أساليب الإنشاء الطلبي في قصص موسى عليه السلام في القرآن الكريم
Kur'ân-ı Kerîm'de Hz. Mûsâ kıssasında geçen talebî inşaî üsluplar
- Tez No: 849214
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ALİ ŞİMŞEK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Arap Dili ve Belagati, Talebî İnşaî Üsluplar, Mûsa Kıssası, Emir, Nehiy, İstifhâm, Nidâ ve Temenni Üslupları, Arabic language and rhetoric, demand-based construction methods, stories of Moses, command, prohibition, interrogation, invocation, wish
- Yıl: 2024
- Dil: Arapça
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 332
Özet
Bu çalışmada Kur'an-ı Kerim'de Mûsâ aleyhisselâm'ın kıssalarında yer alan talebî inşâ yöntemleri konusu ele alınmıştır. Çalışma iki kısım ve beş bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde araştırmanın konusuna, seçilme sebebine, önemine, amacına, yaklaşımına, sınırlarına, önceki çalışmalara ve bunlardan faydalandıklarımıza değindik. Haber ve inşâ yöntemlerini inceleyerek bu bölümü sonlandırdık. Bu bağlamda hem inşâ hem de haber yöntemlerini tanımlarını yaparak aralarındaki farka ve belâgat amaçlarından bahsettik. Bir tarzın başka bir tarza geçişini, ya da diğer bir ifadeyle bir tarzın başka bir tarzın konumuna getirilmesini anlattık. Öncelikle çalışmanın son beş bölümü olan analitik ve uygulamalı kısmına başlamadan önce, birinci bölümde Kur'an-ı Kerim'in tamamında geçen Mûsâ aleyhisselâm'ın kıssalarından bahsetmeyi uygun gördük. Böylece İsrâiloğulları'na tarihsel bir bakışla başladık. Nereden geldiler, Mısır topraklarına nasıl yerleştiler ve başlarına ne geldi? Daha sonra yavaş yavaş Hz. Mûsâ'nın doğumundan itibaren olup bitenleri tartıştık. Hayatında bazı önemli durumlardan geçtik. Kıpti'nin öldürülmesi ve Mısır'dan Medyan ülkesine gitmesi, daha sonra geri dönüşü ve Rabbinin mesajını Firavun'a iletmesi, Firavun'dan İsrailoğullarına uyguladığı zulmü terk etme talebini iletmesi, kavminden hidayet talebinde bulunması ve yalnızca Allah'a ibadet edilmesi gibi diğer olayları inceledik. Mûsâ aleyhisselâm'ın kıssalarını içeren tüm ayetleri listeleyerek bu bölümü sonlandırdık. Bu olaylardan sonra konunun pratik ve analitik kısmına geçtik. Talebî inşâ yöntemlerinden birini içermek şartıyla Mûsâ aleyhisselâm'la ilgili her ayeti Allah'ın Yüce Kitabında araştırdık. Bunlar emir, nehiy, istifhâm, nidâ ve temennidir. Biz onun hayatının tarihsel sıralaması yöntemini seçtik. Doğumuyla başlar- Bir karakterden bahsederken her zaman olduğu gibi; ardından ölümüne kadar hayatında öne çıkan durumlar- ardından ölümüne kadar hayatındaki en önemli olaylar, Kıpti adamın öldürülmesi, ardından Medyen'den ayrılışı ve Mısır'a dönüşü... vb. Kur'an-ı Kerim surelerinin dizilişi ile başlamadık. Bu yöntemleri analitik, retorik ve betimsel bir çalışma ile inceledik. En çok sayıda olanlardan biri olan emir fiili ile başladık. Öncelikle sigasını belirledik, ardından ayette şahidin konumunu tespit ettik, ardından o fiilin Arap dili sözlüklerindeki anlamlarını hem dilbilimsel hem morfolojik olarak araştırdık. Ardından fiilin hangi durumda ortaya çıktığını analiz ettik ve sonra belâğî amacını anlattık. Emirden sonra nehiye geçip aynı üslup ve yöntemle onu da ele aldık. Daha sonra gerçek ve mecâz olan istifhâmın cümlesinin her iki türüne geçtik. Böylece edâtı tespit ettik, sonra türünü, ardından ortaya çıktığı manayı ve belagât amacını belirledik. Sonra nidâya geldik, edatın bazılarında zikredildiği bazılarında ise hazf edildiğini gördük. Böylece bundan çıkan anlamını ve belagât amacından bahsettik. En son olarak delil sayısı bakımından yöntemlerden en az olan temenni yöntemi geldi ve sonuca ulaşana kadar aynı adımları izledik.
