Beyhâki'nin Delâilü'n-Nübüvve'sinde Hz. Muhammed'in risâlet öncesi yaşamı ile ilgili rivayetlerin tahlili
Analyzing the representations about the Prophet Muhammad's pre-prophecy life in Bayhaqî's Dalâil al-Nubuwwa
- Tez No: 849970
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN ÖZTÜRK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Tarih, Religion, History
- Anahtar Kelimeler: Beyhakî, Delâil, Delâilü'n-Nübüvve, Hz. Peygamber, Risâlet, Risâlet öncesi, Beyhakî, Dalâil, Dalâil al-Nubuwwa, Prophet, Prophethood, Before Prophethood
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İslam Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Delâil tarzı eserler Hz. Peygamber'in nübüvvetinin delillerini kanıtlamak için yazılmış eserlerdir. İslam coğrafyasının fetih hareketleri neticesinde kısa sürede genişlemesi, Müslümanların pek çok farklı dini ve etnik gruplarla karşılaşması ve diğer din mensuplarıyla yapılan nübüvvet tartışmaları Hz. Peygamber'in nübüvvetinin delillerinin en detaylı şekilde yazılması gerektiğini hissettirmiştir. Böyle bir ortamda nübüvvetin ispat edilmesinin gerekliliği doğmuş ve delâil türü kitaplar meydana getirilmiştir. Ancak Hz. Peygamberin doğumundan önce, doğum anında ve doğumundan sonrası ile ilgili bazı olaylara yönelik rivayetler herhangi bir tarih tenkidine tabi tutulmadan toplanmıştır. Hz. Peygamber'in yaşamını anlatan siyer kitapları incelendiğinde risâlet öncesi dönem ile ilgili muhtevanın az olduğu görülür. Malumatın yeterli olmaması bu dönem ile ilgili bir boşluk oluşturmaktadır. Ancak Delâil-Hasâis tarzı eserler incelendiğinde risâlet öncesi dönem ile ilgili pek çok rivayetin varlığı ön plandadır. Ayrıca bu rivayetlerin neredeyse hepsi Hz. Muhammed'in ileride peygamber olacağına bir delil olarak sunulmaktadır. Böyle bir durumda bu rivayetleri ele alıp incelemek ve tahlil edip karşılaştırmak son derece gereklidir. Bu tezin konusu Beyhakî'nin Delâilü'n-Nübüvve adlı eserinde Hz. Peygamber'in risâlet öncesi yaşamına yönelik verdiği rivayetlerin senet, metin ve tarih metedolojisi açısından karşılaştırılıp ortaya konulmasıdır. Beyhakî'nin Delâilü'n-Nübüvve'si Hz. Peygamber'in risâletine dair pek çok hususu ortaya koymuş bir eserdir. Bu çalışmada Allah Resulü'nün nübüvvet öncesi yaşamı ile ilgili rivayetler ele alınmış; ilk dönem İslam tarihi kaynakları, siyer ve megâzî kitapları ve delâil-hasâis tarzı eserlerdeki rivayetler karşılaştırmalı olarak tahlil edilip değerlendirilmiştir. Bu araştırma Beyhakî'nin Delâil'inin bir tarihçi gözüyle incelenmesi ve tahlil edilmesi açısından da önem arz etmektedir. Yapılan araştırmalar neticesinde Beyakî'nin Delâil'inin Hz. Peygamber'in nübüvvetinin ispatı konusunda ne kadar hacimli ve seçkin bir eser olduğu sonucuna ulaşılmış ve bu eserde yer alan rivayetlerin tahlil edilmesinin Hz. Peygamber'in risâlet öncesi yaşamının doğru anlaşılması açısından ne kadar önemli olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The works in the genre of Dalâil were written to prove the evidence of the Prophet's prophethood. The expansion of the Islamic geography in a short period of time as a result of the conquest movements, the encounter of Muslims with many different religious and ethnic groups, and the prophetic debates with the members of other religions made the Prophet feel that the evidence of the Prophet's prophethood should be written in the most detailed way. In such an environment, the necessity of proving prophethood arose and books such as Dalāil were created. However, the narrations about some events before, during and after the Prophet's birth were collected without any historical criticism. When the siyar books describing the life of the Prophet are examined, it is seen that there is little content about the pre-prophetic period. The lack of sufficient information creates a gap regarding this period. However, when Dalāil style works are examined, the presence of many narrations about the pre-prophetic period is at the forefront. Moreover, almost all of these narrations are presented as evidence that Prophet Muhammad would become a prophet in the future. In such a situation, it is extremely necessary to examine, analyze, and compare these narrations. The subject of this thesis is to compare and contrast the narrations about the Prophet's life before the Prophethood in al-Bayhaqī's Dalāil al-Nubuwwa in terms of the methodology of senet, text and history. Bayhaqī's Dalāil al-Nubuwwa is a work that has revealed many aspects of the Prophet's prophethood. In this study, the narrations about the life of the Messenger of Allah before his prophethood are discussed, and the narrations in the first period Islamic history sources, siyar and megāzī books, and Dalāil-Hasāis style works are analyzed and evaluated comparatively. This research is also important in terms of analyzing and evaluating al-Bayhaqī's Dalāil from the perspective of a historian. As a result of the researches, it has been concluded that al-Bayhaqī's Dalāil is a voluminous and distinguished work on the proof of the Prophet's prophethood and it has been determined how important the analysis of the narrations in this work is for the correct understanding of the Prophet's life before the prophethood.
Benzer Tezler
- Hasâis ve delâil edebiyatında Hz. Peygamber'e atfedilen hissî mucizelerin Kur'an çerçevesinde değerlendirilmesi
Assessment of concrete miracles ascribed to the Prophet in the hasâis and delâil literatures within the context of Qur'an
FATIMA ÜNSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DinÇukurova ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET YILMAZ
- Beyhaki'nin 'Şu'abü'l-iman' adlı eserinin kelam ilmi açısından tetkiki
Başlık çevirisi yok
MEHMET HALİFE DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHİT MERT
- Beyhaki'nin Kitabü'l-Erbe'in'in (tahkik, tahric ve takdim)
Kitabi'l-Erbe'in (edition critique)
İBRAHİM FIRAT
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
DinDokuz Eylül ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ YARDIM
- Beyhakî'nin Şuabü'l-İman adlı eserindeki hadisler çerçevesinde imanın yapısı
The structure of faith according to the ahadith in Shuabu'l-İman written by Beyhaqi
TEZCAN TÜRKBEN ÖZYÜREK