Elektronik atıklardan metallerin geri kazanımı için yeni reaktif sistemlerinin araştırılması
Investigation of new reagent systems for recovery of metals from electronic wastes
- Tez No: 847088
- Danışmanlar: PROF. DR. HACI DEVECİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 207
Özet
Metal içeriği açısından e-atıkların en önemli bileşeni olan ve cevherlerle karşılaştırıldığında yüksek oranda temel ve değerli metalleri içeren atık baskılı devre kartlarından (ABDK) metallerin kazanılması amacıyla bu tez kapsamında yeni reaktif sistemleri araştırılmıştır. Peroksit katkılı metanosülfonik asit (MSA) liçi ile bakırın yüksek verimle (%93,5) kazanılabileceği, MSA ile H2O2 konsantrasyonlarındaki artışın (0,20-1,00 M MSA, 0,00-2,00 M H2O2) bakır kazanımına olumlu etkisi olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte sıcaklık artışının (20-60℃) bakırın liçini olumsuz etkilediği gözlenmiştir. Peroksit katkılı glisin liçinde glisin artışının (1,00-2,00 M) bakır liç verimini olumsuz yönde, H2O2 konsantrasyonu (0,50-4,00 M) ve sıcaklık (20-60℃) artışının ise olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir. Glisin liçinde, peroksite alternatif olarak Na2S2O5/O2(hava) test edilmiş ve daha iyi sonuçlar (%97,7) elde edilmiştir. Çözeltiden bakır kazanımında her iki liç sistemleri için çözücü yer değiştirme kristalizasyonu (SDC) yöntemi kullanılmıştır. MSA liçi çözeltilerinden aseton ile en yüksek %88,8, peroksit ve Na2S2O5/O2(hava) katkılı glisin liçi çözeltilerinden ise sırasıyla %96,8 ve %99,5 bakır çöktürme verimleri elde edilmiştir. Bu sonuçlar, ABDK'dan bakırın kazanımı için inorganik asitlere alternatif olarak MSA ve glisin esaslı çevresel açıdan daha uygun, etkin bir hidrometalurjik yöntemin uygulanabileceğini göstermiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, new reactive systems were investigated to recover metals from waste printed circuit boards (WPCBs), the most important component of e-waste with significantly high content of base and precious metals compared to ores. High copper extractions (up to 93.5%) was achieved in peroxide assisted methanosulfonic acid (MSA) leaching in which the beneficial effect of increasing H2O2 (up to 2.00 M) and MSA (0.2-1.00 M) concentrations was observed in contrast to the adverse effect of temperature (20-60℃) on copper leaching. In the peroxide assisted glycine leaching, increasing glycine concentration (1.00-2.00 M) exerted a negative effect on the extraction of copper whilst it improved with increasing H2O2 concentration (0.50-4.00 M) and temperature (20-60℃). As an alternative to peroxide, Na2S2O5/O2(air) was tested in the glycine leaching, resulting in the improved copper extractions. Solvent Displacement Crystallization (SDC) method was studied for the recovery of copper from pregnant leach solutions of both MSA and glycine leaching systems. The highest copper precipitation efficiency was determined as 88.8% with acetone in the MSA leaching system. Copper precipitation efficiencies of 96.8% and 99.5%, respectively, from peroxide and Na2S2O5/O2(air) systems of glycine leaching were obtained using 2-propanol. These findings have demonstrated the development and application of an environmentally benign and effective hydrometallurgical process based on MSA and glycine as alternative to inorganic acids.
Benzer Tezler
- Elektronik atıklardan metallerin geri kazanımı için yeni hidrometalurjik yöntemlerin araştırılması
Investigation of new hydrometallurgical processes for recovery of metals from electronic waste
BOULAMA OMAR YACINE LAWAN IBRAHIM
Doktora
Türkçe
2022
Maden Mühendisliği ve MadencilikKaradeniz Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI DEVECİ
- The selection of the best management technology to recycle precious metals from electric and electronic equipment
Elektrik ve elektronik ekipmanlardan değerli metallerin geri kazanımı için en iyi yönetim teknolojisinin seçimi
EZGİ TUNÇER
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN TALINLI
- Siyanür ve siyanür dışı çözücüler ile e-atıklardan metallerin kazanımı
Metal recovery from e-waste by cyanide and non-cyanide lixiviants
YAHAYA ALHAJI IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Maden Mühendisliği ve MadencilikSüleyman Demirel ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. PROF. DR. ATA UTKU AKÇIL
- Baskı devre kartlarındaki değerli metallerin cevher zenginleştirme yöntemleriyle geri kazanımı
Recovery of valuable metals from printed circuit boards using mineral processing technology
ESRA TANISALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Maden Mühendisliği ve Madencilikİstanbul Teknik ÜniversitesiCevher Hazırlama Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT BURAT
- E-atıklardan ve lityum pil atıklarından kritik metallerin kazanımı
Recovery of critical metals from e-waste and lithium battery waste
İSMAİL AĞCASULU
Doktora
Türkçe
2024
Maden Mühendisliği ve MadencilikSüleyman Demirel ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ATA UTKU AKÇIL