Prioritization of factors affecting agency value for an airline company using fuzzy cognitive mapping method
Bir havayolu şirketi için acente değerini etkileyen faktörlerin bulanık bilişsel haritalama yöntemi ile önceliklendirilmesi
- Tez No: 843260
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İREM UÇAL SARI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Industrial and Industrial Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mühendislik Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Sivil havacılık endüstrisi, 21. yüzyılda hem şirket kapasiteleri hem de yolcu talebi açısından en hızlı büyüyen endüstrilerden biri olmuştur. Son yüzyılda ekonomik refah artışının bir göstergesi olarak öne çıkan, daha erişilebilir olan ve insan yaşamının önemli bir parçası haline gelen ticari havacılık sektörü, ulusal ve uluslararası ticaretin teşvikine ve turizmin gelişmesini önemli katkı sağlamıştır. Öte yandan, havacılık sektörü kapasite ve talep açısından hızla büyümesine rağmen, havayolu şirketleri genellikle düşük kar marjlarıyla mücadele etmek zorunda kalmışlardır. Bu durumun başlıca sebepleri, havacılık endüstrisinin dışsal faktörlere olan hassasiyeti, havayolları için en önemli maliyet kalemlerinden biri olan yüksek ve dalgalanan yakıt fiyatları, para birimi dalgalanmaları, faiz oranları ve piyasada yüksek rekabet gibi faktörlerdir. Rekabetin ve dışsal faktörlerin yüksek olduğu sivil havacılık sektörü, işgücü, güvenlik ve işletme maliyetleri ile birlikte yakıt maliyetleri gibi maliyetlerle birlikte karlılık ve istikrarlı gelir elde etmenin çok zor olduğu bir alandır. Yüksek rekabetin daha da artmasında rol oynayan en önemli faktörlerden birisi de düşük maliyetli taşıyıcıların piyasaya girişi ve devamında fiyatlandırma stratejilerinin geliştirilmesi olmuştur. Sektörde artan fiyat rekabeti, beraberinde havayolu şirketlerinde gelir yönetimi için önemli bir gelişim alanına dönüşmüştür. Tüm bu gelişmelerin gerçekleşmesinde, uçuş biletlerinin ve online rezervasyonların kullanılabilirliğinin artması ve yaygınlaşması da önemli bir rol oynamıştır Havacılık endüstrisi yakın geçmişte gerçekleşen ve küresel ekonomiye hem sosyal hem de finansal anlamda büyük zararlar veren Covid-19 salgınından en çok etkilenen sektörlerden birisi olmuştur. Öyle ki, Eurocontrol tarafından yayımlanan“Covid-19'un Avrupa havacılığı üzerindeki etkisi ve 2021'e ilişkin görünüm”raporunda, 2020 yılının endüstrinin yaşadığı en kötü yıl olduğu ve sadece Avrupa havacılık endüstrisinin 56,2 milyar Euro mali kayba uğradığı belirtilmektedir. Rapor ayrıca, 6 milyondan fazla uçuşun iptal edildiğini ve 190.000 havacılık çalışanının işten çıkarıldığını ifade etmektedir. Yakıt fiyatlarındaki keskin dalgalanmalar ve ülkelerin para birimlerindeki devalüasyonlar ile kapanmaların etkisiyle azalan talep şoku, döngüsel ekonomide bozulmaya duyarlı oldukları gözlenen bazı havayolu şirketlerinin zorlu bir döneme girmesine neden olmuştur. Tüm bu nedenlerden dolayı, düşük kar marjlarına sahip ve sık sık krizlerle karşılaşan havacılık endüstrisinde şirketler gelirlerini artırmanın yollarını aramaktadır. Bu noktada, gelir yönetimi önemli bir kavram olarak ortaya çıkar. Gelir yönetimi, doğru ürünü doğru müşteriye doğru zamanda doğru fiyatla satma amacıyla geliri maksimize etmeyi hedefleyen bir alandır. Havacılık endüstrisinde, talep tahminleri, fiyatlandırma stratejileri, koltuk tahsisi ve envanter yönetimi gibi faktörler göz önünde bulundurularak gelir yönetimi uygulanmaktadır. Bu şekilde, havayolu şirketleri boş kalan koltukları en uygun fiyatlarla doldurarak gelirlerini artırabilir ve daha karlı bir işletme modeli benimseyebilirler. Koltuk envanteri yönetimi, havayolu şirketlerinin gelir yönetimi stratejilerinin önemli bir