Türkmencede istem: Morfolojik süreçler
Valenz in Turkmen: Morphological processes
- Tez No: 850174
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA ASLAN DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 113
Özet
Türkiye Türkçesi gramer çalışmalarında, istem kavramı“fiil-tamlayıcı ilişkisi”ya da“yüklem-hal eki ilişkisi”gibi isimlendirmelerle ele alınmıştır. Bu tez çalışması, Türkmencede istemi etkileyen morfolojik süreçleri, Türkiye Türkçesiyle de karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Tezde morfolojik süreçler, istemi artıran süreçler ve istemi azaltan süreçler olarak kurgulanmıştır. İstemi artıran süreçler kendi içinde ettirgenleştirme, nesne eklenmesi olarak iki alt başlıkta, istemi azaltan süreçler de edilgenleştirme, karşıettirgenleştirme, dönüşlüleştirme, işteşleştirme, ad ve nesne geçişmesi olmak üzere beş alt başlıkta incelenmiştir. Veriler çeşitli türlerdeki Türkmence eserlerden elde edilmiştir. Tezin amacı; Türkmencede istemi, istemi etkileyen süreçleri de içeren daha kapsamlı bir yaklaşımla ele almak, ayrıca Türkmence ve Türkiye Türkçesinin aynı dil ailesinde olması nedeniyle istem konusunda birbirlerine benzerliklerinin yanı sıra farklılıklarını da ortaya koymaktır. Anahtar Sözcükler İstem, Türkmencede İstem, Söz dizim, Anlam bilim, Morfolojik Süreçler.
Özet (Çeviri)
In Turkish grammatical studies, the notion of valenz has been analysed in terms of“verb-complement relation”or“predicate-case suffix”relation. This thesis aims to present the morphological processes affecting the valenz in Turkmen and a limited comparative analysis of the valenz with Turkish. In the thesis, morphological processes are constructed as the processes that increase the valenz and the processes that decrease the valenz. The processes that increase the valenz are handled under two subheadings as causativization and object addition. The processes that decrease the valenz are analysed under five subheadings: passivisation, anticausativization, reflexivisation, reciprocal, accusative, noun and object incorporation. The processes affecting the valenz of the verbs are discussed on the propositions scanned from various types of Turkmen works. The purpose of the thesis; Instead of the limited perspective of a comprehensive issue such as valenz, it is to make an examination through various categories that affect the request and operate the process. In addition, since Turkmen and Turkish are related languages, it is to show off their similarities as well as their differences. Key Words Valenz, Valenz in Turkmen, Syntax, Semantics, Morphological Processes.
Benzer Tezler
- Türkmen Türkçesinde istem (Valenz)
Valenz in turkmen language
HİLAL UZUNBOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. MEHMET KARA
- Türki dillerin günorta-günbatar toparında arzuv ve Hökmanlık anladyan işlik formaları
Başlık çevirisi yok
AHMET ZEKİ ALPTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Türk Dili ve EdebiyatıGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. AYDIN BUDAK
- Asıl Memlûk Kıpçak Türkçesinin söz dizimi
Syntax of original Mameluke Kipchak Turkish
ONUR NİZAM
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAN ÖZGÜR
- Türkiye ve Irak ilişkilerinde Türkmenler: Körfez savaşı sonrasından günümüze
Başlık çevirisi yok
AYDIN MARUF SELİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Siyasal BilimlerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. REFET YİNANÇ
- Türkmencede ve Türkiye Türkçesinde yansımalar
Onomatopeias in Turkmen and Turkish languages
RECEPMUHAMMET GELDİYEV
Doktora
Türkçe
2000
DilbilimAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA CANPOLAT