Aile içi şiddette anne-çocuk sınırları ve ergen psikolojik uyumu
Mother-child boundaries and adolescent psychological adjustment in domestic violence
- Tez No: 844667
- Danışmanlar: PROF. DR. SAİT ULUÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 180
Özet
Kadına yönelik aile içi şiddet, hem bu yaşantıya maruz kalan kadınları hem de ebeveynleri arasındaki şiddete tanıklık eden çocukları pek çok açıdan olumsuz olarak etkileyen ciddi bir sorundur. Bu çalışmanın amacı, aile içi şiddetin anne-çocuk ilişkisindeki sınırlar ve ergenlerin psikolojik uyumu üzerindeki etkilerini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda, mevcut tez çalışması üç aşamadan oluşmaktadır. İlk aşamada, ebeveyn-çocuk sınır ihlallerini değerlendiren Türkçe bir ölçüm aracı olmadığından, uluslararası alanyazında güvenilir bir ölçek olan“Ebeveyn-Çocuk Sınırları Ölçeği”nin uyarlama çalışması yapılmıştır. İlk çalışmanın temel analizleri, 11-17 yaş aralığındaki 298 ergen ve 233 anne verisi ile yürütülmüştür. Ölçeğin orijinal faktör yapısının test edildiği doğrulayıcı faktör analizi, geçerlik ve güvenirlik analizleri değerlendirildiğinde, ölçeğin kültürümüzde kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğu görülmektedir. İkinci aşamada, aile içi şiddet ile ergenlerin içselleştirme-dışsallaştırma sorunları arasındaki ilişkide sınır ihlallerinin aracı rolünün incelendiği araştırma modelleri test edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli analizleri 208 anne-ergen çifti ile yürütülmüştür. Ergenlerin aile içi şiddete tanıklık etme düzeyleri ile içselleştirme-dışsallaştırma sorunları arasındaki ilişkide sınır ihlallerinin tam aracılık yaptığı görülmektedir. Annelerin rapor ettiği şiddet düzeyi ise ancak psikolojik belirtileri ve anne-çocuk ilişkisindeki sınır ihlalleri üzerinden ergenlerin davranış sorunlarını anlamlı olarak yordamaktadır. Aile içi şiddet ile ergen içselleştirme-dışsallaştırma sorunları arasındaki ilişkide sınır ihlallerinden psikolojik kontrol, bebekleştirme ve düşmancıl eşselleştirme alt boyutları yüksek düzeyde; üçgenleşme ve ebeveynleşme orta düzeyde; iç içe geçme ve yetişkinleştirme ise düşük düzeyde etkili bulunmuştur. Tez çalışmasının son aşamasında, aile içi şiddetin yüksek rapor edildiği evlerde büyüyen üç ergenle, şiddet ortamında deneyimledikleri anne-çocuk ilişkisini anlamaya yönelik yarı yapılandırılmış görüşmelerin uygulandığı nitel bir çalışma yürütülmüştür. Görüşmeler yorumlayıcı fenomenolojik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir.“Anne-Baba Çatışmasının Ortasında Çocuk Olmak”ve“Çatışma Bağlamında Anne-Kız İlişkisindeki Sınır İhlalleri”başlıklarının altında çeşitli temalar elde edilmiştir. Ölçeğin psikometrik özellikleri, nicel çalışmadaki yapısal eşitlik modellerinin bulguları ve nitel aşamadan elde edilen temalar alanyazındaki çalışmalar ışığında tartışılmıştır. Anahtar Sözcükler Aile içi şiddet, anne-çocuk sınırları, sınır ihlalleri, ergen psikolojik uyumu, karma desen
Özet (Çeviri)
Domestic violence is a serious problem that negatively affects both the women who are exposed to it and the children who witness it. This study aimed to investigate the effects of domestic violence on mother-child boundaries and the psychological adjustment of adolescents. In line with this purpose, the current study consisted of three parts. In the first part,“Parent-Child Boundaries Scale”, an internationally reliable assessment, was adapted to Turkish since there is no Turkish measurement tool assessing parent-child boundary dissolutions. The main analyses of the first study were conducted with data from 298 adolescents aged between 11-17 and their 233 mothers. The findings obtained from confirmatory factor analysis, validity and reliability analyses showed that the scale is a valid and reliable measurement tool that can be used in our culture. In the second part, models examining the mediating role of boundary dissolutions in the relationship between domestic violence and adolescents' internalizing-externalizing problems were tested. Structural equation models were conducted with 208 mother-adolescent pairs. It was shown that boundary dissolutions fully mediated the relationship between adolescents' level of witnessing domestic violence and behavioral problems. The indirect effect of the level of domestic violence reported by the mother on adolescents' behavioral problems was found to be significant through the mother's psychological symptoms and boundary dissolutions. The standardized estimates of boundary dissolutions in the relationship between domestic violence and adolescent problem behaviors were large for psychological control, infantilization, and hostile spousification; moderate for triangulation and parentification; and small for enmeshment and adultification subscales. In the last part of the thesis, a qualitative study was carried out with three adolescents from high domestic violence group, in which semi-structured interviews were conducted to understand their experiences in the context of domestic violence. The interviews were analyzed with the interpretative phenomenological analysis method. The themes were obtained under the categories of“Being a Child in the Middle of Parental Conflict”and“Boundary Dissolutions in Mother-Daughter Relationship in the Context of Conflict”. The psychometric properties of the scale, the findings of the structural equation models in the quantitative study and the themes obtained from the qualitative study were discussed in the light of the literature. Keywords Domestic violence, mother-child boundaries, boundary dissolutions, adolescent psychological adjustment, mixed-design
Benzer Tezler
- Toplumsal cinsiyet, aile içi roller, Tanrı algısı, erken dönem uyumsuz şemalar ve kadının konumu (İran örneği)
Gender, domestic roles, God perception, ini̇ti̇al inconsi̇stent schema and the position of women (İran example)
AYDA KARGAR
Doktora
Türkçe
2024
DinAnkara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZNUR ÖZDOĞAN
- Ergenlerde sosyodemografik özelliklere ve algılanan sosyal destek ile akran zorbalığına maruz kalmanın incelenmesi
Investigation of being subject to bullying between adolescents in terms of sociodemographics and percieved social support
ELİF CAN GÜRSOY
- Etlik Zübeyde Hanım Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvuran evli kadınların kadına yönelik cinsel şiddet algısının belirlenmesi ve kadına yönelik cinsel şiddet algısı ile ilişkili faktörlerin incelenmesi
The determination of married women's perception of sexual violence towards women, who has applied to etlik Zübeyde Hanim Obstetrics and Gynecology Training Hospital, and investigation of factors related to perception of sexual violence towards women
SİNAN TETİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
PsikolojiAnkara ÜniversitesiDisiplinlerarası Adli Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VESİLE ŞENTÜRK CANKORUR
- Şiddetin mağdurları ve tanıkları olarak kadınların aile içi şiddet deneyimleri
Domestic violence experiences of women as the victims and witnesses of violence
URAL NADİR
Doktora
Türkçe
2016
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KASIM KARATAŞ
- Aile içi şiddete tanıklık etmiş çocuklarda, çocuk ebeveyn ilişki terapisine dayalı oyun desteğinin; Ebeveynin stresi ve kabulüne, çocuk davranışlarına etkisi
Witnessed domestic violence in children supported by parent -child relationship therapy based on games; The effect on parent stress and acceptance, child's behavior
YURDAGÜL GÜNAYDIN