bileşenidir. Koltukların dağılımı, düşük ücretler ödemeyi tercih eden ve aksi takdirde bu uçuşu seçmeyecek olan yolcular ile yüksek ücretler ödeyerek uçuşa katılmak isteyen yolcular dikkate alınarak yapılmaktadır. Uçaklardaki koltuk envanteri, bu prensibi göz önünde bulundurarak yönetilmekte ve koltuk ücretleri bu doğrultuda farklılaştırılmaktadır. Bu sayede, uçaktaki doluluk oranının maksimize edilmesi ve uçağa biniş yapan yolcuların sağladığı toplam gelirin artırılması hedeflenmektedir. Ayrıca, gelir yönetimi sürecinde, pazar segmentasyonu ve hedeflemesi, fiyat diferansiyasyonu, dinamik fiyatlandırma ve talep tahminleri gibi stratejiler kullanılmaktadır. Bu stratejilerin etkin bir şekilde uygulanması, havayolu şirketlerinin gelirlerini optimize etmelerine ve rekabet avantajı elde etmelerine yardımcı olmaktadır. Sonuç olarak, havacılık endüstrisi zorlu bir rekabet ortamında faaliyet göstermektedir ve gelir yönetimi, şirketlerin mali performansını iyileştirmek ve sürdürülebilir bir büyüme sağlamak için önemli bir araçtır. Gelir yönetimi stratejilerinin etkin bir şekilde uygulanması, havayolu şirketlerinin gelirlerini artırarak krizlere ve dış etkilere karşı daha dirençli hale gelmelerini sağlayabilir. Bu nedenle, havacılık endüstrisinde gelir yönetimi üzerine yapılan çalışmalar, şirketlerin karlılığını artırmak ve rekabette öne geçmek için büyük önem taşımaktadır. Literatürde havacılık sektöründe gelir yönetimine yönelik yapılan çoğu çalışma genellikle münferit yolcular için yapılmaktadır. Envanter kontrolü üzerine yapılan literatür çalışmaları incelendiğinde, grup rezervasyonlarının optimizasyonunun gelir yönetimi modellerinde genellikle dikkate alınmadığı görülmektedir. Ancak,“Load Factor”olarak adlandırılan uçak kapasitesi doluluk Oranı göz önüne alındığında, yalnızca münferit yolcuların yüksek ücretlerle uçağa alınma stratejisi uygulandığında boş koltuklardan dolayı gelir kaybı oluşabilir. Bu nedenle, grup yolcular havayolları için önemlidir. Bu durumda grup yolcu ücretleri hem havayolu şirketleriyle çalışan acentelerin hem yolcuların hem de havayollarının kazançlı bir durum elde etmelerini sağlamak için uygun bir şekilde fiyatlandırılmalıdır. Bu perspektiften hareketle, havayolları için müşteri segmentasyonu ve acentelerin değerlerini karşılaştırma ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, karar verme tekniklerinden biri olan Bulanık Bilişsel Haritalama kullanarak, acenteler grup rezervasyonları yapmak için havayolları ile çalışırken oluşan parametrelerin / dinamiklerin hangilerinin havayollarının acentler için yaptığı fiyatlandırma ve indirim stratejilerini belirlemede daha önemli olacağını tanımlamaktır. Başka bir deyişle bu çalışma, seyahat acenteleri için havayollarının değerini etkileyebilecek değişkenleri ve bu değişkenlerin ağırlığı aracılığıyla havayollarının fiyatlandırma stratejileri için içgörüler oluşturmak amacıyla incelenmektedir. Acentelerin değerini etkileyen faktörlerin önem sıralamasını keşfetmek için bulanık bilişsel haritalama yöntemi uygulanmıştır. Karmaşık ve belirsiz karar verme problemlerini aşmak için esnek ve dinamik doğası nedeniyle bulanık hiyerarşi modelleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bulanık hiyerarşi modelleri, birden fazla kriter ve faktörün karar verme süreçlerine sistematik bir çerçeve içinde entegre edilmesini sağlar. Çeşitli ve birbirine bağlı değişkenlere uyum sağlayarak, karmaşık sistemlerin kapsamlı bir şekilde değerlendirmesini kolaylaştırırlar. Bulanık bilişsel haritalama (BBH) modelleri, dilsel değişkenler ve bulanık kümeler kullanarak, insanın öznel karar verme süreci ile objektif sayısal veriler arasındaki boşluğu kapatır. Ayrıca, BBH yöntemi, insanların düşünme ve muhakeme şekline benzeyen bir çalışma