Divriği (Sivas) tersiyer yaşlı kömürlerinin paleo-çökelim ortam özellikleri ve hidrokarbon türüm potansiyelleri
Paleo-depositional environmental characteristics of Divriği (Sivas) tertiary aged coals and hydrocarbon genaration potentials
- Tez No: 851085
- Danışmanlar: PROF. DR. NAZAN YALÇIN ERİK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 115
Özet
İnceleme alanı Sivas İlinin güneydoğusunda olup, Divriği ilçesi Selimoğlu köyü yakınındadır. İncelenen kömürlü istif Orta Miyosen yaşlı Güneyevler Formasyonu içinde olup, kömür, kil, organik maddece zengin karbonatlı ve kömürlü killi düzeylerden oluşur. Bu tez çalışmasında kömür ve istifte bulunan bitümlü şeyllerin genel özellikleri, organik petrografik, organik jeokimyasal analiz yöntemleri ile incelenmiş, kömürleşme süreci ve hidrokarbon türüm potansiyeline ilişkin bir değerlendirme gerçekleştirilmiştir. İşletilen kömür damarının jeolojik stamp kalınlığı yaklaşık 100-150 cm, işletme stamp kalınlığı ise 50-90 cm arasında değişmektedir. Makroskobik olarak siyah renkli, daha az ve yerel ince damarlarda ise kahverengi-siyah arasında değişen renklere sahiptir. ASTM (1983) standartlarına göre“alt bitümlü B/C tipi kömür”grubundadır. Kömür örneklerindeki egemen maseral grubu hüminit olup, düşük oranlarda liptinit ve inertinitler de bulunur. Hüminit (vitrinit) maseral grubunun en baskın türü ülminittir. Toplam Organik karbon (TOC %) değeri %9,46-52,88 arasında değişmektedir. İncelenen örneklerin büyük kısmı tip II-III (karasal ve denizel) ve tip III (karasal, kalıntı organik madde) kerojeni gösterir. Hüminit yansıması, biyomarker olgunluk parametreleri, spor renk indeksi ile Tmax ve PI değerleri birbirleriyle uyumlu olarak olgunlaşmamış-erken olgun aşamayı gösterir. İncelenen kömürlerin Miyosen yaşlı ve olgunlaşmamış olmasına karşın yüksek kömürleşme derecesi ve yüksek kalori değerli (5093-7259 Kcal/kg) olması bölgedeki volkanizmasının etkisi olarak açıklanmıştır. Petrografik ve jeolojik bulgulara göre Divriği-Selimoğlu kömürlerinin oluştuğu paleobataklıkta daha çok otsu ve saz-kamış türü bitkilerin geniş alanlar kapladığı, göl dışında ağaçların yoğun olarak yeraldığı ıslak orman bataklık ortamının varolduğu, ayrıca, bu seviyelerde az miktarda gastropod fosillerinin olması ise ortam koşullarının akarsu-delta etkili limnik ortam olduğuna işaret etmiştir. Organik jeokimyasal değerlendirme parametrelerine göre organik madde tipi, miktarı bakımından incelenen kömürlü ve organik maddece zengin düzeyler hidrokarbon türümü (gaz) için yeterli olmakla birlikte olgunlaşmalarının düşük olması türümü engellemiştir.
Özet (Çeviri)
The study area is in the southeast of Sivas Province, near the Selimoğlu village of Divriği district. The examined coal-bearing sequence is within the Middle Miocene aged Güneyevler Formation and consists of coal, clay, organic matter-rich carbonate and coal-clay levels. In this thesis study, the general characteristics of coal and bituminous shales in the stack were examined by organic petrographic and organic geochemical analysis methods, and an evaluation was made regarding the coalification process and hydrocarbon generation potential. The geological stamp thickness of the operated coal seam varies between approximately 100-150 cm, and the operating stamp thickness varies between 50-90 cm. Macroscopically, it is black, with colors ranging from brown-black in fewer and local thin veins. According to ASTM (1983) standards, it is in the“sub-bituminous B/C type coal”group. The dominant maceral group in coal samples is huminite, while liptinite and inertinite are also found in low amounts. The most dominant type of the huminite (vitrinite) maceral is ulminite. Total Organic carbon (TOC%) value varies between 9.46-52.88%. The majority of the samples examined show type II-III (terrestrial and marine) and type III (terrestrial, residual organic matter) kerogen. Huminite reflectance, biomarker maturity parameters, spore color index, and Tmax and PI values indicate the immature-early mature stage in accordance with each other. Although the examined coals are Miocene aged and immature, their high carbonization degree and high calorific value (5093-7259 Kcal/kg) are explained as the effect of volcanism in the region. According to petrographic and geological findings, in the paleoswamp where the Divriği-Selimoğlu coals are formed, herbaceous and reed type plants cover large areas, and outside the lake, there is a wet forest swamp environment with dense trees, Additionally, the presence of small amounts of gastropod fossils at these levels indicated that the environmental conditions were a limnic environment with fluvial-deltaic effect. According to the organic geochemical evaluation parameters, the coaly and organic matter-rich levels examined in terms of organic matter type and amount are sufficient for hydrocarbon generation (gas), but their low maturation prevented the formation.
Benzer Tezler
- Savcun ve Karacaören (Ulaş-Sivas) yörelerinde Sivas Tersiyer Havzasının tektonostratigrafisi, tektonik deformasyon biçimi ve sayısal görüntü işlem yöntemleriyle incelenmesi
Başlık çevirisi yok
KAAN ŞEVKİ KAVAK
Doktora
Türkçe
1998
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELİM İNAN
- Sivas-Kangal-Çetinkaya-Pınargözü demir yatağının jeolojisi ve jeokimyası
Geology and geochemistry of Sivas-Kangal-Çetinkaya-Pinargözü iron deposit
ABDULLAH ONUR KARAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Jeoloji MühendisliğiHacettepe ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YURDAL GENÇ
- Tecer dağı (Sivas-Ulaş) kaynaklarının hidrojeoloji incelenmesi
Hydrogeological investigation of the Tecer mountain springs (Sivas-Ulaş)
TÜLAY EKEMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. FİKRET KAÇAROĞLU
- Divriği (Sivas) demir yatağının ana - iz element ve Fe - O izotop jeokimyası
Main – trace element and Fe - O isotope geochemistry of Divriği (Sivas) iron deposit
HANDE ERMAN SARIGÖL
Doktora
Türkçe
2024
Jeoloji MühendisliğiSivas Cumhuriyet ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ UÇURUM