Petrol fiyatının Türkiye'nin dış ticareti üzerindeki asimetrik etkisi
Asymmetric effect of oil price on Türkiye's foreign trade
- Tez No: 845566
- Danışmanlar: DOÇ. DR. KADİR KARAGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonometri, Econometrics
- Anahtar Kelimeler: Petrol fiyatı, ihracat, ithalat, ARDL modeli, Oil price, export, import, ARDL model
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Ekonometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ekonometri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
II. Dünya Savaşını izleyen yıllarda uluslararası ticaret büyük bir gelişme gösterirken içe dönük ithal ikameci kalkınma politikası izleyen Türkiye 1980‟lerden itibaren ekonomik liberalleşme anlayışını benimsemiştir. Bu tarihten itibaren dış ticaret hacmi hızla artarken sermaye hareketleri de serbestleşmiştir. Aradan geçen 45 yıllık sürede Türkiye uluslararası ticarette önemli bir aktör haline gelirken ihracat yoluyla ekonomik büyüme ve kalkınma yolunda çok önemli kazanımlar elde etmiştir. Bununla birlikte, ülkenin petrol ve doğalgaz bakımından dışarıya bağımlı olması bir yandan ekonomiyi petrol şokları karşısında kırılgan hale getirip sık sık istikrarsızlığa sevk ederken diğer yandan dış ticaret dengesini bozulmasına neden olmaktadır. Türkiye ekonomisinin bir başka zayıf yanı ise genel olarak üretim ve ihracatın ithal girdi bağımlılığının yüksek olmasıdır. Petrol ile birlikte yüksek ithal girdi bağımlılığı ekonomik kırılganlığı daha da artırmaktadır. Bu noktada petrol fiyatlarının birçok ekonomik gösterge yanında dış ticaret üzerindeki etkilerini de belirlemek ekonominin zayıf yönleri hakkında daha sağlam bilgi edinmek ve uygun politikalar geliştirmek açısından önem arz etmektedir. Bu çalışmada da bu amaçla ekonometrik bir analiz yürütülmüştür. Ancak konuyla ilgili önceki araştırmalardan farklı olarak petrol fiyatının dış ticaret üzerindeki asimetrik etkisinin varlığı ve doğası üzerine odaklanılmıştır. Ekonometrik analizden elde edilen bulgular Türkiye‟nin dış ticaretinin hem ihracat hem ithalat açısından genel olarak petrol fiyatındaki artışlardan pozitif yönde etkilendiğini ortaya koymaktadır. Asimetrik etkileşim dikkate alındığında ise ihracat açısından toptan- perakende ticaret ile imalat sanayiinde, ithalat bakımından ise tarım dışında diğer sektörlerde uzun vadeli asimetrinin varlığına dair kanıtlar elde edilmiştir. Asimetrik ilişkiyi araştıran modellerde de petrol fiyatının dış ticarete pozitif etkisi genel olarak doğrulanmıştır.
Özet (Çeviri)
While international trade showed great development in the years following World War II, Turkey, which followed an inward-looking import substitution development policy, adopted the concept of economic liberalization since the 1980s. Since this date, foreign trade volume has increased rapidly, and capital movements have also been liberalized. Over the past 45 years, Turkey has become an important actor in international trade and has achieved significant gains in economic growth and development through exports. However, the country's dependence on foreign oil and natural gas, on the one hand, makes the economy vulnerable to oil shocks and frequently leads to instability, and on the other hand, causes the foreign trade balance to deteriorate. Another weakness of the Turkish economy is the generally high dependence of production and exports on imported inputs. High import input dependence along with oil further increases economic fragility. At this point, it is important to determine the effects of oil prices on foreign trade, as well as many economic indicators, in order to obtain more solid information about the weaknesses of the economy and to develop appropriate policies. In this study, an econometric analysis was conducted for this purpose. However, unlike previous studies on the subject, it focused on the existence and nature of the asymmetric effect of the oil price on foreign trade. The findings obtained from the econometric analysis reveal that Turkey's foreign trade is generally positively affected by the increases in oil prices in terms of both exports and imports. Considering the asymmetric interaction, evidence was obtained for the existence of long-term asymmetry in wholesale-retail trade and manufacturing industry in terms of exports, and in other sectors except agriculture in terms of imports. The positive effect of the oil price on foreign trade has been generally confirmed in the models investigating the asymmetric relationship.
Benzer Tezler
- Petrol fiyatlarındaki dalgalanmalar ile Türkiye'nin temel makroekonomik göstergeleri arasındaki ilişkinin analizi
The analysis of the relationship between oil price fluctuations and Turkey's main macroeconomics indicators
MEHMET DİNÇ
- Türkiye'de döviz kuru volatilitesinin belirleyicilerinin incelenmesi; 2003 – 2021 dönemi örneği
Enquête sur les déterminants de lavolatilité des taux de change en turquie;exemple de la période 2003 – 2021
MÜSLÜM AYDIN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
EkonometriGalatasaray Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ RUHİ TUNCER
- Altın fiyatı ile altın ithalat miktarı, işlem miktarı, Brent petrol ve dış ticaretin etkileşimi
Gold price and the amount of gold imports, transaction quantity, interaction of Brent oil and foreign trade
AYŞE BÜŞRA BOYACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ekonomiİstanbul 29 Mayıs ÜniversitesiEkonomi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL BAĞIŞ
- Türkiye'nin dış ticaretinde 1980 sonrası dönemde meydana gelen yapısal değişiminin ekonometrik analizi (1973-1992)
Başlık çevirisi yok
ZEKERİYA MIZIRAK