COVID-19 pandemi sürecinde doğru maske kullanımı ve sosyoekolojik modele göre maske kullanımını etkileyen faktörler
Correct use of mask during the COVID-19 pandemic process and factors affecting mask use according to the socioecological model
- Tez No: 843264
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SÜMBÜLE KÖKSOY VAYISOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Giriş: COVID-19 solunum yoluyla bulaşan ve toplumda büyük etkiler bırakmış pandemiye sebep olmuş bir hastalıktır. Amaç: Araştırma; COVID-19 pandemisi esnasında toplumda doğru maske kullanım davranışının doğrudan gözlem ve bildirime dayalı olarak değerlendirilmesi ve maske kullanım davranışını etkileyen faktörlerin, Sosyoekolojik Modelle belirlenmesini amaçlamaktadır. Yöntem: Toplum tabanlı kesitsel nitelikteki araştırmanın verileri, Nisan-Ağustos 2021 arasında Mersin merkezde 352 kişiden araştırmacılar tarafından literatür taranarak oluşturulan ''Sosyodemografik soru formu'', ''Bildirime Dayalı Maske kullanım İndeksi'', ''Mikro Sistem Soru Formu'', '' Mezo ve Makro Sistem Değerlendirme Formu'' kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, t test, ANOVA ve Hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. p≤0,05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %59,1'i ortaöğretim/lise veya ön lisans mezunu, %54,5'i gelir getiren bir işte aktif çalışmakta olup %24,4'ü kronik hastalığa sahiptir. Mikrosistem yapılarından bireysel faktörler bildirime ve gözleme dayalı maske kullanımında sırasıyla varyansın %22,4'ünü ve %15,8'ini; sağlık ile ilişkili faktörler sırasıyla varyansın %12,7'sini ve %0,5'ini; maske kullanımına ilişkin sonuç beklentisi, maske takma öz yeterliliği ve COVID-19 hastalığına ilişkin risk algısı varyansın %13'ünü ve %9,2'sini; mezo sistem yapılarından sosyal norm varyansın %6'sını ve %6,4'ünü; makro sistem yapılarından pandemi yönetimine güven, maske kullanımına ilişkin şüphe ve maske imajı ise sırasıyla varyansın %1,62'sını ve %1,3'ünü açıklamaktadır. Sonuç: Bildirime ve gözleme dayalı maske kullanımını yordayan en önemli değişkenler mikro sistem yapılarıdır. Mezo ve makro sistem yapıları da düşük düzeyde etkiye sahiptir. Gelecekte maske kullanımını gerektirebilecek salgın durumlarında öncelikle bireysel faktörleri ele alan, mezo ve makro sistem yapılarını da içeren bütünleşik planlamalar/politikalar geliştirilmesi önerilir.
Özet (Çeviri)
Introduction: COVID-19 is a disease that is transmitted through respiratory transmission and has caused a pandemic that has had a great impact on society. Purpose: Research; It aims to evaluate the correct mask use behavior in society based on direct observation and notification during the COVID-19 pandemic and to determine the factors affecting mask use behavior with the Socioecological Model. Method: The data of the community-based cross-sectional study were collected from“Sociodemographic Questionnaire”,“Declarative Mask Use Index”,“Micro System Questionnaire”, which were created by researchers by scanning the literature from 352 people in Mersin center between April and August 2021. It was collected using the ''Meso and Macro System Evaluation Form''. In analyzing data descriptive statistics, t test, ANOVA and Hierarchical regression analysis were used. p≤0.05 was considered significant. Results: 59.1% of the participants are secondary/high school or associate degree graduates, 54.5% are actively working in an income-generating job, and 24.4% have a chronic disease. Individual factors from microsystem structures account for 22.4% and 15.8% of the variance in notification and observation-based mask use, respectively; health-related factors accounted for 12.7% and 0.5% of the variance, respectively; Outcome expectation regarding mask use, mask wearing self-efficacy, and risk perception regarding COVID-19 disease accounted for 13% and 9.2% of the variance; Among mesosystem structures, social norm accounts for 6% and 6.4% of the variance; Among the macro system structures, trust in pandemic management, doubt about mask use, and mask image explain 1.62% and 1.3% of the variance, respectively. Conclusion: The most important variables predicting mask use based on notification and observation are microsystem structures. Meso- and macro-system structures also have a low level of impact. In epidemic situations that may require the use of masks in the future, it is recommended to develop integrated plans/policies that primarily address individual factors and include meso and macro system structures.
Benzer Tezler
- A digital transition roadmap for Türkiye: Bridging the digital divide at national, urban/regional, and enterprise levels
Türkiye için dijital dönüşüm yol haritası: Ulusal, mentsel/bölgesel, ve işletme düzeyinde dijital eşitsizliklerin üstesinden gelmek
GÜLFİYE ÖZCAN ALP
Doktora
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜZİN BAYCAN
- Covıd-19 pandemi sürecinde ameliyathanelerin yönetimi: Hastaneler arası karşılaştırma
Management of operating rooms during the Covid-19 pandemic: Comparison between hospitals
GÜNER ÖNKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Sağlık YönetimiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSağlık Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NAZAN TORUN
- Türkiye'de ağız, diş ve çene cerrahlarının COVID-19 pandemi sürecindeki davranışlarının değerlendirilmesi
The Evalutaion of oral and maxillofacial surgeons' behaviors during the COVID-19 pandemic process in Turkey
MERT CAN
Diş Hekimliği Uzmanlık
Türkçe
2020
Diş HekimliğiBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiAğız Diş ve Çene Cerrahisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NEŞET AKAY
- Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının mekânsal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (MAKÜ örneği)
Determining the spatial literacy levels of social studies teacher candidates (MAKÜsample)
HAKAN ATAÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiSosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN YILMAZ
- Comparative evaluations of traditional house to achieved passive house standard in terms of global warming potential and energy efficiency
Geleneksel ev ile ulaşılan pasif ev standardının küresel ısınma potansiyeli ve enerji verimliliği açısından karşılaştırılması
SİMGE VAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Enerjiİstanbul Teknik ÜniversitesiEnerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE SÖZER