Türev araçların bankacılık sektörünün finansal performansına etkisi: Panel veri analizi
The effect of derivative instruments on the financial performance of the banking sector: Panel data analysis
- Tez No: 847440
- Danışmanlar: PROF. DR. NERMİN ÇITAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Muhasebe Finansman Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 199
Özet
Bir ülkenin ekonomik yönden güçlü olması finansal piyasanın etkililiğine ve güçlülüğüne bağlıdır. Finansal piyasalar içinde ise en önemli aktör bankalardır. Finansal piyasalar açısından bu denli öneme sahip olan bankaların birçok riskle karşılaşması da kaçınılmaz olmaktadır. Bankalar hem bu riskten korunmak hem de alım-satım yapmak amacıyla finansal türev araçları kullanırlar. Her iki amaç da özünde riskten korunmayı hedeflemektedir. Bankalar genel olarak yaptıkları işlemlerden kaynaklı riskten korunmayı, riskten korunurken de alım-satım yaparak kâr elde etmeyi amaçlarlar. Bu nedenle çalışmamızda Türk bankacılık sisteminde yer alan bankaların, temel olarak riskten korunmak amacıyla kullandıkları finansal türev araçların performanslarına etkisini ölçmek ve bankacılık sektöründe bu araçların yaygın kullanımını teşvik etmek amaçlanmıştır. Bu amaçla finansal türev araçların bankaların performansına etkisi 2010-2021 yılları arasındaki 12 yıllık dönemleri ve bu yıllar arasında aktif faaliyet gösteren tüm bankaları kapsayacak şekilde analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında öncelikle Türk bankacılık sisteminde yer alan bankaların finansal tabloları incelenerek nazım hesaplar bölümünde yer alan finansal türev araçların toplam, riskten korunma amaçlı ve alım-satım amaçlı finansal türev araç hacimleri belirlenmiştir. Daha sonra ise finansal türev hacimlerin logaritması alınarak performans oranları ile uyumu sağlanmıştır. Türk bankacılık sisteminde performans ölçümünde kullanılan oranlar ise bankaların finansal tablolarından elde edilmiştir. Analiz aşamasında ise bağımlı değişken olan performans oranları ile bağımsız değişken olan finansal türev araçları panel veri modelleri olan sabit ve rassal etkiler modeli ile test edilmiştir. Bulunan sonuçlara göre ülkemizde bankacılık sisteminde kullanılan finansal türev araçların özellikle alım-satım amaçlı olarak kullanılması banka performansını olumsuz ancak aktif ve özkaynaklarını pozitif etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Finansal türev araçların alım-satım amaçlı kullanımı yerine riskten korunma amaçlı kullanımının artması bankaların performansına daha olumlu katkısı olacağı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
The economic strength of a country depends on the effectiveness and strength of its financial market. The most important actors in financial markets are banks. It is inevitable that banks, which are of such importance for financial markets, face many risks. Banks use financial derivative instruments to both hedge this risk and make purchases and sales. Both objectives essentially aim at hedging risks. Banks generally aim to protect themselves from the risks arising from their transactions and to make a profit by buying and selling while protecting themselves from risks. For this reason, our study aims to measure the impact of financial derivative instruments used by banks in the Turkish banking system, mainly for risk protection, on their performance and to encourage the widespread use of these instruments in the banking sector. For this purpose, the impact of financial derivative instruments on the performance of banks was analyzed by covering the 12-year periods between 2010 and 2021 and all banks actively operating between these years. Within the scope of the study, first of all, the financial statements of the banks with Turkish banking transactions were examined and the total financial derivative instruments in the off-balance sheet accounts section and the volumes of economic derivative instruments for hedging purposes and trading purposes were determined. Then, the logarithm of the financial derivative volumes was taken to ensure consistency with the performance ratios. The ratios used in performance measurement in the Turkish banking system were obtained from the financial statements of banks. In the analysis phase, performance ratios, which are dependent variables, and financial derivative instruments, which are independent variables, were tested with fixed and random effects model, which are panel data models. According to the results, it has been concluded that the use of financial derivative instruments used in the banking system in our country, especially for trading purposes, affects the bank's performance negatively but positively affects its assets and equity. It can be said that increasing the use of financial derivative instruments for hedging purposes instead of using them for trading purposes will have a more positive contribution to the performance of banks.
Benzer Tezler
- Türk bankacılık sektöründe kullanılan türev ürünlerin banka kârlılığı üzerine etkisi
Impact of the derivatives used in the Turkish banking sector on bank profitability
ERİNÇ BAYRİ
- Bankacılık sektöründe türev araçların kullanımı ve Türk bankacılık sektörüne etkisinin analiz edilmesi
Analysis of the use derivative instru-ments in the banking sektor and its effect on the Turkish banking sector
KEMAL KÜÇÜKSEREN
- Yabancı sermayeli bankaların finansal karar ve stratejileri: Türkiye örneği
Financial decisions and strategies of foreign owned banks: Turkey case
SERDAR SÜMER
- Türk bankacılık sektöründe türev piyasa araçlarının riske etkileri
Risk effect of derivative financial instruments on Turkish banking sector
NESLİŞAH ŞİRVAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BankacılıkBaşkent ÜniversitesiBankacılık ve Finans Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZGE SEZGİN ALP
- Konut sektörünün finansmanında ipoteğe dayalı menkul değerler
Mortgage-backed securities in finance of the housing
HAYATİ ERİŞ