İslam tarihi kaynaklarına göre Kıbrıs (Fâtımîlerin sonuna kadar)
Cyprus according to Islamic historical sources (Until the end of the Fatimids)
- Tez No: 844289
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET MAHFUZ SÖYLEMEZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Kıbrıs Adası, sahip olduğu jeostratejik konumu itibariyle ilk dönemlerden beri farklı dinlere mensup birçok devlet arasında önemli bir mücadele sahasına dönüştü. Ancak ilk dönemlerden itibaren Akdeniz fetihleri açısından büyük bir öneme sahip olan Kıbrıs Adası ile ilgili klasik İslam tarihi kaynakları ışığında müstakil bir çalışma yapılmamıştır. Makale düzeyinde yapılan çalışmalarda ise ele alınan bilgilerin değerlendirilmesine ve tasnifine ihtiyaç duyulmaktaydı. Tez düzeyinde yapılan çalışmaların büyük çoğunluğu ise adanın yakın tarihi ile ilgilidir. Kıbrıs'ın yakın tarihi ile ilgili yapılan çalışmalarda ise klasik İslam tarihi kaynaklarıyla çelişen birçok iddia yer almaktaydı. Bu çalışmamızda klasik İslam tarihi kaynaklarındaki rivayetler ve günümüzdeki tarihi kanıtlar ışığında söz konusu iddiaların tahlili yapılmaktadır. Kıbrıs adasının isimlendirilmesi ile ilgili ihtilaflar, şehrin sosyal, iktisadî ve kültürel hayatı hakkında bilgiler verilmektedir. Bununla birlikte farklı çalışmalarda yer alan Kıbrıs'ın yerli halkının Anadolu'dan geldiğine dair iddialar, klasik İslam tarihi kaynakları çerçevesinde değerlendirilmesi ele alınmaktadır. Aynı zamanda Hz. Peygamber ve Râşid Halifeler dönemlerinde Kıbrıs ile ilişkilere değinilmektedir. Ayrıca bu bölümde batılı tarihçilerin Hz. Ebubekir döneminde Akdeniz üzerinden Kıbrıs'a fetih hareketinin gerçekleştiği vb. iddialar ile ilgili bilgiler verilmektedir. Bununla birlikte Emevîler ve Abbâsîler döneminde Kıbrıs ile ilişkiler değinilmektedir. Özellikle de bu dönemde İslâm coğrafyasının genişlemesiyle Müslümanlar diğer kültürlerle etkileşime girmeye başlamışlardı. Zira İslam topraklarına dahil olduktan sonraki dönemde de Kıbrıs adası, Müslümanların ilim-kültür hayatına katkı sağlamıştır. Nitekim Abbâsîler döneminde önemli bir kültürel merkez olarak kabul edilen Kıbrıs'a da heyet gönderilerek buradaki kitaplar toplatılmış ve dönemin ilim faaliyetlerinin merkezi olarak bilinen Beytü'l-Hikme'de tercüme ettirilmiştir. Bu çalışmamızda Kıbrıs'ın neden ilim merkezi olarak kabul edildiği ve tercüme edilmesi için heyet gönderilen bu kitapların mahiyeti ile ilgili araştırmalara da yer verilmektedir. İslam tarihi alanında İslam fetihleri esnasında Kıbrıs Adası'na gelen sahabîlerle ile ilgili çalışmalar yok denecek kadar azdır. Var olan çalışmalardaki bilgilerin çoğu ise klasik İslam tarihi kaynaklarıdaki bilgiler ve tarihi kanıtlar açısından değerlendirmeye ihtiyaç duymaktaydı. Bu sebeple söz konusu çalışmamızda Kıbrıs'ta medfun olduğu iddia edilen sahabîler ile ilgili klasik İslam tarihi kaynaklarıdaki rivayetler ışığında bir tarih tasavvuru ortaya koymaya çalışılmıştır. Özellikle de Urve b. Sabit, Hz. Ömer ve Kırklar Türbesi ile ilgili değerlendirmemizde objektifliği esas aldığımızı ifade etmemiz gerekir. Unutulmamalıdır ki bir tarihçinin objektifliği kaynaklara, kanıtlara, usül ve kaidelere bağlılığı ile parelellik gösterir. Genel olarak bu çalışmamızda 566/1171 yılına kadar klasik Arap kaynaklarında Kıbrıs tarihi ile ilgili bilgiler aktarılmaktadır. Bu yönüyle klasik Arapça kaynaklar çerçevesinde bir Kıbrıs tasavvuru ortaya konulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Due to its geostrategic position, the island of Cyprus has been an important battleground between many states belonging to different religions since the early periods. However, there was no independent study on the island of Cyprus, which has a great importance in terms of Mediterranean conquests since the early periods, in the light of our classical Islamic historical sources. In the studies conducted at the article