Pınara kaya mezarları
The rock tombs of Pınara
- Tez No: 845306
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN ASLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeoloji, Archeology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klasik Arkeoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 627
Özet
Batı Likya'nın, güneyinde Akdeniz, kuzeyinde Antikragos, doğusunda Kragos ve batısında ise Promunturium Kragos'un yer aldığı, kuzey-güney yönünde uzanan 50 km uzunluğundaki bölge, Ksanthos Vadisi olarak adlandırılmaktadır. Bu vadi boyunca uzanan Likya'nın en önemli nehri Ksanthos Potamos'un (Eşen Çayı) taşıdığı alüvyonlar, bu bölgede verimli tarım arazilerinin oluşmasını sağlamıştır. Geçmişten bu yana Ksanthos Vadisi yapısı gereği deniz kıyısından Anadolu'nun iç kesimlerine ve aradaki kentlere ulaşımda bir geçit rolü üstlenmiştir. Ayrıca bu vadi etrafındaki yüksek ve korunaklı dağ etekleri ile verimli sulak düzlükler, tarih boyunca bölgedeki yoğun nüfusa sahip birçok önemli yerleşime ev sahipliği yapmış ve antik dönemde Likya kültürünün merkezi olmuştur. Pınara bu vadi içinde, yüksekliği 1969 m'yi bulan, etekleri denize ve Ksanthos Vadisi'ne doğru kaburga gibi dik bir biçimde uzanan sırtlar ve bu sırtların arasındaki vadilerden meydana gelen Promunturium Kragos'un kuzeydoğu eteklerine kurulmuştur. Kentin yukarı (doğusunda) ve aşağı (batısında) olmak üzere iki akropolü vardır. Yukarı akropol, kuzeydoğu-güneybatı doğrultulu konik tepenin üstündeki platoda, Aşağı Akropol ise bu tepeden 315 m aşağıdaki kuzey-güney doğrultuda uzanarak kentin ana merkezinin sınırını belirleyen tepenin üzerinde bulunmaktadır. Yukarı akropolde Roma Dönemi'ne ait bouleuterion/odeon, agora gibi kente ait kamusal yapılar dikkat çekmektedir. Ayrıca bu çanağın güneyinde Geç Antik Dönem'e ait bir kilise yapısının kalıntıları da görülmektedir. Aşağı akropolde Kentin ilk kurulduğu yer olarak düşünülen bu tepede Dynastik Dönem yöneticilerine ait yapılar yer almaktadır. Aşağı akropolün doğusunda bir alt kotta hamam ve kuzey-güney doğrultulu bir kayalık sırtın batısına yaslandırılmış tiyatro yapısı bulunmaktadır. MÖ 5. yüzyıldan itibaren Likya kültürünün gözlenebildiği kent, dört büyük nekropol alanı ve sayısı binden fazla mezara ev sahipliği yapmaktadır. Kentte Dikme Mezarlar, Lahit Mezarlar ve Kaya Mezarlar üç ana tipi oluşturmaktadır. Tüm Likya'da 1000'e yakın sayıya ulaşan Likya Tipi Kaya mezarının yoğun olarak görüldüğü, kaya mezarı nekropolleri bulunan Telmessos, Tlos, Ksanthos, Antiphellos, Kyaneai, Myra, Limyra gibi büyük kentlerden sadece Ksanthos, Myra ve Limyra kaya mezarları kapsamlı bir çalışmanın konusu olmuştur. Dolayısıyla bu çalışma ile Pınara kentinin nekropollerinde bulunan Likya Kaya Mezarları da kapsamlı olarak literatüre dahil edilmesi kent ve bölge için önem arz etmektedir. Bu çalışmaya konu edilen kaya mezarlar ise Güvercin Yuvası Mezarlar, Likya Cepheli Mezarlar ve Mimari Öğelerin Yer Aldığı Mezarlar olarak üç ana tipe ayrılmaktadır. Likya Cepheli mezarlar ise çatı, kiriş, cephe formu, iyonik ve dorik ögelerine göre kendi içinde dört alt ana tipe, her bir ana tip de kirişin formu, çatının şekli, cepheyi oluşturan bölümleri gibi farklılıkları nedeniyle kendi alt gruplarına ayrılmaktadır. Ayrıca mezar odalarının içinde yer alan ölü yatakları sayısı ve yerleştirilişi ile tipine göre ayrı bir sınıflandırmaya sahiptirler. Diğer bir inceleme konusunu da mezarların imalat aşamaları, yapım teknikleri, montajlar, onarımlar ile sıvalı, boyalı olanların tespitidir. Son olarak bazı mezarlarda görülen ve dönemin sanatını yansıtan kabartmalar, figürler ve ikonografiler inceleme konusunu oluşturmaktadır. Pınara Kaya Mezarlarının Kuzey, Güney, Vadi ve Tepe Nekropolü olarak adlandırılan dört bölgede yer aldığı, Güney Nekropol'de 34 adet, Vadi Nekropolü'nde 38 adet, Kuzey Nekropol'de 4 adet, Tepe Nekropolü'nde 5 adet kaya mezarı bulunduğu tespit edilmiştir. Bu dağılıma göre Pınara'daki kaya mezarının, cephe tipolojisine göre çoğunluğunu II a cephe tipindeki kaya mezarların oluşturduğu, mezarın iç düzeninde en çok Tip 5 Üç Taraflı odaların, ölü yatakları konusunda ise en çok Sedir Tipinin tercih edildiği anlaşılmaktadır.
