Türk bankacılık sisteminde mevduat ve kredi kullandırımları ile TCMB para politikası ilişkisinin analizi
Analysis of the relationship between deposits and loan disbursement as well as CBRT monetary policy in the Turkish banking system
- Tez No: 844252
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET İNCEKARA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Bankacılık, Banking
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 250
Özet
Türk banka sisteminin 2001 yılında yeniden yapılandırma süreci ile mali yapısı güçlenirken bankacılığın asli fonksiyonları aracılık hizmetleri de gelişme göstermiştir. İnceleme öncelikle bankacılıkta yenden yapılandırma süreci ile başlayarak 2001-2021 yılları arası dönem içinde mevduat ve kredilerin iktisat politikalarına göre gelişimi ele alınmıştır. Bu dönemde hazırlanan kalkınma planları ve yıllık programlar içinde bankacılık, kaynak temini mevduatlar ve kaynak kullandırımı kredilerle ilgili veriler taranmıştır. TCMB Para politikasının bankalar üzerinden parasal aktarım mekanizması kanalları ile ekonomiye etkisi ve TCMB'nin politika faizi değişimlerinin faiz geçişkenliği ile banka mevduat ve kredi faizlerine hangi sürede ve nasıl yansıdığı 2010 - 2020 yılları arası dönem bazında analiz edilmiştir. İnceleme literatürdeki teori ve uygulamalar ile rasyo (oran) kıyaslamaları ve VAR modeli ile yapılmıştır. Mevduat ve kredilerin türleri, vade yapısı, faiz oranlarında gelişmeleri, mevduat ve kredilerin GSYH içindeki payları, kredilerdeki gelişmelerin enflasyon hedefleri ile ilişkisi, kredi mevduat oranlarındaki gelişmeler ayrıntılı incelenmiştir. Bankacılık aktif büyüklüğü GSYH'yı aşmış, toplam krediler GSYH'nın yüzde 70'ne ulaşmış ve bu oranlar gelişmekte olan ülkeler ortalamasını yakalamış ve geçmiştir. Sektörel dağılımda hizmetler en büyük payı, tarım en az payı almıştır. Tarım sektörü GSYH'ye katkısının ancak yarısı kadar pay almaktadır. Kredi mevduat oranı krediler lehine büyümüş yüzde 100'ü geçmiştir. Kredilerde vadeler uzarken mevduatlarda vadeler kısalmıştır. Toplam mevduatın yüzde 91'i üç aya kadar vadede toplanırken toplam kredilerin yüzde 69'u orta ve uzun vadeli grupta olmuştur. Mevduat ile kredi vadelerinin ters yönde toplanması kaynak maliyetinin görece yüksek olmasına neden olmaktadır. TCMB politika faiz oranı değişimlerinin banka faizlerine geçişkenlik süreleri kredilerde daha uzun olmuştur. Çalışmanın beklenen amacı Türk banka sisteminin yeniden yapılandırma döneminden başlayarak 2021 yılı sonuna kadar olan dönemde bankaların asli fonksiyonları olan mevduat ve kredilerinin TCMB para politikasına uyumu, para politikasının etkinliğine katkılarının düzeyi veya uyumsuzluk ve etkinliğe katkı alanını yetersizliği neler olabileceğini, bu konularda literatüre ve karar alıcılara bulgular verebilmektir. Türk bankacılık sistemi; finansal sistemdeki yüzde 88'lik güçlü payından dolayı kaynak temininde mevduatların ve kaynak kullandırımlarında kredilerin fiyatlandırma ile sektör ve diğer tercihlerinde düşük rekabet şartlarından yararlanmaktadır. TCMB para politikası hedefleri ile bankaların mevduat temini ve kredi kullandırımları arasında uyum ve etkinlik yetersizlikleri görülmektedir.
Özet (Çeviri)
While the financial structure of the Turkish banking system was strengthened with the restructuring process in 2001, intermediary services, the primary functions of banking, also improved. The review first started with the restructuring process in banking and discussed the development of deposits and loans according to economic policies in the period between 2001 and 2021. Data on banking, resource provision, deposits and resource allocation loans were scanned within the development plans and annual programs prepared during this period. The impact of the CBRT's monetary policy on the economy through the channels of monetary transmission mechanism through banks and in what time and how the CBRT's policy rate changes are reflected on interest pass-through and bank deposit and loan interest rates have been analyzed on a period basis between 2010 and 2020. The review was made with the theories and practices in the literature, ratio comparisons and the VAR model. Types of deposits and loans, maturity structure, developments in interest rates, shares of deposits and loans in GDP, the relationship between developments in loans and inflation targets, and developments in loan-deposit rates were examined in detail. Banking asset size exceeded GDP, total loans reached 70 percent of GDP, and these rates reached and exceeded the average of developing countries. In the sectoral distribution, services had the largest share and agriculture the smallest share. The agricultural sector only receives half of its contribution to GDP. The loan-deposit ratio has grown in favor of loans and exceeded 100 percent. While the maturities of loans have lengthened, the maturities of deposits have shortened. While 91 percent of total deposits were collected with a maturity of up to three months, 69 percent of total loans were in the medium and long-term group. The reverse accumulation of deposit and loan maturities causes the resource cost to be relatively high. The pass-through period of CBRT policy interest rate changes to bank interest rates was longer for loans. The expected aim of the study is to examine the compliance of deposits and loans, which are the primary functions of banks, with the CBRT's monetary policy, the level of their contribution to the effectiveness of monetary policy, or the lack of compliance and contribution to efficiency in the period starting from the restructuring period of the Turkish banking system until the end of 2021, and to provide findings to the literature and decision makers on these issues. Due to its strong share of 88 percent in the financial system, the Turkish banking system benefits from low competition conditions in the pricing of deposits in resource provision and loans in resource allocation, as well as sector and other preferences. There are inadequacies in compatibility and efficiency between the CBRT's monetary policy targets and banks' deposit provision and loan disbursement.
Benzer Tezler
- Katılım bankaları ile geleneksel bankaların farklılıkları, güçlü ve zayıf yönleri ve Türkiye ekonomisine katkıları (2005 - 2020)
Differences between participation banks and traditional banks, their strengths and weaknesses and their contributions to the Turkish economy (2005-2020)
İLYAS BOZKURT
Doktora
Türkçe
2022
Bankacılıkİstanbul Okan Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİT TARGAN ÜNAL
- Türk bankacılık sisteminde internet bankacılığı ile yapılan dolandırıcılıklar ve bilişim suçları hukuku
Fraudulent acts and informatics crimes are committed with internet banking in Turkish banking system
SEHER ERGÜÇ
- Türk ticaret bankalarının uluslararası piyasalarla entegrasyonunu sağlamada türev ürünlerinin rolü
The Role of derivaties in integrating the Turkish commercial banks to international financial markets
BERNA DALMAN İRTEM
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
BankacılıkDokuz Eylül Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. MEHMET CİVELEK
- Basel kriterleri çerçevesinde Türk bankacılık sisteminde regülasyonlar: Ampirik bir uygulama
Regulations in The Turkish banking system: An empirical application
ALİ DEMİRCAN