Şizofreni tanılı hastalarda kırılganlık ve ilişkili faktörler: Karşılaştırmalı bir çalışma
Frailty and related factors in patients diagnosed with schizophrenia: A comparative study
- Tez No: 846583
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEDİNE GIYNAŞ AYHAN
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Edmonton, Kırılganlık, Kırılgan Fenotip, Şizofreni, Tilburg, Edmonton, Frailty, Frailty Phenotype, Schizophrenia, Tilburg
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
- Enstitü: Konya Beyhekim Eğitim ve Araştırma Hastanesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 157
Özet
Amaç: Kırılganlık çoklu fizyolojik sistemlerde kümülatif düşüşlerden kaynaklanan, olumsuz sonuçlara karşı savunmasızlığa neden olan, stresörlere karşı azalmış direnci tanımlamaktadır. Psikiyatrik hastalıklar hem biyolojik hem de davranışsal mekanizmalarla doğrudan ya da dolaylı olarak kırılganlığa neden olabilir. Şizofreni tanılı hastalarda sosyal destek, depresyon, bilişsel işlev gibi faktörlerin hastalık sürecinden etkilenerek kırılganlık sürecini daha genç yaşta başlatacağı düşünülmektedir. Çalışmamızda şizofreni tanılı hastalarla sağlıklı kontrollerde kırılganlığın değerlendirilmesi ve şizofreni tanılı hastalarda kırılganlığın diğer ilişkili faktörlerle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya 18-45 yaş aralığındaki, DSM-V tanı kriterlerine göre şizofreni tanılı, remisyon dönemindeki 60 hasta ve herhangi bir psikiyatrik hastalığı bulunmadığı SCID-V'de görülen 60 sağlıklı gönüllü dahil edilmiştir. Sistemik hastalığı ve son 3 ayda iskemik olay geçirmiş, mental retardasyon ve demans tanısı, alkol ve madde kullanım bozukluğu bulunan, mobilize olamayan kişiler çalışmaya dahil edilmemiştir. Her iki gruba sosyodemografik veri formu, kırılganlığı değerlendirmek için kırılgan fenotip özellikleri, Edmonton Kırılganlık Ölçeği ve Tilburg Kırılganlık Ölçeği uygulanmıştır. Hasta grubuna ayrıca Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği, Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği, Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği, Montreal Bilişsel Değerlendirme testi, Kısa İşlevsellik Değerlendirme Ölçeği, Simpson-Angus Nöroleptiklere Bağlı Hareket Bozukluklarını Değerlendirme Ölçeği (SAS) uygulanmıştır. Elde edilen veriler karşılaştırılmış, kırılganlıkla ilişkili olan faktörler SPSS programıyla belirlenmiştir. Bulgular: Hasta grubunda kırılgan fenotip özelliklerine göre %56,6 kırılgan, %40 kırılganlık öncesi, %3,3 kırılgan değildi. Edmonton Kırılganlık Ölçeğinde %28,3'ü kırılgan , %71,6'sı kırılgan değildi. Tilburg Kırılganlık Ölçeğinde ise %61,6'sı kırılgan, %38,3'ü kırılgan değil olarak bulunmuştur. Ölçeklerin her üçünde de gruplar arasında hasta grubunda fazla olmak üzere anlamlı farklılık vardı. Hasta grubunda cinsiyetler arasında her üç kırılganlık ölçeğinde de fark bulunmazken, kontrol grubundaysa kadınlarda fazla olmak üzere cinsiyetler arasında fark bulunmuştur. Hasta grubunda Edmonton Kırılganlık Ölçeği ile Tilburg Kırılganlık Ölçeği arasında pozitif yönlü, Kırılgan Fenotip Sayısı ile Tilburg Kırılganlık Ölçeği puanı arasında ise pozitif yönlü korelasyon ilişkisi vardı (p0.05). Hasta grubuna uygulanan ölçeklerle kırılganlık ölçekleri arasında anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Yapılan regresyon analizi sonucunda; Edmonton kırılganlık ölçeğinin kendine ait odası varlığı, çalışma durumu, günlük ilaç sayısı, Kısa işlevsellik Değerlendirme Ölçeği ile anlamlı ilişkili olduğu, Tilburg kırılganlık ölçeğinin ise yaş, ilaç uyumunun iyi olması, haftada bir yürüyüş yapması, kırılgan fenotip özelliklerinden yorgunluğun ve güçsüzlüğün varlığıyla, Calgary Şizofrenide Depresyon Ölçeği ile anlamlı ilişkisi olduğu görülmektedir. Sonuç: Çalışmamız ülkemizde şizofreni tanılı hastalarda yapılan kırılganlıkla ilgili ilk çalışmadır. Çalışmamızda şizofreni hastalarında kırılganlık ölçeklerinde kontrol grubuna göre anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Tezimizde elde edilen sonuçların şizofreni tanılı hastalarda kırılganlığın değerlendirilmesinde, tedavi süreçlerinin takip edilmesinde ve şizofreni tanılı hastalarda yapılacak yeni çalışmalara katkısı olacağı umulmaktadır.
