Çocukluk çağı örselenme yaşantıları ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide bilişsel duygu düzenlemenin aracı rolü
The mediating role of cognitive emotion regulation in the relationship between childhood trauma and psychological resilience
- Tez No: 847601
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU PINAR BULUT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 126
Özet
Çalışmada örselenmiş çocukluk yaşantıları ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide uyumlu ve uyumsuz bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin aracı rolü incelenmiştir. Çalışmanın örneklemini 18-35 yaş aralığında olan 355 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği ve Bilişsel Duygu Düzenleme Ölçeği uygulanmıştır. Veriler SPSS 26.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde t testi, Pearson korelasyon analizi, hiyerarşik regresyon analizi ve Process makro kullanılarak (Model 4) aracı değişken analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda cinsiyete göre çocukluk travmaları, psikolojik dayanıklılık, uyumlu ve uyumsuz duygu düzenleme stratejilerinde anlamlı bir fark bulunmamıştır. Çocukluk travmalarının alt boyutlarında erkeklere kıyasla kadınlarda cinsel istismar, kadınlara kıyasla erkeklerde ise duygusal istismar ve fiziksel ihmal anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur. Kendine zarar verme düşünceleri/eylemleri ve psikiyatrik desteğe ihtiyacı olanların çocukluk travmaları ve uyumsuz stratejileri kullanımı yüksek, psikolojik dayanıklılıkları ve uyumlu stratejileri kullanımı ise düşük bulunmuştur. Korelasyon analizi sonucunda ise çocukluk travmalarının psikolojik dayanıklılık ve uyumlu stratejilerle negatif, uyumsuz stratejilerle ise pozitif bir ilişkisinin olduğu görülmüştür. Travmanın farklı alt boyutlarıyla duygu düzenleme stratejileri arasında anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Ayrıca fiziksel istismar ve cinsel istismar dışındaki diğer türlerin psikolojik dayanıklılıkla ilişkisi olduğu görülmüştür. Regresyon analizi sonucunda çocukluk travması, uyumlu ve uyumsuz stratejilerinin dayanıklılığı anlamlı olarak yordadığı bulunmuştur. Yapılan aracılık analizleri sonucunda ise çocukluk çağı travmasının psikolojik dayanıklılıkla ilişkisinde uyumlu ve uyumsuz duygu düzenleme stratejilerinin kısmi aracı rolünün olduğu bulunmuştur. Bulgular literatür ışığında tartışılarak çalışmanın önemi, klinik doğurguları ele alınmış ve ileriki çalışmalar için öneriler sunulmuştur. Sonuç olarak çalışma, çocukluk travmasının psikolojik dayanıklılık üzerindeki etkisinde bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin önemini ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
In the study, the mediating role of adaptive and maladaptive cognitive emotion regulation strategies in the relationship between childhood trauma and psychological resilience was examined. The sample of the study consisted of 355 university students between the ages of 18-35. Personal Information Form, Childhood Trauma Questionnaire, Psychological Resilience Scale for Adults, and Cognitive Emotion Regulation Scale were applied to the participants. The data were analyzed using SPSS 26.0 program. In the analysis of the data, t test, Pearson correlation analysis, hierarchical regression analysis and mediating variable analysis using Process macro (Model 4) were performed. As a result of the analysis, no significant difference was found in childhood traumas, psychological resilience, adaptive and maladaptive emotion regulation strategies according to sex. In the subscales of childhood traumas, sexual abuse in women compared to men and emotional abuse and physical neglect in men compared to women were found to be significantly higher. Childhood traumas and use of maladaptive strategies were found to be high in those with self-harming thoughts/actions and need for psychiatric support, while their psychological resilience and use of adaptive strategies were found to be low. Correlation analysis revealed that childhood traumas had a negative relationship with psychological resilience and adaptive strategies and a positive relationship with maladaptive strategies. There is a significant relationship between the different subscales of trauma and emotion regulation strategies. Other types of trauma other than physical abuse and sexual abuse were found to have a relationship with psychological resilience. Regression analysis revealed that childhood trauma, adaptive and maladaptive strategies significantly predicted resilience. As a result of the analysis, it was found that there was a partial mediating role of adaptive and maladaptive emotion regulation strategies in the relationship between childhood trauma and psychological resilience. The findings were discussed in the light of the literatüre, the importance and clinical implications of the study were discussed and recommendations for future studies were presented. In conclusion, the study revealed the importance of cognitive emotion regulation strategies in the effect of childhood trauma on psychological resilience.
Benzer Tezler
- Investigating the roles of adverse childhood experiences and father involvement on the transmission of early maladaptive schemas
Erken dönem şemaların aktarımında erken dönem olumsuz yaşantıların ve baba katılımının rolünün incelenmesi
ZEYNEP ZEYNEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiTED ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUĞBA UZER YILDIZ
- Çocukluk çağı örselenme yaşantısı ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkinin farklı demografik özellikleri olan yetişkin gruplar üzerinde incelenmesi
Investigation of the relationship between childhood brush experience and psychological resistance on adult groups with different demographic characteristics
KEREM ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiÇukurova ÜniversitesiAdli Bilimler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADİR ÇAKIR
- Depresyon ve intihar girişimi üzerine bir karşılaştırma çalışması
A comparison study on depression and suicide attempt
MEHMET SABRİ BOZDAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiHasan Kalyoncu ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA BATUHAN KURTOĞLU
DOÇ. DR. İDRİS KAYA
- Depresif bozukluk tanısı olan ergenlerde intihar davranışı ve ilişkili faktörler
Suicidal behavior and associated factors in adolescents with depressive disorder
ECE AKAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriManisa Celal Bayar ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERMİN YALIN SAPMAZ
- Ergenlerin çocukluk çağı örselenme yaşantıları ile gelecek beklentileri arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of relationship between childhood trauma experiences and future expectations of adolescents
HALE SAVCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ARZU GÜLBAHÇE