Ebeveyn tükenmişliğinin yordayıcıları olarak eş desteği, stresle başa çıkma tutumları ve mükemmeliyetçilik
Spousal support, stress coping attitudes and perfectionism as predictors of parental burnout
- Tez No: 850037
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ ŞAHİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ebeveyn tükenmişliği, eş desteği, stresle başa çıkma tutumları, mükemmeliyetçilik, Parental burnout, spousal support, stress coping attitudes, perfectionism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Ebeveynlik yoğun stres ve sorumluluklar içeren uzun bir süreçtir. Bu süreçte ebeveynler yorgunluk, güçsüzlük, isteksizlik, ağrı şikâyetleri, sinirlilik ve mutsuzluk gibi tükenmişlik belirtileri yaşayabilirler. Ebeveynlerin tükenmişlik yaşamaları; çocuğa karşı ihmal, istismar, duygusal uzaklaşma ve ebeveynin intiharı gibi ciddi sorunları beraberinde getirebilir. Ebeveynlerin tükenmişlik yaşamasına sebep olan risklerin ve tükenmişliğe karşı koruyucu faktörlerin belirlenmesi ebeveynin ve çocuğun psikolojik sağlamlığı açısından çok önemlidir. Bu doğrultuda bu araştırmanın amacı ebeveynlerin eş desteği, stresle başa çıkma tutumları ve mükemmeliyetçilik değişkenlerinin ebeveyn tükenmişliğini yordayıp yordamadığını incelemektir. Ayrıca çalışmada ebeveyn tükenmişliği puanlarının cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, evlilik türü, evlilik süresi, çocuk sayısı, çalışma durumu, eşin çalışma durumu, gelir düzeyi, sağlık problemi ve yaşanılan yer demografik değişkenleri açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu Ankara'da yaşayan 0-18 yaş arası en az bir çocuğu olan 20-57 yaş arası 405 ebeveynden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamak amacıyla Sosyodemografik Form, Eş Destek Ölçeği, Stresle Başa Çıkma Ölçeği, Çok Boyutlu Mükemmeliyetçilik Ölçeği ve Ebeveyn Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen veriler normal dağılım gösterdiği için analizlerde parametrik testler kullanılmıştır. Ebeveynlerin tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını test etmek için; iki kategorili değişkenlerde t testi, 3 ve daha fazla kategorili değişkenlerde tek yönlü varyans analizi (ANOVA), ilişkileri incelemek amacıyla Pearson Korelasyon analizi ve yordayıcılığı test etmek için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre; ebeveyn tükenmişliği puanlarında eş desteği ve problem odaklı başa çıkma tutumunun anlamlı negatif yordayıcı olduğu, kaçınma başa çıkma tutumu ve mükemmeliyetçiliğin ise anlamlı pozitif yordayıcı olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca ebeveyn tükenmişliği puanlarının eğitim seviyesi ve gelir düzeyine göre anlamlı farklılaştığı ancak diğer sosyodemografik özellikler (cinsiyet, yaş, evlilik türü, evlilik süresi, çocuk sayısı, çalışma durumu, eşin çalışma durumu, sağlık problemi ve yaşanılan yer) açısından anlamlı farklılık göstermediği bulgulanmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular alanyazın ışığında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Parenting is a long-term process with intense stress and responsibilities. During this process, parents may experience symptoms of burnout such as fatigue, weakness, reluctance, pain complaints, irritability and unhappiness. Parents experiencing burnout; it can lead to serious problems such as neglect, abuse, emotional alienation and parent suicide towards the child. Determining the risks that cause parents to experience burnout and the protective factors against burnout is very important for the psychological resilience of the parent and the child. In this regard, the aim of this study is to examine whether parents' spousal support, stress coping attitudes and perfectionism variables predict parental burnout. In addition, the study examined whether parental burnout scores differed in terms of demographic variables such as gender, age, education level, marriage type, marriage duration, number of children, employment status, spouse's employment status, income level, health problem and place of residence. The study group of the research consists of 405 parents aged 20-57 who have at least one child between the ages of 0-18, living in Ankara. Sociodemographic Form, Spousal Support Scale, Coping with Stress Scale, Multidimensional Perfectionism Scale and Parental Burnout Scale were used to collect data in the study. Since the data obtained showed a normal distribution, parametric tests were used in the analysis. To test whether parents' burnout levels differ according to various variables; t test was used for variables with two categories, one-way analysis of variance (ANOVA) for variables with 3 or more categories, Pearson Correlation analysis was used to examine relationships, and Multiple Linear Regression Analysis was used to test prediction. According to the findings obtained as a result of the research; it was found that spousal support and problem-focused coping attitude were significant negative predictors of parental burnout scores, while avoidance coping attitude and perfectionism were significant positive predictors. In addition, it was found that parental burnout scores differed significantly according to education level and income level, but did not differ significantly in terms of other sociodemographic characteristics (gender, age, type of marriage, duration of marriage, number of children, employment status, spouse's employment status, health problem and place of residence). The findings obtained in the research were discussed in the light of the literature and suggestions were presented.
Benzer Tezler
- The relationship of children behavioral problems, parental burnout, emotion regulation strategies and mental health problems with each other
Çocuklarda davranış bozuklukları, ebeveyn tükenmişliği, ebeveynin duygu düzenleme stratejilerinin ve psikolojik rahatsızlıklarının birbirleri ile ilişkileri
KÜBRA KALKIŞIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE MELTEM ÜSTÜNDAĞ BUDAK
- Bireylerin kaygı, mükemmeliyetçilik ve evlilik doyumu düzeylerinin ebeveyn tükenmişliğini yordaması
The prediction of parental burnout by anxiety, perfectionism and marital satisfaction
EYLEM KARDELEN BAYAR
- Görme engelli çocuk ebeveynlerinin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi ve tükenmişlik ile yaşam doyumuna yönelik yordayıcı değişkenler
Assesting experienced difficulties of parents who have a visually impaired children and predictors of life satisfaction and burnout
HÜSEYİN NERGİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SAİT ULUÇ
- Okul öncesi dönemde çocuğu olan ana babaların ebeveyn tükenmişliğinin öncülleri ebeveyn kimliği, temel psikolojik ihtiyaç tatmini, ekonomik endişe ve evlilik uyumu olabilir mi?
Can parental identity, basic psychological needs satisfaction, economic anxiety, and marital harmony be precursors to parental burnout in parents with preschool-aged children?
EMİNE UYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiOndokuz Mayıs ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YELİZ KINDAP TEPE
- Çalışan annelerde depresyon düzeyini yordamada evlilik uyumu, iş-aile çatışması ve ebeveyn tükenmişliğinin rolü
The role of marital adjustment, work-family conflict and parental burnout in predicting the level of depression in working mothers
ÜLKÜ PARLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiIşık ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SELİN KARAKÖSE ÇELİK