Tanbûrî Cemil Bey'den günümüze Türk mûsikîsi'nde tanbûr üslûbu
Tanbûr performance style in Turkish music from Tanbûrî Cemil Bey to the present day
- Tez No: 851354
- Danışmanlar: PROF. DR. VASFİ HATİPOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Müzik, Music
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Müziği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Müziği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 721
Özet
Bu çalışmada, Türk mûsikîsi tanbûr icrâcılığının dönüm noktası konumunda bulunan Cemil Bey'in icrâ üslûbunun etkileri doğrultusunda, Cemil Bey'in izinde gelişen tanbûr icrâ üslûbu ve Cemil Bey'den sonraki dönemde farklı tavır özellikleriyle dikkat çekmekte olan icrâcıların icrâ özelliklerinin tahlîlinin yapılması ile tanbûr icrâsında üslûp meselesinin serencâmının ortaya konulması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, tavır özellikleri bağlamında üslûp silsilelerini ortaya koyan 11 farklı tanbûr icrâcısının toplamda 33 icrâdan oluşan taksîm ve saz eseri icrâları notaya alınmış ve bu sayede tüm işitsel içerik somutlaştırılarak tahlîle uygun materyaller hâline getirilmiştir. Nitel araştırma yöntemi çatısı altında tahlil edilmek üzere amaçlı örneklem türü kullanılarak seçilen taksîm ve saz eseri icrâlarının, içerik analiziyle tahlîl edilmesi doğrultusunda ortaya çıkan tavır özelliği unsurları daha rasyonel verilerin elde edilebilmesi amacıyla sayım işlemine tabi tutularak çizelgeler halinde kayıt altına alınmıştır. Elde edilen tüm veriler, üslûp ile bağlantılı şekilde kronolojik bir sırayla ele alınmış ve örneklem çerçevesinde iki farklı üslûba ait özellikler tespit edilmiştir. Bununla birlikte tavır değişkenleri doğrultusunda icrâcılar arasında hem üslûplar arası hem de aynı üslûp içerisinde olmak üzere bazı tavır etkileşimlerinin meydana gelmiş olduğu da saptanmıştır. Buradan hareketle, tespit edilen iki üslûptan ilki olan Tanbûrî Cemil Bey üslûbunu oluşturan özelliklerinin süratli, canlı ve süsleme bakımından zengin, tespit edilen ikinci üslûp olan İzzettin Ökte üslûbunu oluşturan özelliklerin ise daha yavaş, nahif ve sade olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte icrâcılar arasındaki farklı tavır etkileşimleri doğrultusunda çok yönlü icrâların ortaya çıkmakta olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın son kısmında, örneklem çerçevesinde ortaya çıkarılan üslûp ve tavır özellikleri gözetilerek icrâcılar arasındaki bağlantıları görselleştirme amacıyla bir üslûp ve tavır intikâl şeması oluşturulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the analysis of the playing style in Turkish music, which is a turning point in the performance of the tanbur by Cemil Bey, is aimed to be conducted. The focus is on the impact of Cemil Bey's unique performance style and the examination of the stylistic features observed in the performers who developed their tanbur playing style following Cemil Bey, as well as those with different stylistic characteristics in the period after Cemil Bey. With this aim in mind, the performances of 11 different tanbur players, showcasing a total of 33 improvisations and instrumental pieces, were transcribed. By doing so, all auditory content was concretized, providing suitable materials for analysis. The chosen improvisations and instrumental pieces, selected under purposive sampling for analysis within the framework of qualitative research methods, were subjected to content analysis. The elements of stylistic features that emerged from this analysis were recorded in tables through a counting process to obtain more rational data. All obtained data were chronologically presented in connection with style, and characteristics of two different styles within the sample were identified.Moreover, it was determined that there were some interaction effects in terms of both inter-style and intra-style changes among performers based on attitude variables. Consequently, it was concluded that the features forming the style of Tanburi Cemil Bey, the first identified style, were rapid, lively, and rich in ornamentation. On the other hand, the features forming the style of Izzettin Ökte, the second identified style, were slower, more delicate, and simple. Additionally, diverse performances were observed due to different attitude interactions among performers.In the final part of the study, a stylistic-attitudinal transition diagram was created to visualize the connections between performers based on style and attitude characteristics
Benzer Tezler
- Tanbûri Cemil Bey'in yaylı sazlarda icrâ ettiği taksimlerin tahlîli ve eğitime yönelik etüdlerin oluşturulması
Analyzing of the taksims performed by Tanburi Cemil Bey's in strings instruments and creating educational etuts
ÖZCAN ÇETİK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiTürk Müziği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET GÖNÜL
- Klasik kemençe tavrının Tanburi Cemil Bey'den günümüze kadar uğradığı değişimler
The changes of the classical kemençe style from Tanburi Cemil Bey to the present day
ABDURRAHMAN ÖZSAĞIR
Doktora
Türkçe
2024
MüzikBursa Uludağ Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHAMMET ZİNNUR KANIK
- Tanburi Cemil Bey'in kemençe ile eser icrası üzerine bir çalışma (icra-nota farklılığı)
Başlık çevirisi yok
ASLIHAN ERUZUN
- Kemençe tınısının spektrum analizi yöntemiyle incelenmesi
Examination of the timbre of kemençe with spectrum analysis method
ORÇUN GÜNEŞER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLIHAN ERUZUN ÖZEL