Özet (Çeviri)
The 50 km long region that extends in the north-south direction of Western Lycia, with the Mediterranean in the south, Antikragos in the north, Kragos in the east, and Promunturium Kragos in the west, is called the Xanthos Valley. The alluviums carried by the most important river of Lycia, Xanthos Potamos (Eşen Stream), extending along this valley, have enabled the formation of fertile agricultural lands in this region. Since the past, due to its structure, Xanthos Valley has served as a gateway from the seaside to the inner parts of Anatolia and the cities in between. In addition, the high and sheltered mountain foothills and fertile wet plains around this valley have hosted many important settlements with dense populations in the region throughout history and were the center of Lycian culture in ancient times. Pınara is located in this valley, on the northeastern foothills of Promunturium Kragos, which consists of ridges with a height of 1969 m, whose skirts extend steeply like ribs towards the sea and the Xanthos Valley, and the valleys between these ridges. The city has two acropolises, upper (east) and lower (west). The Upper Acropolis is located on the plateau above the conical hill oriented in the northeast-southwest direction, and the Lower Acropolis is located on the hill 315 m below this hill, extending in the north-south direction and marking the border of the main center of the city. In the upper acropolis, public buildings that belong to the city such as bouleuterion/odeon and agora from the Roman Period attract attention. In addition, ruins of a church building from the Late Antique Period can be seen in the south of this bowl. On this hill in the lower acropolis, which is thought to be the place where the city was first founded, there are buildings belonging to the rulers of the Dynastic Period. To the east of the lower acropolis, there is a bath at a lower level and a theater building leaning to the west of a rocky ridge in a north-south direction. The city, where Lycian culture has been observed since the 5th century BC, hosts four large necropolis areas and more than a thousand tombs. There are three main types of Upright Tombs, Sarcophagus Tombs, and Rock Tombs in the city. Of the major cities such as Telmessos, Tlos, Xanthos, Antiphellos, Kyaneai, Myra, and Limyra, where Lycian Type Rock Tombs, reaching nearly 1000 in number, are widely seen throughout Lycia and have rock tomb necropolises, only Xanthos, Myra and Limyra rock tombs has been the subject of a comprehensive study. Therefore, it is important for the city and the region that the Lycian Rock Tombs located in the necropolises of the city of Pınara are comprehensively included in the literature with this study. The rock tombs subject to this study are divided into three main types: Pigeon Nest Tombs, Tombs with Lycian Facades, and Tombs with Architectural Elements. Lycian Facade Tombs are divided into four main types according to the roof, beam, façade form, ionic, and doric elements, and each main type is divided into its subgroups due to differences such as the form of the beam, the shape of the roof, and the parts that make up the facade. They also have a separate classification according to the number, placement, and type of dead beds in the burial chambers. Another subject of investigation is the manufacturing stages of the tombs, construction techniques, assemblies, repairs, and the identification of those that are plastered and painted. Finally, the reliefs, figures, and iconographies seen in some tombs and reflecting the art of the period constitute the subject of examination. It has been determined that Pınara rock tombs are located in four regions called North, South, Valley, and Hill Necropolis. There are 34 rock tombs in the South Necropolis, 38 in the Valley Necropolis, 4 in the North Necropolis, and 5 in the Hill Necropolis. According to this distribution, it is understood that the majority of the rock tombs in Pınara consist of II a façade type rock tombs according to the façade typology, Type 5 Three-Sided rooms are the most preferred in the internal layout of the tomb, and the Couch Type is the most preferred for the dead beds.
Benzer Tezler
- Cadianda Nekropolü: Tipolojisi ve Lykia bölgesi örnekleriyle karşılaştırılması
Cadianda Necropolis: Typology and comparison with the Lycia region examples
PINAR DÖĞERLİ BAŞERKAFAOĞLU
- Urartu ve Assur yazılı kaynaklarına göre Urartu Krallığı'nın tarihi coğrafyası
According to Urartian and Assyrian inscription Kingdom of the Urartian's historical geography
PINAR PINARCIK
- Coğrafi bilgi sistemleri tekniklerinden yararlanarak tarihi kaya mekânlarında peyzaj envanteri oluşturulması: Afyonkarahisar kusura köyü kaya mekânları
Development of landscape inventory in historical rock spaces using geographical information systems techniques: Rock spaces in Afyonkarahisar kusura village
PINAR NAİME KIRÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeolojiEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAYE NİHAN ÇABUK
- Sepsis'in yapay zeka temelli erken tanısı üzerine karar destek sistemi
Decision support system on artificial intelligence based early diagnosis of sepsis
PINAR KAYA AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolİZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİDisiplinlerarası Akıllı Sistemler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ORHAN ER
DOÇ. DR. DENİZ KILINÇ
- Arslanşah ve II. Tuğrul Dönemi Irak Selçukluları tarihi (1161-1194)
The history of the Saldjuks of Iraq in the reigns of Arslan Shah and Toghril II (1161-1194)
PINAR KAYA