Fuzûlî Dîvânı'nda telmih sanatı
The art of allusion in the Fuzuli Divan
- Tez No: 848844
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FETTAH KUZU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Fuzûlî Dîvânı, edebi sanatlar, telmih sanatı, Fuzûlî'de telmih, Fuzûlî Dîvânı, literary arts, telmih art, telmih in Fuzûlî
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziantep Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 131
Özet
“Fuzûlî Dîvânı'nda Telmih Sanatı”isimli bu çalışma, Fuzûlî'nin, Dîvânı'nda icra ettiği telmih sanatı ve bu sanata yer verdiği beyitler, çağrışım yaptığı kıssalar adına bir inceleme niteliğindedir. Telmih, anlama dayalı bir sanattır. Kavram olarak;“göz ucuyla bakmak; ışık ortaya çıkarmak, parıldayıp görünmek”manalarındaki,“lemh”kökünden gelen telmih,“bir şeye işaret etmek, üstü kapalı söylemek, sezdirmek”anlamlarına gelir. Şair, bu sanat vasıtası ile şiir veya nesrinin ifade gücünü genişletmiş olur. Telmihte; ima etmek, dolaylı olmak ve sadece işaret etmek önemlidir. Telmih içerik demek değildir. Bu sanat, az sözle çok şey ifade etme, çok şey çağrıştırma işlevi görür. Zira tarihi bir olaya, bir kıssaya, bir âyete, bir hadise, bir hikâyeye, bir kişiye ayrıntılı olarak yer verildiğinde bu telmih olmaz. Dolayısıyla telmihin amacı olaya veya kişiye ayrıntılı olarak yer vermek değil, yalnızca hatırlatacak unsurları vererek zihinlerde çağrışım yapmasını sağlamaktır. Bir eseri ve yahut da bir şiiri okuduğumuzda orada geçen bir“âb-ı hayat”ifadesi okuyucuya Hızır ve İlyas peygamberlerin hayat suyunu arama olayını anımsatabilmelidir. Yahut“bezm”kelimesi veya“elest”kelimesi kullanıldığı bir edebi eseri okunduğunda zihinlerde direkt olarak Elest Bezmi'ndeki“Kâlu Bela”olayı çağrışım yapabilmelidir. Bugüne dek birçok sanatçı, mısrayı bilhassa şiiri anlam bakımından kuvvetlendirmek adına bu sanattan faydalanmıştır. Klasik Türk şiirinde önemli bir yere sahip olan Fuzûlî de diğer sanatçılar gibi şiirlerinde telmihe sıklıkla başvuran bir sanatkârdır. Şairin bu özelliğini, onun önemli eserlerinden olan Türkçe Dîvân'ında açıkça görmek mümkündür. İşte bu çalışmada Fuzûlî Dîvânı'ndaki beyitlerde başvurulan telmih unsurları hakkında kısaca bilgi verilerek Fuzûlî'nin bu sanattan yararlandığı beyitler incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study titled“ The Art Of Allusion In The Fuzuli Divan”is an examination of the art of allusion that Fuzûlî performed in his Dîvân, the couplets in which he included this art, and the stories he evoked. Telmih is an art based on meaning. As a concept;“looking out of the corner of the eye; Telmih, which comes from the root ”lemh“ meaning ”to reveal light, to shine and appear“, means ”to point to something, to say something implicitly, to imply“. By means of this art, the poet expands the expressive power of his poetry or prose. In reference; It is important to imply, be indirect, and just point. Telmih does not mean content. This art functions to express a lot and evoke a lot with few words. Because when a historical event, a story, a verse, an incident, a story or a person is included in detail, this does not constitute a reference. Therefore, the purpose of allusion is not to include the event or person in detail, but only to create an association in the mind by giving elements that will remind us. When we read a work or a poem, the phrase ”water of life“ should remind the reader of the prophets Hızır and İlyas searching for the water of life. Or when you read a literary work in which the word ”bezm“ or the word ”elest“ is used, the ”Kâlu Bela" event in Elest Bezmi should be directly associated in the mind. To date, many artists have benefited from this art in order to strengthen the meaning of the verse, especially the poem. Fuzûlî, who has an important place in classical Turkish poetry, is an artist who frequently uses allusion in his poems, like other artists. It is possible to see this feature of the poet clearly in his Turkish Divan, one of his important works. In this study, brief information about the allusion elements used in the couplets in Fuzûlî's Dîvân was given and some couplets in which Fuzûlî benefited from this art were examined.
Benzer Tezler
- Fuzuli, Baki, Nef'i ve Nedim Divanlarında iç mekan
Başlık çevirisi yok
RİZVAN YILDIZHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİNE MENGİ
- Fuzuli Divanı'nda anasır-ı erba'a
Başlık çevirisi yok
EMİNE KAVLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEBAHAT DENİZ
- Fuzûlî divanı'nda şikâyet
Comlaint in the Fuzûlî?s divan
MUSTAFA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. ALİ YILDIRIM
- Fuzûlî Divani'nda bir üslup özelliği olarak Leff ü Neşr
Leff ü Neşr as a feature of style in Fuzûlî's Divan
SEVDA ÇİLEM AYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YILDIRIM
- Fuzuli Divanı'nda kozmografya ve tabiat
Başlık çevirisi yok
KENAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı