Ahkâm-ı sultâniyenin ortaya çıkış gelişimi ve sebepleri -Hicri V. asır–
The emergence of al-Ahkam al-Sultaniyah and its development and causes -5th century Hijri-
- Tez No: 843323
- Danışmanlar: PROF. DR. ADNAN KOŞUM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Siyâset-i şer'iyye, imamet, hilafet, makasıdü'ş-şeria, Abbasiler, Mâverdî, Administrative law, imamah, al-siyasa al-shariyya, Abbasid, Mawardi
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 178
Özet
İslam idare hukukunda ilk defa Şafii fakihi Maverdi (ö. 1058) tarafından kullanılan Ahkâm-ı sultaniye terimi hakkında nass bulunmayan konularda hükümler vaz etmek ve hakkında nass bulunan konulardaki hükümleri de uygulamak için İslam idare hukukunda başvurulan bir yöntemi ifade etmektedir. Başka bir deyişle Ahkâm-ı sultaniye, devlet başkanı, devletin esas teşkilâtı, idarî, malî, adli yapısı ve işleyişiyle ilgili ihtiyaç duyulan bazı yeni hükümlerdir. Ahkâmü's-sultâniyye, aynı zamanda söz konsu hükümleri konu alan hukuk dalının ve bu alanda yazılmış ilki Mâverdî'ye, ikincisi Ebu Ya'la el-Ferra'ya (ö. 1066)'ya ait iki kitabın da adıdır. Abbasi Halifeliğinin siyasi-askeri yetkilerini devrettiği Şii Büveyhi hanedanının yıllarda tam adı el-Ahkamü's-sultaniye ve'l-velayatü'd-diniyye olan eserini Abbasi Halife'sinin isteği doğrultusunda yazmıştır. Bu eserini yazmadaki asıl amacının siyasi gerçekliğe meşruiyet kazandırmak olduğu anlaşılıyor. Ahkâmü's-sultâniyye'nin Hicri V/ Miladi XI. yüzyılda ortaya çıkışını konu alan tezimiz giriş ve iki bölümden oluşmaktadır. Girişte, İslam dünyasının Hicri V. asırdaki dini, siyasi, iktisadi ve kültürel durumu anlatılmış, doğu islam dünyasında dini liderliği elinde bulunduran Abbasi Halifeliği ile siyasi ve askeri gücü elinde bulunduran Büveyhiler (945-1055) ve onların halefi Büyük Selçuklular (1040-1157) arasındaki ilişkiler üzerinde durulmuştur.“Ahkam-ı Sultaniye'nin Ortaya Çıkışı ve Tarihsel Gelişimi”başlığını taşıyan birinci bölümde, bölümün girişi mahiyetinde İslam siyaset düşüncesi ve devlet geleneğine değinildikten sonra ahkam-ı sultaniye terimi ve ve çoğu kez onunla eşanlamlı olarak kullanılan 'siyaset-i şeriye' üzerinde durulmuş ve ikisi arasındaki fark belirtilmiş, ilk Ahkam-ı Sultaniye kitabı ve yazarı Maverdi tanıtılmış ve ahkam-ı sultaniye literatürünün ortaya çıkış sebepleri incelenmiştir.“Ahkam-ı Sultaniye'nin İslam İdare Hukukundaki Yeri ve Önemi”başlığını taşıyan ikinci bölüm ise sırasıyla şu üç alt başlıktan oluşmaktadır: Ahkam-ı Sultaniye'nin Teşrî Kaynakları, Ahkam-ı Sultaniyenin Meseleleri ve Konuları ve Ahkam-ı Sultaniye ve Makasıdü'ş-Şeria.
Özet (Çeviri)
Ahkam al Sultaniya is one of the methods used to make judgments on the issues about which there is no verse and to apply the provisions on the issues about which there is no verse. In other words, Ahkam al Sultaniya is some new provisions that need to be implemented in the state administration, in short, about the head of state, the main organization of the state, its administrative, financial, judicial structure and functioning. Ahkâm al Sultâniya is also the name of the branch of law that deals with the aforementioned provisions and the name of two books written in this field, one by Mâwardî (1058) and the other by Abu Ya'la al Farra (d. 1066). In this study, the place, importance and legislative sources of“Ahkam al Sultaniya”in Islamic administrative law, which emerged in the 5/ 11th century, are discussed. Our thesis consists of an introduction and two chapters. In the introduction, the religious, political, economic and cultural situation of the Islamic world in the 5th Hijri century is explained, focused on the relationships between the Abbasid Caliphate, which represents the religious leadership in the eastern Islamic world, and the Buyids (945-1055), who held the political and military power, and their successors, the Great Saljuks (1040-1157). In the first chapter, titled“ Appearance of literature of al-Ahkam al-Sultaniya and its historical development”, the islamic political thought and its tradition state where analyzed as the introduction of the chapter and then term al-Ahkam al-Sultaniya and 'siyasa al-shariyya'are explained, which is often used synonymously with it. Then the first book called al-Ahkam al- Sultaniya and its author Mavardi introduced. Finally in this section, the reasons for the appearance of al-ahkam al-Sultaniyah literature. The second chapter, titled“The place and importance of al-Ahkam al-Sultaniya in Islamic administrative law”, constitutes legislative sources of al-Ahkam al-Sultaniya and its issues and relationship between al-Ahkam al-Sultaniya and maqasid al-sharia.
Benzer Tezler
- Hanefî mezhebinde kavâ'id ilmi ve gelişimi
The development of legal maxims? (qaw?'id) genre in the Hanaf? school of law
NECMETTİN KIZILKAYA
- Sivas Ahkâm Defterlerine göre Amasya Kazâsı'nda iktisadi konulara ilişkin şikâyetler (1742-1908)
Complaints on economic issues in Amasya district according to Sivas Ahkâm Defters (1742-1908)
YASEMİN TAŞOVA
- Ahkâm-ı 'Akâ'id'in söz varlığı
Vocabulary of Ahkâm-i 'Akâ'id
AHSEN ESATOĞLU
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİL İBRAHİM USTA
- Ahkām-ı Şuhūr üzerinde dil bilgisi çalışması
Grammar study on Ahkam-i Suhur
OLCAY ERDEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimKarabük ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NİMET KARA KÜTÜKÇÜ
- 1-3 numaralı Sivas Ahkâm defterlerinde Amasya kazâsı ile ilgili hükümlerin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi
Transcription and evaluation of the provisions regarding Amasya district in Sivas Ahkâm books number 1-3
FURKAN AKBULUT
- Mecelle-i Ahkâm-ı Adliyye'nin hazırlanmasında yalnız Hanefi mezhebinin esas alınmasının eleştirel analizi
A critical analysis of taking the only Hanafi sect as a basis in the preparation of Mecelle-i Ahkam-ı Adliye
KÜBRA ŞEMİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinArdahan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TAHA YILMAZ