Kişilerde algılanan ebeveyn tutumu ile öz eleştiri arasındaki ilişkide öz şefkatin moderatör rolünün incelenmesi
Investigation of the moderator role of self-compatibility in the relationship between perceived parental attitude and self-criticism
- Tez No: 846065
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ NEŞE SARUHAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Gedik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Algılanan ebeveyn tutumları, ebeveynlerin çocuğu yetiştirirken verdiği tüm olumlu/olumsuz davranışların, kişide oluşturduğu ve kişinin algıladığı etkilerdir. Öz şefkatin bağıntıları birçok yönden öz eleştirininkileri yansıtır. Öz şefkat, depresyon, anksiyete, stres ve düzensiz yeme gibi psikopatoloji belirtileri ile olumsuz ilişkilidir (Kelly ve ark., 2014; MacBeth ve Gumley, 2012). Öz eleştiri, yıkıcı bir şekilde eleştirel olmak yerine kendine karşı nazik olmak, kişinin sıkıntılarını tecrit etmek yerine ortak insanlığın bir parçası olarak görmek ve kişinin sıkıntısının farkında olması, bunları kaçınmadan veya onunla aşırı özdeşleşmeden yapabilmesidir (Holle ve Ingram, 2008). Örnek olarak, aşırı koruyucu tutumla yetiştiğini belirten bireylerin yetişkinlik dönemlerinde öz eleştirilerinde çarpıklıklar meydana gelebilmektedir. Üç kavram ayrı ayrı literatürde araştırılmış olmasına rağmen beraber araştırılmamıştır ve bağlantıları olduğu düşünülmektedir bu yüzden bu tezin yazılması hedeflenmiştir. Bu araştırmanın amacı, kişilerin çocuklukta algıladıkları ebeveyn tutumları ile öz eleştiri arasındaki ilişkide öz şefkatin moderatör (ılımlaştırıcı) rolünü incelemektir. Araştırmaya Türkiye'de yaşayan 18 yaş üzerinde bulunan 215 kadın, 89 erkek toplam 304 kişi gönüllü katılım sağlamıştır. Katılımcılara Demografik Bilgi Formu, uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde SPSS 22.0 programından faydalanılmıştır. Araştırmada ölçeklere yönelik doğrulayıcı faktör analizi ve güvenirlik analizleri yapılmıştır. Ölçeklerin orijinal yapı geçerlilikleri doğrulanmış ve güvenilir oldukları saptanmıştır. Araştırma sonucunda Araştırma sonucunda, Anne Ebeveyn Tutumu'nun Öz Eleştiri'yi pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Ayrıca Öz Şefkat de anlamlı çıkmıştır ve Öz Şefkat'in Öz Eleştiri ve Anne Ebeveyn Tutumu arasındaki ilişkide moderatör rol oynadığını söyleyebiliriz. Analiz sonucunda, Öz Eleştiri ve Baba Ebeveyn Tutumu arasında regresyon modeli de pozitif yönde anlamlı çıkmıştır. Öz Şefkat de moderatör rol olarak anlamlı çıkmıştır.
Özet (Çeviri)
Perceived parental attitudes are the effects that all positive/negative behaviors of parents while raising their children have on the individual and are perceived by the adult. The correlates of self compassion mirror those of self criticism in many ways. Self compassion is negatively associated with symptoms of psychopathology such as depression, anxiety, stress, and disordered eating (Kelly et al., 2014; MacBeth and Gumley, 2012). Self-criticism is being kind to oneself instead of being destructively critical, seeing one's troubles as part of common humanity rather than isolating them and being aware of one's troubles and being able to do them without avoiding or over-identifying with them (Holle and Ingram, 2008). For example, individuals who say they grew up with an overprotective attitude may experience distortions in their self-criticism in adulthood. Although the three concepts have been researched separately in the literature, they have not been researched together and they are thought to have connections, which is why it was aimed to write this thesis. The purpose of this research is to examine the moderating role of self-compassion in the relationship between parental attitudes perceived by individuals in childhood and self-criticism. A total of 304 people, 215 women and 89 men, aged over 18, living in Turkey, participated in the study voluntarily. Demographic Information Form was applied to the participants. SPSS 22.0 program was used in the analysis of the obtained data. In the study, confirmatory factor analysis and reliability analyzes were performed for the scales. The original construct validity of the scales was confirmed and they were found to be reliable. As a result of the research, it has been determined that the Mother-Parent Attitude has a positive effect on Self-Criticism. In addition, Self-Compassion was also significant and we can say that Self-Compassion plays a moderator role in the relationship between Self-Criticism and Mother-Parent Attitude. As a result of the analysis, the regression model between Self-Criticism and Father-Parent Attitude was also found to be positively significant. Self-Compassion was also significant as a moderator role.
Benzer Tezler
- Kişilerde algılanan ebeveyn tutumları ve yeme tutumları arasındaki ilişkide öz şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-compassion in the relationship between perceived parental attitudes and eating attitudes in individuals
DAMLA ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN DUMAN
- Üniversite öğrencilerinin ebeveynlerinden algıladığı helikopter ebeveyn tutumunun kişiler arası duyarlılık düzeylerine etkisi
The effect of helicopter parenti̇ng attitude perceived by university students from their parents on interpersonal sensitivity levels
AYŞE GÜLHAN ÇAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAY TAŞTAN
- Sigara içen kişilerde sigarayı bırakmaya yönelik niyetin planlanmış davranış teorisine göre değerlendirilmesi
An evaluation based on planned behavior theory for intention of smoking cessation in people whom smoke
BAHAR TIRAKOĞLU
- Romantik ilişkilerdeki yaşantılar ve algılanan ebeveyn tutumu arasındaki ilişki
The relationship between experiences in romantic relationships and perceived parental attitude
ZİŞAN ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Gedik ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA NÜKET İŞİTEN
- Opioid kullanım bozukluğu olanlarda bağımlılık profilinin erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveyn tutumu ve çocukluk çağı travmaları ile ilişkisi
The relationship of addiction profile with early maladaptive schemas, perceived parental attitude and childhood traumas in patients with opioid use disorder
RUKİYE DEMİRBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KONKAN