Kekemelik içselleştirilmiş damgalama ölçeği'nin Türkçe'ye uyarlanması: geçerlilik güvenirlik çalışması
Turkish adaptation of self-stigma of stutteringscale: Validity and reliability study
- Tez No: 843734
- Danışmanlar: DOÇ. DR. RAMAZAN SERTAN ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Sağlık Eğitimi, Linguistics, Health Education
- Anahtar Kelimeler: Damgalama, İçselleştirilmiş Damgalama, Kalıp yargı, Kekemelik, Ölçek, Scale, Self-stigma, Stigma, Stereotype, Stuttering
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medipol Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 90
Özet
Kekemelik toplumda sıklıkla damgalanan bir konuşma bozukluğudur, kekemeliği olan bireyler damgalamayı içselleştirip kendilerini damgalayabilmektedir. İçselleştirilmiş damgalama, benlik saygısı, yaşam doyumu, kaygı, stres gibi psikolojik boyutlar üzerinde olumsuz sonuçlar oluşturarak kekemeliği olan bireyin yaşam kalitesini düşürür ve toplumsal katılımını etkiler. Bu nedenle, kekemelikte içselleştirilmiş damgalamanın ölçülmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada, '4S- Self-Stigma of Stuttering Scale' ölçeğinin Türkçeye uyarlanması, geçerlilik ve güvenirliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. 4S ölçeği, çeviri-geri çeviri süreci ile Türkçeye çevrilmiştir. Çevrilen ölçek, kekemeliği olan 350 yetişkin bireye uygulanmıştır. Ölçekte değerlendirilen gizil değişkenlerin belirlenmesi amacıyla iki faktör analizi (AFA-DFA) gerçekleştirilmiştir. Güvenirlik, iç tutarlılık ve test-tekrar test, testi yarılama ve madde ayırt edicilik analizleri ile değerlendirilmiştir. Yapı geçerliliğini değerlendirmek amacıyla, katılımcılara Benlik Saygısı Değerlendirme Ölçeği-Kısa Formu (BSDÖ-KF) ve Yaşam Doyumu Ölçeği (YDÖ) uygulanmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda, üç faktörün toplam varyansın %74,76'sını açıkladığı görülmüştür. AFA sonuçları, doğrulayıcı faktör analizi ile de doğrulanmıştır. Güvenirlik analizleri bulguları, yüksek düzeyde iç tutarlılık ve test-tekrar test güvenilirliği ortaya çıkarmıştır. Yapı geçerliliğine ilişkin olarak, bulgular içselleştirilmiş damgalama ile düşük benlik saygısı ve düşük yaşam doyumu arasında anlamlı ve negatif yönlü bir ilişki olduğunu göstermiştir. Çalışmada elde edilen bulgular ile ölçeğin üç alt boyutta (damgalanma farkındalığı, kalıp yargıları onaylama ve kendine uygulama) kekemelikte içselleştirilmiş damgalamayı değerlendirmek için güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğu saptanmıştır. Ölçeğin, Türkçe'de araştırma ve klinik uygulamalar için kullanılabilecek geçerli ve güvenilir ölçüm aracı olduğu kanıtlanmıştır.
Özet (Çeviri)
Stuttering is a speech disorder that is frequently stigmatized in society, and individuals who stutter may internalize the stigma and stigmatize themselves. Self-stigma creates negative consequences on psychological dimensions such as self-esteem, life satisfaction, anxiety and stress, reducing the quality of life of the stuttering individual and affecting social participation. Therefore, it is important to measure self- stigma in stuttering. This study aimed to adapt the Self-Stigma of Stuttering Scale (4S) to Turkish and examine its validity and reliability. The 4S scale was translated into Turkish after forward and backward translation process and administered to 350 adults who stutter. In order to identify latent variables assessed on the scale, two-factor analyses were conducted. Reliability was assessed by internal consistency, test- retest, split half and item distinctiveness analyses. For test-retest analysis, the scale was administered to 32 participants twice within two weeks. To examine the construct validity, participants were also administered the BSDÖ-KF and YDÖ. The explanatory factor analysis revealed that three factors explaining 74.76% of the overall variation. The results were verified by confirmatory factor analysis. The results showed high internal consistency and test-retest reliability. Regarding construct validity, the results demonstrated a a significant negative relationship between self-stigma and low self-esteem and low life satisfaction. It was determined that the scale is a reliable and valid tool to evaluate the self-stigma of stuttering in three sub-dimensions (stigma awareness, stereotype agreement, and self-stigma application). The scale has been proven to be a valid and reliable tool that can be used for research and clinical applications in Turkish language.
Benzer Tezler
- Okul öncesi ve okul çağı kekeme çocukların WİSC-R testi ile genel zeka performanslarının incelenmesi
Examining the general intelligence performance of pre-school and school age stuttering children with WİSC-R test
ÖZNUR ÖZBAKIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kulak Burun ve BoğazBaşkent ÜniversitesiKulak Burun Boğaz Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EROL BELGİN
DOÇ. DR. HATİCE SEYRA ERBEK
- Kekemeliği olan ve olmayan bireylerin sosyal onay ihtiyacı ile psikolojik sağlamlıklarının karşılaştırılması ve kekemeliği olan grupta sosyal onay ihtiyacının psikolojik sağlamlık ile ilişkisinin incelenmesi
Comparison of the social approval needs and psychological resilience of persons with and without stuttering, and evaluation of the relationship between social approval needs and psychological resilience in the group with stuttering
SULTAN ERKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma Terapisiİstinye ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURCAN ALPÜRAN KOCABIYIK
- Kekemeliği olan okul çağı çocuklarda akran zorbalığı ve zihin kuramı ilişkisinin incelenmesi
Examining the relationship between peer bullying and theory of mind in school-age children with stuttering
NERMİN KUCUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma TerapisiÜsküdar ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM OĞUZ
- Kekeme ve kekeme olmayan çocukların konuşmadaki sıralı motor beceri öğrenme ve otomatikleşme kapasitelerinin karşılaştırılması
The comparison of motor sequence skill learning and the automaticity capacities in speech of children who stutter and who do not stutter
ZAHİDE DURMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Kulak Burun ve BoğazAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapistliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR EGE
- Türkçe konuşan 2.5-9 yaş aralığındaki kekeme çocukların kullandıkları isimler, sıfatlar, zarflar, edatlar, bağlaçlar ve zamirlerdeki takılmalarının biçim ve cümledeki konum açısından incelenmesi
An analysis of the dysfluencies of Turkish speaking 2.5-9 year-old stuttering children on nouns, adjectives, adverbs, pronouns, prepositions and conjunctions in terms of word morphology and position in the sentence
MELİKE VATAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapistliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR EGE