Analyzing decision making behaviour under risk and uncertainty with the help of computational cognitive modeling and neuroscience perspectives
Risk ve belirsizlik altında karar verme davranışlarının hesaplamalı bilişsel modelleme ve sinirbilim perspektifleri yardımıyla analiz edilmesi
- Tez No: 850580
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MURAT PERİT ÇAKIR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, İşletme, Psychology, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Enformatik Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilişsel Bilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 256
Özet
Bu çalışma, hesaplamalı bilişsel modelleme ve sinirbilim perspektiflerinden bakış açıları getirerek bireylerin risk ve belirsizlik altında karar verme davranışlarını anlamayı amaçlamaktadır. Daha spesifik olarak, kararlara yön veren süreçlerin anlaşılmasını arttırmak için davranışsal/nöral ölçümler ile model parametreleri arasındaki bağlantıları araştırmıştır. Risk alma davranışı ve risk olasılığını öğrenmeyle ilgili ölçümler elde etmek için iki fonksiyonel yakın kızılötesi spektroskopi (fNIRS) tabanlı Balon Analog Risk Testi (BART) deneyi (kumar, olasılıklı öğrenme) gerçekleştirilmiştir. Davranışsal veri analizi sonuçları balon renkleri (patlama olasılıkları), koşullar (kumar, olasılıklı öğrenme) ve balon gösterim sıraları (sabit, karışık) arasında (ortalama) toplam pompalama sayısı, toplam kazanılan puan ve ayarlanan ortalama pompalama sayısı üzerinde önemli farklılıklar olduğunu göstermiştir. Kumar koşulunun tüm ölçütler için ortalama değeri olasılıklı öğrenme durumundan daha büyüktür, bu da daha yüksek risk almayı belirtmektedir. fNIRS veri analizi bulguları, karışık gösterilen bloklar için iki koşul arasındaki farkın en güçlü sağ dorsolateral prefrontal kortekste (dlPFC) olduğunu göstermiştir, bu da kumar durumunun neden olduğu artan bilişsel zorluktan dolayıdır. Koşullar arasındaki ayrım çoğunlukla patlama olasılığı en yüksek olan balonda olmuştur. Toplanan verilerden katılımcıların BART'taki hedeflenen pompalama sayısını ortak modellemek için faydalanılmıştır. Modelleme sonuçları, sol/sağ dlPFC/dmPFC (dorsomedial PFC) ve frontopolar bölgelerdeki artışın risk almayla pozitif ilişkili olduğunu göstermiştir. Sol dlPFC ile en güçlü ilişki olasılıklı öğrenme ve kazançlardaki riskten kaçınma davranışına atfedilebilirken, sağ dlPFC için belirsizlikten kaynaklı risk alma ile ilgili olabilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study aims to understand individuals' decision making behaviour under risk and uncertainty by bringing insights from computational cognitive modeling and neuroscience perspectives. More specifically, it investigates connections between behavioural/neural measures and model parameters to improve the comprehension of the processes guiding decisions. Two functional near-infrared spectroscopy (fNIRS)-based Balloon Analogue Risk Task (BART) experiments (perfect gambling, probability learning) are conducted to obtain measures related to risk taking behaviour and risk probability learning. Behavioural data analysis results indicate significant differences between balloon colours (explosion probabilities), conditions (gambling, probability learning) and balloon presentation orders (constant, mixed) on the (average) total number of pumps, total points earned and adjusted average number of pumps. The mean value of the gambling condition is greater than the probability learning case for all measures, which indicates higher risk taking. fNIRS data analysis findings show that the difference between two conditions for mixed blocks is the strongest at the right dorsolateral prefrontal cortex (dlPFC) due to the increased cognitive challenge induced by the perfect gambling case. The separation between conditions is mostly in the balloon with the highest explosion probability. The acquired data is benefited to jointly model participants' intended number of pumps in BART. Modeling results demonstrate that increase in the left/right dlPFC/dmPFC (dorsomedial PFC) and frontopolar regions are positively associated with risk taking. While the strongest relationship with the left dlPFC may be attributed to probability learning or risk-averse behaviour in gains, it may be related to risk taking owing to uncertainty for the right dlPFC.
Benzer Tezler
- Belirsizlik ve risk altında tüketici karar alma süreci: Teorik bir inceleme
Consumer decision making process under uncertainty and risk: A theoretical review
HİCRAN DENİZ
- Turkey forest fire decision support system (TFFDSS)
Türkiye orman yangını karar destek sistemi (TFFDSS)
ABDULLAH SUKKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET ÖZGÜR DOĞRU
- Stratejik planlama ve Türk otomobil sanayiinde bir inceleme
Strategic planning and a research about Turkish automobile industry
ŞEBNEM KURUOĞLU
- Piyasa etkinliği ve modern portföy kuramı
Efficent markets and modern portfolio theory
İBRAHİM FIÇICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
İşletmeMarmara ÜniversitesiSermaye Piyasası ve Borsa Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİYAZİ BERK
- GPS ölçümleri ve fay hareketlerinde deprem ilişkisi
Earthquake relationship between fault movements and GPS measurements
GÖKHAN ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ HASGÜR