metodolojisine sahip olması ile öne çıkar. BBH yönteminde, düğümler arasındaki nedensel ilişkiler, basit işaret göstergeleriyle pozitif veya negatif nedensellik ifadesi yerine bulanık bir şekilde temsil edilebilir. Bu yöntemde, değişkenler arasındaki ilişkilerin kesin olmayan bir yapıda ifade edilmesi mümkündür. Bu sayede, belirli bir değişkenin diğer değişken üzerindeki etkisinin kesin bir şekilde pozitif veya negatif olarak tanımlanması yerine, bulanık bir şekilde ifade edilebilir. Bu, sistemin daha karmaşık ve gerçekçi bir şekilde modellenebilmesini sağlar ve daha esnek bir analiz imkânı sunar. Bu çalışma, havayolu şirketleri için acentelerin değerini etkileyebilecek değişkenleri incelemekte ve önceliklendirmektedir. 10 adet değişken belirlenmiştir. Bu değişkenlerle birlikte havayolu şirketlerinin seyahat acentelerine yönelik fiyatlandırma stratejilerine dair öncelikli önem vermesi gereken konularda içgörü oluşturmak amaçlamaktadır. BBH yöntemi farklı şekillerde uygulanabilir. Bu yöntemlerden biri, ilgili çalışma alanındaki uzmanların görüşlerine başvurmaktır. Uzmanlar değişkenler arasındaki nedensel ilişkileri tanımlarlar. Bu çalışmada, çalışma alanı niş ve çok spesifik bir alan olduğu için veriler, havacılık sektörü ve gelir yönetiminde uzman olan kişilerden toplanmalıdır. Bu yüzden değişkenler arasındaki nedensel ilişkiler, bir havayolu şirketinin gelir yönetimi departmanında çalışan, sektörde geniş deneyime sahip ve güçlü bilgi birikimine sahip 5 havayolu fiyatlandırma uzmanı tarafından değerlendirilmiştir. 5 farklı uzmana kavramlar arasındaki ilişkiler sorulmuştur. Toplanan sonuçlardaki dilsel değerlerin durulaştırılmasında derecelendirilmiş ortalama entegrasyon yaklaşımı kullanılmıştır. Durulaştırma işleminin ardından değişken ilişkilerinin olduğu bitişiklik matrisi elde edilmiştir. Değişken değerlerini yinelemeler aracılığıyla normalleştirilmiş bir aralığa indirmek için bir eşik fonksiyonu olarak sigmoid fonksiyonu kullanılmıştır ve modelde stabil durum, beşinci yinelemede elde edilmiştir. Çalışma sonunda, BBH'nin uygulanmasıyla, acentelerin havayolu şirketleri için en kritik parametreleri önem sıralamasına göre aşağıdaki gibi ifade edilebilir: •Yıllık rezervasyon hacmi, •Fiyat duyarlılığı / pazarlıkçı olma, •Havayolu ile olan rezervasyon hacminin acentenin toplam rezervasyon hacmine oranı, •Acentenin havayolu ile anlaşma yaptığı koltuk rezervasyonlarını gerçekleştirme oranı, •Rezervasyon ödemelerinde güvenilirlik (tahsilat kolaylığı), •Rezervasyonların talep yoğun ve yoğun olmayan sezonlara dağılımı, •Havayoluyla toplam çalışma süresi, •Yolcu portföyünün çeşitliliği (tatil, etnik, ya da business, ekonomi), •Ceza tahsilat oranı / ceza tahsilat kolaylığı •Kalkış-varış noktası talep çeşitliliği Çalışma neticesinde tüm parametreler yüksek önem değerine sahip olsa da en yüksek etki oranına sahip parametrelerin“yıllık rezervasyon hacmi”,“fiyat duyarlılığı / pazarlıkçı olma”,“havayolu ile olan rezervasyon hacminin acentenin toplam rezervasyon hacmine oranı”olarak belirlenmiştir. Çalışmada grup rezervasyonlarının gelir yönetimi stratejilerindeki rolü ve grup rezervasyonlarının fiyatlandırma ve indirim stratejilerinin optimize edilmesi için FCM yöntemi kullanılarak önerilen model, havayollarının grup rezervasyonlarını en iyi şekilde kontrol etmelerine ve gelirlerini maksimize etmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, havayolu endüstrisinde grup rezervasyonlarının önemine dikkat çekmekte ve gelecekteki araştırmalar için bir temel oluşturmaktadır. Bu çalışma ile ayrıca havayolu şirketlerinin, gelir yönetimi stratejilerinde grup rezervasyonlarının önemine odaklanarak daha etkili ve karlı gelir yönetimi stratejileri geliştirebilmelerine katkı sağlamak amaçlanmıştır.
