Türkiye ulusal düşey kontrol ağı datum probleminin çözümüne yönelik kara ve deniz gravite ölçülerine dayalı jeoit belirleme
Determination of geoid using land and marine gravity observations as a solution to vertical datum problem of Turkish national vertical network
- Tez No: 84978
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN DEMİREL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Fotogrametri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
ÖZET Yüksek doğruluklu jeoit belirleme, çok sayıda bilim adamının ilgi alanına girmiş olan ve halen çekiciliğini koruyan bir problemdir. Özellikle günümüzde tekniklerinden yararlanılması nedeniyle bir zamanlar teorik bir konu olarak ele alınan jeoidin önemi artmıştır. GPS, SLR ve VLBI gibi uydu tekniklerinin pratik kullanımı, elipsoit yüksekliklerinden ortometrik yüksekliklere dönüşümü gerektirmektedir. Jeoit ve elipsoit yükseklikleri arasındaki fark, jeoit yüksekliği olarak ifade edilmektedir. Bu çalışmada jeoit belirleme tekniklerinden olan remove-restore tekniği kullanılmıştır. Gravite anomalisi ve jeoit yüksekliğinin, gravite alanının kısa, orta ve uzun dalga boylu etkilerine karşılık gelen üç parçadan oluştuğu kabul edilmektedir. Çalışmada 35.5° -37.5° enlemleri ile 29.5° -31.5° boylamları arasındaki bölgeye giren 1762 kara ve 161 deniz gravite ölçüsü kullanılmıştır. Uzun dalga boylu etkiler OSU91A ve EGM96 yer potansiyel modelleri ile kısa dalga boylu etkiler ise 15“x20”, 5'x5' ve 15'xl5' lik topoğrafik veriler kullanılarak RTM ve isostatik indirgemelerle ayrı ayrı hesaplanmıştır. Orta dalga boylu etkinin hesabında EKKK ve FFT yöntemleri uygulanmıştır. Belirlenen jeoitlerin doğruluğunu arttırmak için hesap bölgesine giren 4 GPS/Nivelman jeoit yüksekliğinden de yararlanılmıştır. Yer potansiyel modelleri, gravimetrik indirgemeler ve kestirim yöntemlerinin kombinasyonu sonucu toplam 12 jeoit belirlenmiştir. Belirlenen jeoitler farklı yer potansiyelleri, indirgemeler ve kestirim yöntemlerinden dolayı birbirinden farklılık göstermiştir. GPS/Nivelman jeoit yüksekliklerinin jeoit hesabına katılması jeoit doğruluğunun yükselmesine daha doğru bir jeoit elde edilmesine anlamlı katkı sağlamıştır. olmuştur. Ayrıca GPS elipsoit yüksekliği, geometrik nivelman ve jeoit yükseklik verilerinden yararlanarak Antalya Mareograf noktasında düşey datum belirlenmesi girişimi de gerçekleştirilmiştir. XI
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Determination of high accurate geoid has become an area of interest to many scientists and is attracting still more of them. Nowadays, especially utilisation of space based techniques has significantly improved the importance of geoid which was once regarded as a pure theoretical topic. The practical use of satellite techniques such as GPS, SLR and VLBI necessitates a conversion from ellipsoidal height to orthometric height. The conversion is accounted by the difference between these heights which simply corresponds to geoidal height. Among the techniques to determine geoid is the remove-restore which is also applied in this study. Gravity anomaly and geoidal height are split into three parts, corresponding respectively to long, medium and short wavelength effects of gravity field. In this study, 1762 land and 161 marine point gravities within the area with latitudes 35.5° -37.5° and longitudes 29.5° -3 1.5° are used. Long wavelength effects are calculated separately by geopotential models OSU91A and EGM96, while short wavelengths are obtained through RTM and isostatic gravity reductions utilising topography available at 15“ x 20”, 5' x 5' and 15' x 15' grid nodes. Least squares collocation and Fast Fourier Transform are applied for the computation of medium wavelength effect. Additionally, 4 GPS/levelling geoidal heights available for this area are utilised to increase the accuracy of geoid. Totally, 12 geoids are determined by combination of geopotential models, gravimetric reductions and prediction methods. The geoids differ from each other due to the differences in global models, gravimetric reductions and prediction methods. Inclusion of GPS/levelling geoidal heights has contributed significantly to increase the accuracy of geoid. Additionally, an attempt is carried out in order to define the vertical datum at Antalya tide gauge station, via using the GPS ellipsoidal height, geometric levelling height difference, tide gauge data and geoidal heights. IX. YÛföBCÖC.HITrM KURULU DOKÜMANTASYON MERKEZİ Xll
Benzer Tezler
- Bölgesel ve global yükseklik sistemlerinin oluşturulmasında GPS'nin katkısı üzerine bir inceleme: Antalya-Samsun mareograf istasyonları arasında GPS nivelmanı örneği
An Investigation of the contribution of GPS in establishment of regional and global height systems: A case study GPS levelling between Antalya and Samsun tide guides
AYDIN ÜSTÜN
Doktora
Türkçe
2002
Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik ÜniversitesiJeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN DEMİREL
- Türkiye ulusal düşey kontrol ağı (TUDKA99) datumuna ilişkin jeopotansiyel hesabı ve yükseklik sistemlerinin birleştirilmesinde yer gravite alanı uydu misyonlarının katkıları
Estimation of the zero-height geopotential value for the turkey local vertical datum (TUDKA99) and contribution of gravity satellite missions to local vertical datum unification
MERAL ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. BİHTER EROL
- Tusaga-aktif noktalarının deformasyon belirlemede kullanılabilirliği
Usability of turkish national gnss permanent network-active points for detecting deformations
AHMET METE GÜNDÜZ
Doktora
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriKonya Teknik ÜniversitesiHarita Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEVAT İNAL
- Türkiye'de ulusal haritacılığın kurumsallaşma süreci
Institutionalization process of the national mapping in turkey
MUSTAFA ATA
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
CoğrafyaAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. TEMUÇİN FAİK ERTAN