Özet (Çeviri)
This study deals with the topic of demand-based rhetorical stuctural styles in the stories of Moses peace be upon him in the Holy Quran. The study consists of two chapters, with the first chapter dedicated to theoretical study including an introduction in which we mentioned the research topic, the reason for choosing it , its importance, its objectives, methodology, its scope, previous studies, and sources used. We concluded this chapter by studying the rhetorical and constructural styles, defining each style and distinguishing between them, as well as mentioning their rhetorical purposes. We discussed the transition from one style to another or, in other words, replacing of one style instead of another. We deemed it appropriate in the first chapter to mention all the stories of Moses in the Holy Quran. We began with a historical overview of the Children of Israel, where they came from, how they settled in Egypt, and what happened to them. We then progressed through the significant events in the life of Moses,peace be upon him , such as the killing of the Coptic man, his departure to Midian, his return and mission to deliver his Lord's message to Pharaoh, his request for the release of the Children of Israel from oppression, his call to his people for guidance and worship of Allah alone, among other events. We concluded this chapter by copying all the verses that mention Moses. In the second chapter, after the abve-mentioned events, we moved on to the practical and analytical part of the study. We examined every verse related to Moses in the Quran, on the condition that it contains a demand-based construction ( structure) style, such as command, prohibition, interrogation invocation(call) and wish. We have chosen a chronological sequence to study hi life from birth to death, focusing on important events like the killing of the Coptic man, his departure to Midian and his return to Egypt....etc.We did not begin with the sequence of surahs in the Holly Qur'an. We analyzed these methods linguistically and descriptively. We started with the command form, which is the most common, and mentioned its forms. Then we specified the position of the verb in the Quranic verse, then searched for the meanings of that verb in Arabic language dictionaries both linguistically and morphologically. Then we analyzed the situation in which the verb appeared, followed by the rhetorical purpose of it. After the command came the prohibition, using the same style and method, then we moved on to interrogation in its two types: real and metaphorical. We identified the tool, then the type, then the meaning derived from it, followed by the rhetorical purpose. Then came the invocation, some with the tool implied and some with it mentioned. We mentioned the meaning derived from it, then the rhetorical purpose. Lastly, we discussed the wish form, which is the least common in terms of frequency, following the same steps until we reached the conclusion.
Benzer Tezler
- أساليب التنبيه في القرآن الكريم دراسة نحوية وبلاغية
Kur'an-ı Kerim'de tembih metodları (Nahiv ve belağat açısından inceleme)
İSA ELİSA
Yüksek Lisans
Arapça
2022
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GEMİ
- أساليب الرد على الملحدين من القرآن الكريم سورة الإسراء نموذجاًدراسة تحليلية وصفية
Kuranı Kerim'de ateistlere cevap verme yöntemleri (İsra Suresi örneği)
HALİT HÜSEYİN
Yüksek Lisans
Arapça
2023
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMANNULLAH POLAT
- أثر أساليب التفكير الإبداعي في تطوير الكفاية المعْرِفيَّة لدى مُعلِّمي اللغة العربية للناطقين بغيرها
Yabancılara Arapça öğretmenin yaratıcı düşünme teknikleri bilgisinin öğretmenin yeterliliğine etkisi
HIND MAHMOUD SULAIMAN ABU RMEALAH HIND MAHMOUD SULAIMAN ABU RMEALAH
Yüksek Lisans
Arapça
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiArap Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ELMALI
- تَوظيفُ الأسَاليب البَلاغيّة في تَعليم اللُّغة العربيّة للناطقين بغيرها
Anadili Arapça olmayanlara Arapça öğretiminde belagat sanatlarının kullanımı
VELE ELBAŞ
Yüksek Lisans
Arapça
2025
Eğitim ve Öğretimİstanbul Aydın ÜniversitesiArap Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EYASS ALRASHED