Özet (Çeviri)
Aim: Frailty defines decreased resistance to stressors leading to susceptibility to adverse outcomes resulting from cumulative declines in multiple physiological systems. Psychiatric illnesses can directly or indirectly cause frailty through both biological and behavioral mechanisms. It is believed that factors such as social support, depression, and cognitive function may affect the disease process in schizophrenia patients, initiating the frailty process at an earlier age. Our study aimed to assess frailty in schizophrenia patients and healthy controls using frailty scales and to compare frailty in schizophrenia patients with other associated factors. Materials and Methods: The study included 60 patients diagnosed with schizophrenia according to DSM-V criteria, aged between 18-45 years, in remission, and 60 healthy volunteers without any psychiatric illnesses as observed in SCID-V. Individuals with systemic illness, recent ischemic events in the last 3 months, diagnosed with mental retardation, dementia, alcohol or substance use disorders, and those unable to mobilize were not included in the study. Sociodemographic data forms and frailty assessment tools, including frailty phenotype characteristics, Edmonton Frailty Scale, and Tilburg Frailty Indicator, were applied to both groups. Additionally, the patient group underwent Positive and Negative Syndrome Scale, Calgary Depression Scale for Schizophrenia, Multidimensional Perceived Social Support Scale, Montreal Cognitive Assessment, Brief Functionality Assessment Scale, and Simpson-Angus Scale for Neuroleptic-Induced Movement Disorders (SAS). The collected data were compared, and factors associated with frailty were determined using the SPSS program. Results: In the patient group, according to frailty phenotype characteristics, 56.6% were frail , 40% pre-frail, and 3.3% not frail. In the Edmonton Frailty Scale, 28.3% were frail , and 71.6% were not frail . In the Tilburg Frailty Indicator, 61.6% were frail , and 38.3% were not frail. There were significant differences between the groups in all three scales, predominantly in the patient group. While there was no difference in gender among the patient group in all three frailty scales, there was a difference between genders in the control group, predominantly in females. There was a positive correlation between Edmonton Frailty Scale and Tilburg Frailty Indicator in the patient group, and a positive correlation between Frailty Phenotype characteristics and Tilburg Frailty Indicator score (p0.05). Significant relationships were found between the scales applied to the patient group and frailty scales. Regression analysis revealed that the Edmonton Frailty Scale was significantly associated with having a separate room, employment status, daily medication count, and Brief Functionality Assessment Scale. The Tilburg Frailty Indicator was associated with age, good medication compliance, weekly walking, fatigue, weakness, and Calgary Depression Scale for Schizophrenia. Conclusion: Our study is the first in our country concerning frailty in schizophrenia cases. Significant differences in frailty scales were found in schizophrenia patients compared to the control group in our study. It is hoped that the results obtained in our thesis will contribute to the evaluation of frailty in schizophrenia patients, monitoring of treatment processes, and new studies in schizophrenia patients.
Benzer Tezler
- Şizofreni tanılı hastalarda koku algılama ve empatinin sosyal işlevsellikle ilişkisi
Relationship between odor perception and empathy with social functionality in patients with schizophrenia
AHSEN BÜYÜKAVŞAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN GÜLEÇ
- Şizofreni tanılı hastalarda zonulin ve claudin-5 kan düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation of zonulin and claudin-5 blood levels in patients with schizophrenia
AYŞE USTA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriSüleyman Demirel ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK KILIÇ
- Şizofreni tanılı hastalarda kronotip ve uyku kalitesinin metabolik belirteçlerle ilişkisi
The association between chronotype and sleep quality, and metabolic markers in patients with schizophrenia
SİMGE SEREN KIRLIOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DEVRİM BALABAN
- Şizofreni tanılı hastalarda metakognitif eğitimin sosyal biliş üzerine etkisi
The effect of metacognitive training on social cognition in patients with schizophrenia
ZEYNEP ÖZASLAN
Doktora
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA BİLGİN
- Şizofreni tanılı hastalarda hastalık yönetimi ve iyileşme programının etkinliği
The effectiveness of illness management and recovery program in patients with schizophrenia
SELDA POLAT
Doktora
Türkçe
2018
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaRuh Sağlığı ve Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA YASEMİN KUTLU