sürmüştür. İkinci yıl ise 3 uygulama yapılmış ve sırasıyla 491, 1223 ve 754 dakika su verilmiştir.165 Yöntemlere ilişkin ilerleme süreleri ilk uygulamadan sonra hızla azalmıştır. Fasılalı karık sulama yönteminin ilerleme üzerine sadece mevsimin ilk uygulamasında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Debideki artış ile ilerleme süreleri de kısalmıştır. Fasılalı karık yönteminde, ıslak ilerleme hızlan 4.83 ve 17.30 m/dak arasında bulunmuştur. Uygulanan debilerin artışı ve döngü oranlarının küçülmesi ile istek ilerleme hızlanda yükselmiştir. Ortama Tlag/Tadv oranlan % 33 ile % 68 arasında değişmiştir. Sulama yöntemleri içerisinde en fazla yüzey akışı, sürekli kank yönteminden sağlanmıştır. Dolayısıyla, fasılalı kank sulama yöntemi yüzey akış kayıplannı azaltmıştır. Giriş debisinin artışına bağlı olarak yüzey akış miktarlan da yükselmiştir. Döngü oranının 0.50'den 0.30'a inmesi ile yüzey akış miktarlarında artış görülmüştür. Denemede kullanılan infıltrasyon yöntemlerine ilişkin öğeler arasında, istatistiksel olarak önemli bir aynm bulunamamıştır. Buna karşı, genellikle uygulamalar arasında % 5 önem düzeyinde farklar belirlenmiştir. Çoğunlukla ilk uygulamadaki öğeler diğerlerinden farklılık göstermiştir. İnfıltrasyon yöntemlerinin düzeltilmeden kullanılması durumunda, en az hatayı iki nokta yönteminin verdiği saptanmıştır. Giriş debisi küçük olan yöntemlerde infiltre olan su miktan daha büyük bulunmuştur. En yüsek su uygulama ve depolama randımanlan fasılalı karık yöntemlerinde gerçekleşmiştir. Yöntemlere ilişkin Chistiansen eşdağılım katsayısı ve dağılım eşdeşliği değerleri oldukça yüksek gerçekleşmiştir. Fasılalı kank yöntemlerinde, kank şekillerinde görülen değişme sürekli kanğa kıyasla daha belirgin bulunmuştur. Taban suyu düzeyindeki yükselmelere en fazla etkiyi, sürekli kank yöntemi göstermiştir. Fasılalı kank sulama yönteminin taban suyu yüksek arazilerde kullanılması avantaj yaratmıştır. Yüzey akış ile kaybolan silt miktarının, fasılalı karıklarda daha az olduğuı saptanmıştır. Karık boyunca verim eşdağıhmlannın her iki sulama yönteminde de çok yüksek olduğu görülmüştür.
Özet (Çeviri)
SUMMARY The main purpose of this study was to compare surge with continuous furrow irrigation methods and to determine the most suitable surface irrigation method. Determination of irrigation performance, effect of irrigation method on water table level and comparison of different infiltration methods are listed as the other objectives of this study. The study was carried out at Rural Services Research Institute (TOPRAKSU) at Tarsus in 1990 and 1991. The soil is a silty-clay soil. Second-crop corn was grown in the first year of the study, and in the second year cotton was grown. Continuous (C) and Surge (S) furrow irrigation methods were used in the study. Three different inflow rates of 1.3, 2.6 and 4.0 1/s were applied. On time of 30 and 60 minutes, and cycle ratio of 0.50 and 0.30 were used in the surge method. With this objective in mind, 250 m long furrows were used in the first year,.and 300 m long furrows were used in the second year. Furrow slopes varied between % 0.109 and % 0.172. Orifise made by barrels were used to apply irrigation water to the plots. Surface runoff was measured using parshall flumes. Gravimetric methods and neutronmeter measurements were taken to determine the soil moisture content. Profilemeters were used in determining furrow cross sections. Infiltration parameters were determined using two point, bloked furrow and USDA-SCS (1986) methods. Equations were later adjested. All infiltration methods were compared with each other, and volume-balance error ratio (VBE) were calculated for each technique. Measurements were also taken to determine the contribution of irrigation methods to the water table levels. Also, effect of irrigation methods on the siltation losses were studied. Experiments consisted of two parts. In the first part, methods were applied in the field. In the second part, evaluation of the experiment was done with the obtained experimental data. Equal volume of water was supplied for the second part of the study. Irrigation performance analysis were also used in the evaluation of the study. Results are summarized as follows; In four applications of the first year of the study, irrigation durations were 357, 750, 882 and 1710 minutes, respectively. In the second year, three applications were carried out and with durations of 491, 1223 and 754 minutes, respectively. Advance time decreased quickly after the first application for all methods. This finding shows that surge furrow irrigation affects advance time only in the first seasonal irrigation. Advance time decreased with increasing inflow rate.167 Wet advance rate varied between 4.83 and 17.30 m/min. for the surge furrow irrigation method. Wet advance rate increased with increasing flow rate and decreasing cycle ratio. Average Tlag/Tadv ratio varied between % 33 and % 68. Highest surface runoff was observed for continuous furrow method. Therefore, it can be concluded that surge furrow method decreases runoff rate. Surface runoff increased depending on the inflow rate. Increased runoff rates were observed when cycle ratio decreased from 0.50 to 0.30. There were no important statistical differences between the parameters involved in the infiltration methods. However, generally speaking, there were differences between applications at a %5 level. Mostly, factors in the first application were different than the rest. It was seen that the two-point method had the least amount of error if infiltration methods were used without any adjustment. Infiltration was maximum in methods with small inflow rates. The highest application and storage efficiency was realized for the surge furrow method. Christiansen uniformity coefficient and distribution uniformity values were very high for this method. Change of furrow shape was more pronounced for surge furrow than the continuous furrow method. Continuous furrow method had the most effect on increased water table levels. Surge furrow methods are more advantageous in fields that have high water tables. Quantity of silt losses with surface runoff was less with surge furrow method. Yield uniformity along the furrows was found to be high for both irrigation methods.
Benzer Tezler
- Çukurova koşullarında bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin adaptasyon yeteneklerinin belirlenmesi üzerinde bir araştırma
A Study on adabtabilities of some bread wheat varieties grown in Çukurova conditions
HASAN AY
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TACETTİN YAĞBASANLAR
- Çukurova koşullarında farklı buğday genotiplerinin hasat öncesi çimlenmeye duyarlılığı ve dayanıklılığının saptanması
Determination of susceptibility and resistance to preharvest sprouting in different wheat genotypes under Çukurova conditions
BİLGE BAHAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İBRAHİM GENÇ
- Çukurova koşullarında ikinci ürün mısırda (zea mays L.) sulama suyu miktarının verim, kalite ve bazı tarımsal özelliklere etkisi üzerine araştırmalar
The Effect of irrigation amount on second yield corn (zea mays L.) yield, quality and yield component, under Çukurova condition
ALİ RIZA BOZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TURAN SAĞLAMTİMUR
- Çukurova koşullarında hibrit cin mısırları (zea mays evarta sturt.)'nın yetiştirilme olanakları üzerine bir araştırma
A Study on growing possibilities of hybrid popcorn genotypes (zea mays everta sturt.) in Çukurova conditions
ŞÜKRAN ATAY DOĞRUL
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF KIRTOK
- Çukurova koşullarında dik ve sarkık yapraklı iki ekmeklik buğday genotipinde farklı ekim sıklıklarının verim ve verim öğelerine etkisi
A Research about the effect of different sowing rates on yield and yield components of two wheat lines which have erect and dropy leaf
FADİME KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM GENÇ