Geri Dön

Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının okul müdürünün öğretimsel liderlik davranışları, öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliği ile ilişkisinin karma yöntemle incelenmesi

Mixed method examination of the relationship between the academic achievement of secondary school students and the instructional leadership behaviors of the school principal, teacher autonomy and teacher self-efficacy

PDF İndir

  1. Tez No: 844523
  2. Yazar: ERSİN EREN AKGÖZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ŞAHİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 236

Özet

Resmi ortaokullarda çalışan öğretmenlerin görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin akademik başarıları ile okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları, öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliği düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlayan bu araştırma karma araştırma modeli ile yapılandırılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2021-2022 eğitim ve öğretim yılında, Ankara ili ve merkez ilçelerinde bulunan Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ortaokullarında görev yapan 906 öğretmen oluşturmuştur. Öğrenci başarısı belirlenirken örnekleme dâhil edilen okulların e-okul verilerine göre yıl sonu başarı puanları kullanılmıştır. Araştırmanın nicel veri toplama sürecinde veri toplama aracı olarak, kişisel bilgi formu,“Öğretimsel liderlik Ölçeği (ÖLÖ)”,“Öğretmen Özerkliği Ölçeği (ÖÖÖ)”ve“Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği (ÖÖYÖ)”kullanılmıştır. Araştırmada okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen görüşlerini belirlemek için Hallinger (1982) tarafından geliştirilen“Öğretimsel liderlik Ölçeği”(The Principal Instructional Management Rating Scale-PIMRS) kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe'ye ve Türk kültürüne uyarlaması Bellibaş, Bulut, Hallinger ve Wang (2016) tarafından yapılmıştır. Öğretmen özerkliğini belirlemek için, Pearson ve Hall (1993), Friedman (1999), Ulaş ve Aksu'nun (2015) çalışmalarından yararlanılarak hazırlanmış olan Çolak ve Altınkurt (2017) tarafından geliştirilen Öğretmen Özerkliği Ölçeği kullanılmıştır. Öğretmen öz yeterliğini belirlemek için Tschannen-Moran ve Wolfolk Hoy (2001) tarafından geliştirilen“Öğretmen Öz Yeterlik Ölçeği”(Teachers' sense of efficacy scale) kullanılmıştır. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlaması ise Çapa, Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından yapılmıştır. Araştırmada nitel veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından geliştirilen“Görüşme Formu”, araştırmaya katılan öğretmenlerin demografik verilerine ulaşmak için“Genel Bilgi Formu”kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler“Sosyal Bilimler için İstatistik Paket Programı”(SPSS 25.0) paket programına girilmiştir. Araştırma kapsamında aracılık analizi için Yapısal Eşitlik Modellemesinden (YEM) yararlanılmıştır. Araştırmada aracılık testleri için SPSS PROCESS 4.2 programı kullanılmıştır. Bu araştırmada aracılık etkisinin anlamlılığını test etmek için Sobel ve Aroian testlerinden yararlanılmıştır. Araştırmada toplanan veriler nitel veri analizi yöntemlerinden olan içerik analizi ve betimsel analiz birlikte kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliği aracılığı ile öğrencilerin akademik başarılarına etki ettiği bulunmuştur. Okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışlarının öğrencilerin akademik başarılarında hem doğrudan hem de dolaylı olarak etkisi olduğu, okul müdürlerinin öğretimsel liderliğinin okul hedeflerine ulaşılması için önemli görüldüğü ve öğretimsel liderliğin eğitim-öğretim süreçlerinde başarının artırılmasında fark oluşturan bir faktör olduğu söylenebilir. Okul müdürleri, sınıf süreçleri üzerinde etkili olan öğretmen özerkliği ve öğretmen öz yeterliğini geliştirerek öğrenci başarısını artırabilir. Araştırmada öğretmen özerkliğinin öğrencilerin başarılarının artırılmasında sundukları katkılar, bireysel yeteneklere göre rehberlik ve yönlendirme, demokratik ve eğlenceli sınıf ortamı oluşturma, öğrencilerde özgüven geliştirme, özdenetimi geliştirme, 21. yüzyıl becerilerini kazandırma gayreti, ders dışı zamanlarda yapılan fedakârlık, olarak belirlenmiştir. Araştırmada öğretmen öz yeterliğinin öğrencilerin başarılarının artırılmasında sundukları katkılar, derse katılımda motivasyon sağlama, dönüt verme, dersi eğlenceli bir etkinliğe dönüştürme becerisi, öğrenci ihtiyaçlarını fark etme ve önlem alma ve sınıf içi disiplin ile öğrenme kayıplarını engelleme olarak belirlenmiştir. Araştırmanın bu sonuçlarının yanında, öğretmen öz yeterliğinin öğrenci başarısında olumsuz etkileri olabileceği de ortaya çıkmıştır. Bu olumsuz etkilerin, öğretmenlerin öz yeterlik gelişim sürecinde öğretim sürecini ihmal etmeleri ve bu süreçte de derslerin boş geçmesi olduğu söylenebilir.

