Geri Dön

Türkmencede istem: Morfolojik süreçler

Valenz in Turkmen: Morphological processes

  1. Tez No: 850174
  2. Yazar: SELVİ BEDİR BAŞER
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEMA ASLAN DEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Linguistics
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 113

Özet

Türkiye Türkçesi gramer çalışmalarında, istem kavramı“fiil-tamlayıcı ilişkisi”ya da“yüklem-hal eki ilişkisi”gibi isimlendirmelerle ele alınmıştır. Bu tez çalışması, Türkmencede istemi etkileyen morfolojik süreçleri, Türkiye Türkçesiyle de karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Tezde morfolojik süreçler, istemi artıran süreçler ve istemi azaltan süreçler olarak kurgulanmıştır. İstemi artıran süreçler kendi içinde ettirgenleştirme, nesne eklenmesi olarak iki alt başlıkta, istemi azaltan süreçler de edilgenleştirme, karşıettirgenleştirme, dönüşlüleştirme, işteşleştirme, ad ve nesne geçişmesi olmak üzere beş alt başlıkta incelenmiştir. Veriler çeşitli türlerdeki Türkmence eserlerden elde edilmiştir. Tezin amacı; Türkmencede istemi, istemi etkileyen süreçleri de içeren daha kapsamlı bir yaklaşımla ele almak, ayrıca Türkmence ve Türkiye Türkçesinin aynı dil ailesinde olması nedeniyle istem konusunda birbirlerine benzerliklerinin yanı sıra farklılıklarını da ortaya koymaktır. Anahtar Sözcükler İstem, Türkmencede İstem, Söz dizim, Anlam bilim, Morfolojik Süreçler.

Özet (Çeviri)

In Turkish grammatical studies, the notion of valenz has been analysed in terms of“verb-complement relation”or“predicate-case suffix”relation. This thesis aims to present the morphological processes affecting the valenz in Turkmen and a limited comparative analysis of the valenz with Turkish. In the thesis, morphological processes are constructed as the processes that increase the valenz and the processes that decrease the valenz. The processes that increase the valenz are handled under two subheadings as causativization and object addition. The processes that decrease the valenz are analysed under five subheadings: passivisation, anticausativization, reflexivisation, reciprocal, accusative, noun and object incorporation. The processes affecting the valenz of the verbs are discussed on the propositions scanned from various types of Turkmen works. The purpose of the thesis; Instead of the limited perspective of a comprehensive issue such as valenz, it is to make an examination through various categories that affect the request and operate the process. In addition, since Turkmen and Turkish are related languages, it is to show off their similarities as well as their differences. Key Words Valenz, Valenz in Turkmen, Syntax, Semantics, Morphological Processes.

Benzer Tezler

  1. Türkmen Türkçesinde istem (Valenz)

    Valenz in turkmen language

    HİLAL UZUNBOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2008

    Türk Dili ve EdebiyatıFatih Üniversitesi

    Türk Edebiyatı Bölümü

    PROF. DR. MEHMET KARA

  2. Türki dillerin günorta-günbatar toparında arzuv ve Hökmanlık anladyan işlik formaları

    Başlık çevirisi yok

    AHMET ZEKİ ALPTEKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Türk Dili ve EdebiyatıGaziosmanpaşa Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. AYDIN BUDAK

  3. Asıl Memlûk Kıpçak Türkçesinin söz dizimi

    Syntax of original Mameluke Kipchak Turkish

    ONUR NİZAM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CAN ÖZGÜR

  4. Türkiye ve Irak ilişkilerinde Türkmenler: Körfez savaşı sonrasından günümüze

    Başlık çevirisi yok

    AYDIN MARUF SELİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Siyasal BilimlerGazi Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. REFET YİNANÇ

  5. Türkmencede ve Türkiye Türkçesinde yansımalar

    Onomatopeias in Turkmen and Turkish languages

    RECEPMUHAMMET GELDİYEV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT