Gemlik Körfezi (Marmara Denizi) Bentik polychaeta (Annelida) türleri ve dağılımlarını etkileyen bazı ortam faktörleri
Benthic Polychaeta (Annelida) species of gulf of gemlik (Marmara Sea) and some environmental factors affecting their distribution
- Tez No: 847000
- Danışmanlar: PROF. DR. SERHAT ALBAYRAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hidrobiyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Gemlik Körfezi'nde yaşayan Polychaeta (Annelida) türleri ve bu türlerin dağılımlarını etkileyen ortam faktörlerinin belirlenmesi amacıyla yapılan bu tez çalışması 2015-2016 yılları arasında toplam 96 istasyonda gerçekleştirilmiştir. Örneklemeler sırasında, 12 istasyonda 0-1 m derinlikler arasında 0,1 m2 örnekleme alanına sahip kuadrat, 60 istasyonda 5-50 m derinlikler arasında 0,1 m2 örnekleme alanına sahip van Veen Grab, 24 istasyonda 5-30 m derinlikler arasında ise dreç kullanılmıştır. Ayrıca her örnekleme istasyonuna ait deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen, pH değerleri ile sedimanın çamur içeriği belirlenmiştir. Gemlik Körfezi'nde, ortamın ekolojik faktörlerinden sıcaklığın 7,32-24,93 °C, tuzluluğun ‰17,29-38,21, çözünmüş oksijenin 0,53-12,92 mg/l, pH'ın 7,12-8,26, çamur yüzdesinin %0,17-98,12 arasında olduğu belirlenmiştir. Elde edilen Polychaeta örneklerinin değerlendirilmesi sonucunda 20 familia ve 34 genusa ait toplam 37 tür saptanmıştır. Türlerin araştırma bölgesinde bulunma sıklıkları incelendiğinde, kuadrat ile yapılan örneklemelerde 2 türün devamlı (Perinereis cultrifera (Grube, 1840), Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833)), 3 türün yaygın (Eulalia viridis (Linnaeus, 1767), Nereis zonata Malmgren, 1867, Spirobranchus triqueter (Linnaeus, 1758)), 4 türün seyrek (Oxydromus flexuosus (Delle Chiaje, 1827), Composetia hircinicola (Eisig, 1869), Lysidice ninetta Audouin & H Milne Edwards, 1833, Lysidice unicornis (Grube, 1840)) olduğu, grab ile yapılan örneklemelerde 1 türün devamlı (Nephtys hombergii Savigny in Lamarck, 1818), 3 türün yaygın (Spirobranchus triqueter (Linnaeus, 1758), Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833), Glycera alba (O.F. Müller, 1776)), kalan türlerin ise seyrek olduğu belirlenmiştir. Baskınlık değerlerine göre, kuadrat örneklemelerinde Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833) (%76,82), grab örneklemelerinde Pseudopolydora paucibranchiata (Okuda, 1937) (%21,12) baskın tür olarak tespit edilmiştir. Örnekleme istasyonlarında belirlenen tür ve birey sayısı kompozisyonundan yararlanarak, Shannon-Weaver çeşitlilik indeksi (H') ve Pielou düzenlilik indeksi (J) değerleri hesaplanmıştır. Kuadrat örneklemelerinde H' değerleri 0,12-2,03, J değerleri 0,08-0,79, grab örneklemelerinde H' değerleri 0-2,32, J değerleri 0-1 arasında değişmiştir. Kuadrat ve grab kullanılarak örnekleme yapılan istasyonlara, Bray-Curtis benzerlik indeksi ve çok boyutlu ölçekleme (MDS) yöntemi uygulanarak, istasyonlar arasındaki benzerlikler saptanmıştır. Bu iki yöntem sonucunda, kuadrat örneklemelerinde 2 grup, grab örneklemelerinde 8 grup, ortaya çıkmıştır. Ayrıca yığın analizi sonuçlarına göre, gruplar içindeki benzerlik ile gruplar arasındaki farklılığı belirlemek amacıyla SIMPER analizi uygulanmıştır. Daha önce doğrudan bu konuyla ilgili bir çalışmanın bulunmadığı Gemlik Körfezi'nin Polychaeta faunası ilk defa bu kadar kapsamlı olarak araştırılmış ve böylece Körfez'de ileride gerçekleştirilecek olan çalışmalara önemli bir temel kaynak oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this thesis was to determine the Polychaeta species living in Gulf of Gemlik and the environmental factors affecting their distribution. Sampling was carried out in a total of 96 stations between the years 2015-2016. During these samplings, quadrate with 0,1 m2 sampling area was used between the depths of 0-1 m in 12 stations, van Veen Grab with 0,1 m2 sampling area between the depths of 5-50 m in 60 stations and dredge between the depths of 5-30 m in 24 stations. In addition to these, temperature, salinity, dissolved oxygen and pH values of the sea water and mud content of the sediment were determined in all sampling stations. In Gulf of Gemlik, it has been determined that the temperature was between 7,32-24,93 °C, salinity between ‰17,29-38,21, dissolved oxygen between 0,53-12,92 mg/l, pH between 7,12-8,26 and the percentage of mud between %0,17-98,12. Totally 37 species belonging to 20 familia and 34 genera were determined by the evaluation of the obtained samplings of Polychaeta. It was determined that 2 species were continuous (Perinereis cultrifera (Grube, 1840), Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833)), 3 species were common (Eulalia viridis (Linnaeus, 1767), Nereis zonata Malmgren, 1867, Spirobranchus triqueter (Linnaeus, 1758)), 4 species were rare (Oxydromus flexuosus (Delle Chiaje, 1827), Composetia hircinicola (Eisig, 1869), Lysidice ninetta Audouin & H Milne Edwards, 1833, Lysidice unicornis (Grube, 1840)) in the quadrat sampling, and 1 species was continuous (Nephtys hombergii Savigny in Lamarck, 1818), 3 species were common (Spirobranchus triqueter (Linnaeus, 1758), Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833), Glycera alba (O.F. Müller, 1776)) and the remaining species were rare in the grab sampling when the frequency of occurrence of species in the research area was examined. According to the dominance values, Platynereis dumerilii (Audouin & Milne Edwards, 1833) (%76.82) was determined as the dominant species in quadrate samples and Pseudopolydora paucibranchiata (Okuda, 1937) (%21.12) in grab samples. Using the composition of the number of species and individuals determined at the sampling stations, Shannon-Weaver diversity index (H') and Pielou evenness index (J) values were calculated. H' values were between 0,12-2,03, J values between 0,08-0,79 in quadrate samples, H' values were between 0-2,32, J values between 0-1 in grab samples. The similarities between the stations were determined by performing the Bray-Curtis similarity index and multidimensional scaling (MDS) method to the stations sampled by quadrat and grab. As a result of these two methods, 2 groups in quadrat samples and 8 groups in grab samples have occurred. Additionally, according to the cluster analysis results, SIMPER analysis was performed to determine the similarity within groups and the difference between groups. Polychaeta fauna of the Gulf of Gemlik, where there is not a study directly related to this subject priorly, was investigated comprehensively for the first time. So, an important basic resource has been provided for future studies to be carried out in the Gulf.
Benzer Tezler
- Late quaternary stratigraphy and morphotectonics of Gemlik Gulf, sea of Marmara
Gemlik Körfezi'nin (Marmara denizi) geç kuvaterner stratigrafisi ve morfotektoniği
HİKMAT BABAYEV
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Gemlik Körfezi deniz seviyesi değişimlerinin jeofizik yöntemlerle incelenmesi
Investigation of sea level changes in Gulf of Gemlik with geophysical methods
ASEN SABUNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE KAŞLILAR ŞİŞMAN
DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ
- Gemlik körfezi'nde geç pleistosen-holosen dönemi deniz seviyesi ve paleo-iklim değişimleri
Late pleistocene to holocene paleoceanographic and paleo-climatic changes in gulf of gemlik, sea of Marmara, Turkey
BETÜL FİLİKCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ
- Gemlik körfezi çökellerinde ağır metal ve organik kirliliğin zaman içindeki evrimi
Heavy metal and organic pollution and its temporal evolution in sediments of gemlik gulf
GÜLÜM ALBUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET NAMIK ÇAĞATAY
- Gemlik Körfezi'nden avlanan ekonomik balık türlerinde ağır metal birikiminin tespiti
Determination of heavy metal accumulation in commercially valuable fish species from the Gemlik Gulf, Marmara Sea, Turkey
NİLÜFER BÜYÜKURGANCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BiyolojiMarmara ÜniversitesiÇevre Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİGEN ESİN KAYHAN