Derviş Mehmed'in Maktel-i Hüseyin'i (İnceleme-metin)
Derviş Mehmed's Maktel-i Hüseyin (Review-text)
- Tez No: 849926
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MESUT BAYRAM DÜZENLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Kerbelâ, Hz. Hüseyin, Ehl-i Beyt, Maktel, Derviş Mehmed, Karbala, Hz. Hüseyin, Ahl al-Bayt, Maktel, Dervish Mehmed
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Siirt Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 322
Özet
Çalışmamızda Derviş Mehmed'in XV. yüzyılda kaleme aldığı ve râvîsi olarak Ebû Tahir-i Tûsî' yi gösterdiği eserinin çeviri yazısını yaptık. Şair, Maktel-i Hüseyin adını verdiği eserini yarı manzum yarı mensur şekilde yazmıştır. Eserin farklı nüshalarına, tarafımızca yapılan araştırmalar sonucu rastlanmamış olup eser, orijinal olma özelliği taşımaktadır. II. Murat döneminde yazılan eser, eldeki verilere göre şimdilik Türk edebiyatında maktel türündeki bilinen ikinci eserdir. Eser II. Murat'a sunulmuş olup yazıldığı tarih eserin sonundaki ebced hesabına göre 1423/24' tür. Eserin dili oldukça sadedir. Denilebilir ki günlük konuşma dili ile yazılmıştır. Müellife dair herhangi bir kayıt bulamadık. Eser içinde kullanılmış olan farklı mahlaslardan da yola çıktık fakat herhangi bir bilgiye ulaşamadık. Eser genel itibarıyla mesnevi nazım biçimine uygun olarak yazılmış olsa da eserin içerisinde yer yer kaside ve gazellere de rastlanmaktadır. Orijinal olma özelliği taşıyan bu eseri bulup çeviri yazısını yaparak gün yüzüne çıkardık. Çalışmamıza konu olan eser Kerbelâ olayının edebiyatımıza yansıması özelliği göstermektedir. Bu sayede bu alana Maktel-i Hüseyin türünde yeni bir eserin çeviri yazılı metni kazandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, we translated Derviş Mehmed's work, a 15th-century maktel example, into modern Turkish, using Ebû Tahir-i Tûsî as his narrator. Written in half poem and half prose, the poet's piece is titled Maktel-i Hüseyin. Based on our analysis, multiple copies of the work have not been discovered, indicating that it is unique. Written under Murat II's reign, the work is the second known example of the maktel genre in Turkish literature, based on the information that is currently accessible. The work was submitted to Murat II, and the abjad computation at the conclusion of the book indicates that it was written in 1423/24. The scripture uses very basic language. It might be argued that it was written in speech that people use every day. No information about the author could be located. Our search began with the several pseudonyms employed in the work, but we were unable to locate any information. Even though the poem is mostly composed in mesnevi verse, there are a few odes and ghazals scattered throughout. We discovered, transcribed, and made this original work public. Our analysis demonstrates how the Kerbala incident has influenced our literary works. This served to introduce a fresh piece in the Maktel-i Hüseyin genre to this field.
Benzer Tezler
- Siyâhî Derviş Mehmed'in Mecmau'l-Felekiyât'ı ve Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân'ı (İnceleme- çeviri yazı metin- dizin)
Siyâhî Derviş Mehmed's Mecmau'l-Felekiyât and Kenz-i Maktûm-ı Hayâl-i Cihân (Research, transcription text, index)
SABA ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NESLİHAN İLKNUR KOÇ KESKİN
- Sıdkî Derviş Mehmed Divanı (Metin- İnceleme)
The Divan of Sıdki Dervish Mehmed (Text-Analysis)
İREM ÇAVUŞOĞLU ÖZKET
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. YAKUP POYRAZ
- Dünden bugüne zahter
Zaatar, from past to present
SEDAT EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deontoloji ve Tıp Tarihiİstanbul Medipol ÜniversitesiTıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT TOKAÇ
- Derviş Mehmed Bahtî'nin Manzum Terceme-i Şir'atü'l-İslam'ı (Metin-inceleme)
Derviş Mehmed Bahti's Manzum Terceme-i Şir'atü'l-İslam (Text-study)
ÖMÜR ERBAY
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELAMİ ECE