level, there was a need for the evaluation and classification of the information discussed. The majority of the studies conducted at the thesis level are related to the recent history of the island. In the studies on the recent history of Cyprus, there are many claims that contradict the classical Islamic historical sources. In this study, these claims are analyzed in the light of the narrations in classical Islamic historical sources and current historical evidence. In the first part of our study, information about the disputes regarding the naming of the island of Cyprus, the social, economic and cultural life of Cyprus is given. In addition, the claims in different studies that the indigenous people of Cyprus came from Anatolia are evaluated within the framework of classical Islamic historical sources. In the second part, the relations with Cyprus during the periods of the Prophet Muhammad and the Rashid Caliphs are discussed. In addition, in this section, information is given about the claims of western historians that the conquest movement to Cyprus took place over the Mediterranean during the reign of Prophet Abu Bakr. In the third section, relations with Cyprus during the Umayyad and Abbasid periods are discussed. Especially in this period, with the expansion of Islamic geography, Muslims began to interact with other cultures. In fact, the island of Cyprus shaped the scientific and cultural life of Muslims in the period after it was included in Islamic lands. As a matter of fact, during the Abbasid period, a delegation was sent to Cyprus, which was one of the three most important centers of knowledge after Istanbul and Ankara, and the books there were collected and translated in Bayt al-Hikma, which was known as the center of scientific activities of the period. In the third part of our study, researches on why Cyprus was accepted as a center of knowledge and the nature of these books that were sent to be translated are included. In the last part of our study, an attempt has been made to present a conception of history in the light of the narrations in our classical Islamic historical sources about the Companions who are alleged to be buried in Cyprus. In particular, it should be stated that our evaluation of Urwa b. Thabit, Hz. Umar and the Tomb of Kırklar is based on objectivity. It should not be forgotten that a historian's objectivity is parallel to his adherence to the sources, evidence, method and principle of the science he possesses. In general, in this study, information about the history of Cyprus in classical Arabic sources until 566 AH is conveyed. In this respect, a vision of Cyprus is put forward within the framework of classical Arabic sources.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti döneminde Kıbrıs'ta kurulan vakıflar (1570-1826)
Foundations established in Cyprus during the Ottoman State (1570-1826)
SIDDIK KORKMAZER
Doktora
Türkçe
2023
DinBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İHSAN KARATAŞ
- Arap/Filistin milliyetçiliği çerçevesinde Ürdün'de ulus inşa süreçleri
Başlık çevirisi yok
HÜSEYİN DÜŞÜKBIYIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerUluslararası Kıbrıs ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NUR KÖPRÜLÜ
- Demre-Myra Aziz Nikolaos kilisesi kazılarında bulunan Ortaçağ sırlı seramikleri (1989-2009)
Mediavel Glazed ceramics found excavation of Saint Nikolaos church in Demre-Myra (1989-2009)
EBRU FATMA FINDIK
- 17. ve 18. yüzyıl Kıbrıs Şer'iyye sicillerine göre müslüman-zimmî ilişkileri ve İslâm Hukuku açısından tahlili
The relations between the muslims and dhimmis (non-muslims) and their analysis from the point of view of İslamic Law according to Cyprus Qadi records between 17th and 18th centuries
ÜMİT GÜLER
- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetin'de Merkez Bankacılığı ve parasal sorunlar
Başlık çevirisi yok
HAKKI EMRE