Özet (Çeviri)

This study, which aims to examine the relationship between the academic achievement of secondary school students and the instructional leadership behaviours of school principals, teacher autonomy and teacher self-efficacy levels according to the opinions of teachers working in public secondary schools, was structured with a mixed research model. The study sample consisted of 906 teachers working in official secondary schools affiliated with the Ministry of National Education in Ankara province and central districts in the 2021-2022 academic year. While determining student achievement, year-end achievement scores of the schools included in the sample according to“e-okul”data were used. In the quantitative data collection process of the study, personal information forms,“Instructional Leadership Scale (ILS)”,“Teacher Autonomy Scale (TAS)”and“ Teachers' Sense of Efficacy Scale (TSES)”were used as data collection tools. The Principal Instructional Management Rating Scale (PIMRS) developed by Hallinger (1982) determined teachers' views on principals' instructional leadership behaviours. The scale was adapted to Turkish and Turkish culture by Bellibaş, Bulut, Hallinger, and Wang (2016). To determine teacher autonomy, the Teacher Autonomy Scale developed by Çolak and Altınkurt (2017), which was prepared by using the studies of Pearson and Hall (1993), Friedman (1999), Ulaş and Aksu (2015), was used. The teachers' sense of efficacy scale developed by Tschannen-Moran and Wolfolk Hoy (2001) was used to determine teacher self-efficacy. The scale was adapted into Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005). In the study, the“Interview Form”developed by the researcher was used as a qualitative data collection tool and the“General Information Form”was used to reach the demographic data of the teachers participating in the study. The data obtained within the scope of the research were entered into the Statistical Package for Social Sciences (SPSS 25.0) package programme. Structural Equation Modelling (SEM) was used for mediation analysis within the scope of the research. SPSS PROCESS 4.2 programme was used for mediation tests. In this research, Sobel and Aroian tests were used to test the significance of the mediator effect. The data collected in the study were analysed using content analysis and descriptive analysis, which are qualitative data analysis methods. As a result of the research, it was found that the instructional leadership behaviours of school principals affected students' academic success through teacher autonomy and teacher self-efficacy. It can be said that the instructional leadership behaviours of school principals have both a direct and indirect effect on the academic success of students, that the instructional leadership of school principals is considered important for achieving school goals, and that instructional leadership is a factor that makes a difference in increasing success in education-training processes. School principals can increase student success by improving teacher autonomy and teacher self-efficacy, which have an impact on classroom processes. In the research, the contributions of teacher autonomy to increasing students' success were determined as guidance and direction according to individual abilities, creating a democratic and fun classroom environment, developing students' self-confidence, developing self-control, efforts to gain 21st-century skills, and sacrifices made in extracurricular times. In the study, the contributions of teacher self-efficacy to increasing students' success were determined as providing motivation in-class participation, giving feedback, the ability to turn the lesson into an entertaining activity, recognizing student needs and taking precautions, and preventing learning losses through classroom discipline. In addition to these results of the research, it has also been revealed that teacher self-efficacy may have negative effects on student success. It can be said that these negative effects are due to teachers' neglect of the teaching process during the self-efficacy development process and the lessons being idle in this process.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    384682

    Okul müdürlerinin kullandığı motivasyonel dilin intibak ettirici liderlik üzerine etkisi

    The effect of motivational language used by school principals upon characteristics of complex adaptive leadership

    HAMİT ÖZEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SELAHATTİN TURAN

  2. Tez No

    762548

    Gerçekçi matematik eğitiminin 7. sınıf eşitlik ve denklemler konusunda öğrencilerin başarılarına etkisi ve öğrenci görüşleri

    The effecct on realistic mathematics education on students' success on 7th grande equality and equations and student opinions

    PINAR İŞCAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimSiirt Üniversitesi

    Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAHİT PESEN

  3. Tez No

    469586

    Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının yordanmasında umut ve yaşam doyumlarının incelenmesi

    Examination of hope and life satisfaction in predicting academic sucess of secondary school students

    ESİN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MAKBULE KALI SOYER

  4. Tez No

    658035

    Ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının düşünme ve problem çözme becerileri ile yordanması

    The prediction of academic achievements of secondary school students with thinking and problem solving skills

    MAHMURE KAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Eğitim ve ÖğretimAmasya Üniversitesi

    Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZGEN KORKMAZ

  5. Tez No

    567547

    İlkokul ve ortaokul öğrencilerinin akademik başarılarının yordanmasında ana babanın akademik başarıya ilişkin beklentisi ve eğitime katılımının rolü

    The role of parents' expectation of success and parental involvement in prediction of primary and secondary school students' academic success

    PINAR GÜVEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimKastamonu Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. EMİNE NİHAL LİNDBERG

Geri Dön