Paternalist liderlik ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgüt kültürünün rolü: Alan araştırması
The role organizational culture in the relationship between paternalistic leadership and psychological empowerment: Field study
- Tez No: 846082
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LEYLA İÇERLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 331
Özet
Bu çalışmanın amacı paternalist liderlik ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgüt kültürünün aracı rolünün olup olmadığının Şırnak İl Milli Eğitim Müdürlüğünde görev yapan öğretmenler örnekleminde belirlenmesidir. Araştırmada veri toplama amacıyla hazırlanan anket formunda paternalist liderlik, psikolojik güçlendirme ve örgüt kültürü ölçekleri kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini Şırnak ilinde görev yapmakta olan öğretmenler oluşturmaktadır. (n=626). Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapısal eşitlik modellemesinden (YEM) yararlanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde IBM SPSS 26 ve IBM AMOS 20 programları kullanılmıştır. Ölçekler için normallik testi, güvenilirlik analizleri ve açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Değişkenler arasındaki ilişkilerin yönü ve derecesini belirlemek için korelasyon analizi yapılmıştır. Hipotezlerin testi için yapısal eşitlik modeli kurularak değişkenler arasındaki ilişkiler değerlendirilmiştir. Analizler sonucunda paternalist liderliğin alt boyutlarından sadece“çalışanların yaşamlarının iş dışı alanına dahil olma”boyutunun psikolojik güçlendirmenin tüm boyutları (anlam, yeterlilik, özerklik ve etki) ile pozitif yönde anlamlı bir ilişkisinin olduğu saptanmıştır. Diğer iki alt boyut olan“işyerinde aile ortamı”ve“sadakat ve saygı beklentisi”nin psikolojik güçlendirmenin tüm alt boyutlarını anlamlı bir şekilde etkilemediği belirlenmiştir. Çalışanların yaşamlarının iş dışı alanına dahil olma boyutu ile örgüt kültürünün tüm alt boyutları (klan, adhokrasi, rekabet ve hiyerarşi) arasında da anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Aracılık analizi bulgularına göre örgüt kültürünün, paternalistik liderlik ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide kısmî aracılık etkisi olduğu ortaya çıkmış ve örgüt kültürünün alt boyutlarının hepsinin paternalist liderliğin alt boyutu olan çalışanların yaşamlarının iş dışı alanına dahil olma boyutu ile psikolojik güçlendirmenin alt boyutları arasındaki ilişkide kısmi aracılık etkisinin olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmanın, paternalist liderlik ve psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide örgüt kültürünün aracılık rolünün incelendiği ilk çalışma olması nedeniyle alanyazına katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda araştırmacılara ve yöneticilere önerilerde de bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The objective of this study is to determine whether organizational culture mediates the association between paternalistic leadership and psychological empowerment. The research sample has comprised a collection of teachers employed by Şırnak Provincial Directorate of National Education. The data has been gathered by means of survey forms combining the scales for assessing paternalistic leadership, psychological empowerment, and organizational culture. The sample of the study has involved 626 teachers working in the province of Şırnak (n=626). To analyze the data, a correlational survey model was applied for making use of Structural Equation Modelling (SEM). For this purpose, IBM SPSS 26 and IBM AMOS 20 software packages were picked. The scales were subjected to normality tests, reliability analyses, and exploratory and confirmatory factor analyses. To ascertain the direction and strength of relationships between variables, correlation analysis was carried out. Consequently, the hypotheses were tested and the relationships were evaluated through setting up a structural equation model. The analysis revealed that the only sub-dimension of paternalistic leadership exhibiting a significant positive relationship with all dimensions of psychological empowerment (meaning, competence, autonomy, and impact) was“involvement in employees' non-work lives”. The other two sub-dimensions,“family atmosphere in the workplace”and“loyalty and respect expectations,”did not have a significant impact on all sub-dimensions of psychological empowerment. Also, a noteworthy correlation was discovered between the dimension of“involvement in employees' non-work lives”and all sub-dimensions of organizational culture (clan, adhocracy, competition, and hierarchy). The mediation analysis findings displayed that organizational culture mediates the relationship between paternalistic leadership and psychological empowerment partially. Specifically, all sub-dimensions of organizational culture were found to have a mediating effect in terms of the relationship between a certain sub-dimension of paternalistic leadership that is involvement in employees' non-work lives and all sub-dimensions of psychological empowerment partially. Since this study is a preliminary examination into how organizational culture mediates the association between paternalistic leadership and psychological empowerment, it is considered as a contribution for the literature. In conclusion, some recommendations have been provided for researchers and managers in accordance with the outcomes of the study.
Benzer Tezler
- Paternalist liderlik ile psikolojik güçlendirme arasındaki ilişkide temel benlik değerlendirmesinin düzenleyici etkisi: Kayseri ili sektörel dış ticaret şirketleri üzerine bir araştırma
The moderating role of core self-evaluations on the relationship between paternalistic leadership and psychological empowerment: A survey on Kayseri exporting trade company
ASLIHAN YALDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeGazi ÜniversitesiUluslararası Ticaret Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜLER SAĞLAM ARI
- Algılanan babacan liderlik davranışlarının algılanan öz performans üzerine etkisinde öz liderlik ve psikolojik güçlendirmenin aracılık rolü: Enerji sektöründe bir araştırma
The effect of perceived babacan leadership behavior on perceived self performance and mediating roles of self-leadership and psychological empowerment: A research in the energy sector
HAMZA DÜZENLİ
Doktora
Türkçe
2021
İşletmeİstanbul Arel Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEZER CİHAN GÜNAYDIN
- Paternalist liderliğin psikolojik sözleşme ihlali üzerine etkisi: Algılanan örgütsel adaletin aracı rolü
The effect of paternalistic leadership on psychological contract breach: The mediating effect of perceived organizational justice
KÜBRA TEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İşletmeNevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. METİN KAPLAN
- Paternalist liderliğin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisinde psikolojik sahipliğin aracılık rolü: TRB2 bölgesi bankacılık sektöründe bir araştırma
Intermediate role of psychological ownership in the effect of paternalist leadership on job satisfaction and intent to leave: A research in TRB2 region banking sector
MEHMET SADIK ÇOBAN
- Okul yöneticilerinin liderlik davranışları ile psikolojik danışmanların örgütsel narsisizmleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Study of the relation between leadership behaviors of school administrators and organizational narcissisms of psychological counselors
EFE SALİHOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimRecep Tayyip Erdoğan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATİH CAMADAN