Özet (Çeviri)
The civil aviation sector has witnessed significant growth in the 21st century, with remarkable advancements in both the operational capabilities of companies and the increasing demand from passengers. Despite the rapid growth in capacity and demand within the sector, companies have consistently faced the challenge of operating with low profit margins. Moreover, the seat inventory of airlines for each flight is limited and perishable. Thus, airlines must carefully plan and optimize their flight ticket pricing strategies to maximize their revenue. Revenue management is an area where it is aimed to maximize revenue by selling the right product to the right customer with the right price at the right time. In airline revenue management, generally, discounted fares are offered for agencies requesting group reservations compared to individual fares. This is because group bookings are seen as a more stable source of revenue for airlines. Especially in the Covid-19 period, the agencies whose business was seriously damaged requested the lowest prices they can get, to be able to find passengers and make a profit. The airlines were also in a financial crisis and must have balanced the prices to make a profit while attracting the agencies. From this perspective, the need for customer segmentation and defining the value of agencies for airlines arised once again. The purpose of this study is to define the parameters the agency creates while making business with airlines, and determine the prioritization of these parameters by identifying their importance that creates the value of an agency for an airline by using Fuzzy Cognitive Mapping (FCM). While businesses can leverage their years of experience and knowledge to facilitate this process and draw inferences from past actions, there is a constant pursuit for efficient and targeted methods that enable more accurate decision-making and cost-effective problem-solving. The FCM method emerges as a highly effective approach, as it not only enables the creation of meaningful relationship maps based on research outcomes but also assists businesses in making cost-effective decisions. Consequently, the decision to employ the FCM method was made to address the problem at hand in this study. This study examines and prioritizes the variables that might affect the value of agencies to an airline through the weight of these variables in order to create insights into the pricing strategies of airlines to travel agencies. The determined parameters are assessed by airline pricing specialists who possess extensive experience and have strong knowledge in the sector in order to establish the relationship between these parameters and analyze them using the FCM method. Through the implementation of FCM, 3 most critical parameters of agencies for airlines out of 10 were found and ordered by their importance as follows,“Annual reservation volume”,“the agency's sensitivity to the fare offers / being very negotiative”and“the ratio of the airline to the total business volume of the agency”.
Benzer Tezler
- Demiryolu hemzemin geçitlerinde emniyet değerlendirmesi: Türkiye için örnek bir model oluşturma
Safety assessment at railway level crossings: Developing a sample model for Turkey
GÖKHAN BAYAZIT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ulaşımİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. ADEM FAİK İYİNAM
- Müşterilerin E-ticaret platformu seçimlerini etkileyen faktörlerin bulanık bilişsel haritalama yöntemi ile önceliklendirilmesi
Prioritization of factors affecting customers' E-commerce platform selection with fuzzy cognitive mapping method
ÇAĞLAR AKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN ÇEBİ
- Prioritization of factors affecting the selection of contractors in green building projects
Yeşil bina projelerinde yüklenicilerin seçimini etkileyen faktörlerin önceliklendirilmesi
ALI ABDULLAH NAJM
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
İnşaat MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ASLI PELİN GÜRGÜN
- İnovasyon performansına etki eden faktörlerin bulanık bilişsel haritalama yöntemi ile önceliklendirilmesi ve telekomünikasyon sektöründe bulanık çok kriterli karar verme yöntemleri ile proje seçimi
Prioritization of factors affecting innovation performance using fuzzy cognitive mind mapping method and project selection in the telecommunication sector using fuzzy multi-criteria decision making techniques
ALİ CAN MUHTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEDA YANIK ÖZBAY
- Bursa'daki Aile Sağlığı Merkezlerine başvuran bireylerin kanser tarama testlerine katılımlarını etkileyen faktörlerin ve COVID-19 pandemisinin bu duruma etkisinin değerlendirilmesi
The evaluation of factors which affect the cancer screening service participation of individuals applying to family HEALTH centers in Bursa and of the COVID-19 pandemic's impact on such factors
ERDİNÇ SEVİNÇ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Aile HekimliğiBursa Uludağ ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YEŞİM UNCU