Ferhenga berhevkarîyê ya devoka serhedê (Di mînaka 5 berhemên Kurdên Kafkasyayê de)
Serhat yöresi ağzı derleme sözlüğü (Kafkas Kürtlerine ait 5 eser örneğinde) / A compilation dictionary of Kurmanji Kurdish's serhed dialect (From 5 Caucasian Kurdish books)
- Tez No: 849237
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYRULLAH ACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Sözlük, Kürtçe Sözlük Bilimi, Kürtçe Sözlükçülüğü, Ağız, Serhat Bölgesi Ağzı, Dictionary, Kurdish Lexicology, Kurdish Lexicography, Subdialect
- Yıl: 2023
- Dil: Kürtçe
- Üniversite: Mardin Artuklu Üniversitesi
- Enstitü: Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kürt Dili ve Kültürü Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 162
Özet
Her dil, farklı lehçe ve ağızlara sahiptir. Kürt dili de geniş Kürdistan coğrafyasında diğer dillerde olduğu gibi birçok lehçe ve ağızlara sahiptir. Her bir bölgeye göre de Kürt dilinin farklı lehçe ve ağızları oluşmuştur. Örneğin: Botan ağzı, Serhat ağzı, Behdinan ağzı, Tori ağzı, Horasan ağzı vb. Her ağız da fonetik, morfolojik, cümledizimi ve kelime hazinesi açısından kendine mahsustur. Serhat ağzı da Yukarı Kurmancca'nın ağızlarından biridir ki bazı özellikleriyle Kürtçenin diğer ağızlarından farklıdır. Bu çalışmada Serhat yöresine ait bazı yazılı eserlerden kelime, deyim ve atasözlerinden oluşan bir sözlük derledik. Biz bin dolaylarinda madde girişi yaptık, bunun haricinde her madde en az iki anlamıyla birlikte ve varyantlarıyla verildi. Böylelikle bu sözlükte dört bin dolaylarında kelime derlendi. Bu çalışmada görülüyor ki Serhat Ağzı kelime dağarcığı yönüyle Kürtçe'nin diğer ağızlarından farklıdır ve bağımsız bir ağızdır. Bu çalışmamız, Serhat Ağzı'nı Kürt entelektüel camiasında daha çok görünür kılacak. Bununla birlikte bu çalışmamız Kürtçe Dilbilimi'nde sözlükbilimi çalışmaları ve Serhat Ağzı üzerine yapılacak çalışmalar için başvurulacak bibliyografik ve başlıca kaynak görevinde olma iddiasındadır.
Özet (Çeviri)
Every language has different dialects and subdialects. The Kurdish language has many dialects and subdialects in the wide geography of Kurdistan like in other languages. According to each region, different dialects and subdialects of the Kurdish language have been formed as Botan subdialect, Serhed subdialect, Behdinan subdialect, Tori subdialect, Khorasan subdialect etc. Each subdialect has unique features in terms of phonetics, morphology, syntax and vocabulary. The subdialect of Serhed is also one of the subdialects of Northern Kurdish (Kurmanji), which differs from other Kurmanji subdialects with some features. In this study, we have compiled a dictionary consisting of words, idioms and proverbs from some written works belonging to the Serhed subdialect. We entered about a thousand items, apart from this, each item was given with at least two meanings and variants. Thus, around four thousand words were compiled in this dictionary. In this study, it is seen that Serhed Subdialect is different from other Kurdish subdialects in terms of vocabulary so it is an independent subdialect of Kurmanji. This work is going to make Serhed Subdialect more visible in the Kurdish intellectual community. However, this study claims to be the bibliographic and main source to be consulted for lexicography studies in Kurdish Linguistics and studies on Serhed Subdialect.
Benzer Tezler
- Ferhenga Edebîyata Kurdî ya Klasîk
Klasik Kürt Edebiyatı Sözlüğü
ERDOĞAN ALPARSLAN
Yüksek Lisans
Kürtçe
2021
DilbilimDicle ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FARUK KAZAN
- Mela Mehmûdê Tîruwayî û ferhenga wî ya menzûm (Metn û lêkolîn)
Mela Mehmûdê Tîruwayî ve manzum sözlüğü (Metin ve inceleme)
SEYFETTİN AYKAÇ
Yüksek Lisans
Kürtçe
2016
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBingöl ÜniversitesiKürt Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ZAHİR ERTEKİN
- Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Ferhenga menzûm a Kurdî-Farisî (Vekolîn-Tekst)
Mîrsadu'l-Etfal (Şahrahê Kûdekan) Kürtçe-Farsça manzum sözlük (İnceleme-Metin)
RAMAZAN PERTEV
Yüksek Lisans
Kürtçe
2012
Doğu Dilleri ve EdebiyatıMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADRİ YILDIRIM
- Zazakî de standartîzekerdişê termê huqûqî
Zazaca'da hukuk terimlerinin standartlaştırılması
MEHMET EMİN GÖKDEMİR
Yüksek Lisans
Kürtçe
2024
HukukMardin Artuklu ÜniversitesiKürt Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KIRKAN
- Muhammed Taki Karakoyunlu Ferheng-i Türki: Mukaddime ve Bab-ı Elif (1r-124r)
Muhammed Taki Karakoyunlu Ferheng-i Türki: Introduction and Elif Chapter (1r-124r)
MOUSA RAHIMI
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. F. SEMA BARUTCU ÖZÖNDER