Hemodiyaliz hastalarının diyet ve sıvı kontrolünün sağlanmasında sağlık inanç modeline dayalı eğitimin etkinliği
Effectiveness of education based on health belief model in diet and fluid control of hemodialysis patients
- Tez No: 843740
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİGEN OKÇİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Nursing
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Amaç: Bu çalışmada, hemodiyaliz hastalarının diyet ve sıvı kontrolünü sağlamada Sağlık İnanç Modeli'ne dayalı verilen eğitimin etkiliğinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma randomize kontrollü olarak Zonguldak Atatürk Devlet Hastanesi'nin Hemodiyaliz Ünitesi ve Zonguldak Özel Can Diyaliz Merkezi'nde, Haziran 2022- Mart 2023 tarihleri arasında yapılmıştır. Araştırma 28 girişim ve 28 kontrol grubu olmak üzere 56 hasta üzerinde yapılmıştır. Araştırma verileri kişisel bilgi formu, Hemodiyaliz Hastalarında Sıvı Kontrol Ölçeği (HHSKÖ), Hemodiyaliz Hastalarında Diyet Bilgi Ölçeği (HHDBÖ) ve Hemodiyaliz Hastalarında Diyet Davranış Ölçeği (HHDDÖ) kullanılarak toplanmıştır. Girişim grubuna ilk görüşmede içeriği SİM'e göre biçimlendirilmiş diyet ve sıvı kontrolü eğitimi sunulmuş ve eğitim sonunda kitapçık verilmiştir. Girişim grubuyla birer ay ara ile dört kez görüşülerek eğitim tekrarlanmış ve veri toplama araçları kullanılarak veriler toplanmıştır. Kontrol grubuna standart bakım dışında herhangi bir müdahalede bulunulmamıştır. Kontrol grubu ile ilk görüşme yapıldıktan üç ay sonra son görüşme yapılmıştır. Bulgular: Eğitim öncesinde girişim ve kontrol grubunun HHSKÖ, HHDBÖ ve HHDDÖ puanları arasında istatistiksel olarak önemli bir fark yoktu (p>0.05). Eğitim sonunda girişim grubunun HHSKÖ, HHDBÖ ve HHDDÖ puanında kontrol grubuna kıyasla istatistiksel olarak anlamlı bir artış görülmüştür (p0.05); HHDBÖ ve HHDDÖ ile HHSKÖ puanları arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur (p0.05). Girişim grubunun serum kalsiyum ve üre değeri eğitim sonunda istendik yönde ve anlamlı bir değişim göstermiştir (p0.05). IV Sonuç: Hemodiyaliz hastalarına hemşireler tarafından SİM'ye dayalı tekrarlı ve bireysel eğitimlerin verilmesi sıvı ve diyet kontrolünün sağlanmasını kolaylaştırmakta ve bazı klinik parametreleri düzeltmektedir. Eğitimlerde hemşirelik modellerinin kullanımının artırılması için bu modellerin lisans düzeyinde müfredata yerleştirilmesi önerilmektedir
Özet (Çeviri)
Aim: The aim of this study was to evaluate the effectiveness of education based on the Health Belief Model in ensuring diet and fluid control in haemodialysis patients. Method: The research was conducted as a randomised controlled trial in the haemodialysis unit of Zonguldak Atatürk State Hospital and Zonguldak Private Can Dialysis Center between June 2022 and March 2023. The study was carried out on 56 patients, 28 in the education group and 28 in the control group. Research data were collected using a personal information form, Fluid Control Scale in Hemodialysis Patients (FCSHP), Scale for Dietary Knowledge in Hemodialysis Patients (SDKHP) and Scale for Dietary Behaviours in Hemodialysis Patients (SDBHP). In the first meeting, the intervention group was given training in line with the content of diet and fluid control formatted according to HBM, and a booklet was given at the end of the training. Training was repeated by meeting with the training group four times a month and data was collected using data collection tools. The control group received no intervention other than standard care. The last interview was conducted three months after the first interview with the control group. Results: There was no statistically significant difference between the FCSHP, SDKHP and SDBHP scores of the intervention and control groups before the training (p>0.05). At the end of the education, a statistically significant increase was observed in the FCSHP, SDKHP and SDBHP scores of the intervention group compared to the control group (p0.05); there was a positive correlation between SDKHP and SDBHP and FCSHP scores (p0.05). At the end of the education, it was found that the interdialytic weight gain of the intervention group decreased statistically significantly compared to the control group (p0.05). Serum calcium and urea values of the intervention group showed a change in the desired direction at the end of the training and this change was statistically significant. However, the training did not cause a statistically significant difference in serum potassium, sodium, phosphorus and creatine values of the intervention and control groups (p>0.05). Conclusion: Repeated and individual training based on HBM by nurses to hemodialysis patients facilitates fluid and diet control and improves some clinical parameters. In order to increase the use of nursing models in patient education, it is recommended that these models are included in the curriculum at undergraduate level.
Benzer Tezler
- Hemodiyaliz hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sıvı kontrolü arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi
Evaluation of the relationship between healthy lifestyle behaviors and fluid control in hemodialysis patients
ÇİĞDEM ŞAHİN ARABACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk SağlığıYozgat Bozok ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NURSEL ÜSTÜNDAĞ ÖCAL
- Hemodiyaliz hastalarında sıvı kontrolü ile semptom şiddeti ilişkisi
Relationship between fluid control and symptom severity in hemodialysis patients
İKBAL DEMİRALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Hemşirelikİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERİDE TAŞKIN YILMAZ
- Hemodiyaliz hastalarına verilen eğitimin beslenme yönetimine etkisi
The effects of given education to hemodialysis patients on nutritional management
ÖZLEM BULANTEKİN DÜZALAN
Doktora
Türkçe
2014
HemşirelikMarmara Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZGİ ÇINAR PAKYÜZ
- Hemodiyaliz hastalarının hastalık algısının diyet ve sıvı kısıtlamasına etkisi
Effect of disease perception of hemodialysis patients on diet and fluid restriction
ESRA KÜTLEMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖZLEM BULANTEKİN DÜZALAN
DR. ÖĞR. ÜYESİ ARİFE ALBAYRAK COŞAR
- Hemodiyaliz hastalarının tedavi ve sıvı kısıtlamasına uyum,uyumsuzluk ve öz etkililik durumunun incelenmesi
Evaluation of the hemodialysis patients' self – efficacy, adherence and non-adherence to treatment and fluid-restriction
YASEMİN KORKMAZ