Diyabetik kronik böbrek hastalarında progresyona etki eden faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of factors affecting progression in diabetic chronic kidney patients
- Tez No: 852591
- Danışmanlar: PROF. DR. RAMAZAN ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nefroloji, Nephrology
- Anahtar Kelimeler: Chronic Kidney Disease, Diabetes, Glomerular Filtration Rate, Progression, Cardiovascular Disease, Mortality
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 66
Özet
Giriş : Kronik böbrek hastalığı (KBH), çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişen, böbreğin fonksiyonel kapasitesinin kronik, ilerleyici ve geri dönüşsüz olarak giderek kaybedilmesi durumudur. Kronik böbrek hastalığı toplumda yaygın olarak görülen ve sıklığı giderek artan bir halk sağlığı sorunudur. Özellikle erken evrelerde sıklıkla sessiz seyrettiğinden, KBH'nın farkındalığı ve erken tanısı düşüktür. İlerleyici bir hastalık olan KBH'nın bugün için erişkinlerde en önemli nedeni diabetes mellitustur. Diyabetik nefropati, idrarla anormal miktarda protein atılması ile karakterize bir durum olup proteinüri miktarı aynı zamanda kronik böbrek hastalığında progresyonu gösteren faktörlerden biridir. Diyabetik kronik böbrek hastalıklarında kardiyovasküler hastalıklar, diyabetin komorbirtelerinden biri olarak görülmektedir. Bu çalışmada diyabetik kronik böbrek hastalarında hastalığın progresyonuna etki eden faktörleri araştırmayı amaçladık. Glomerüler filtrasyon hızında azalma ve renal replasman tedavisine gidiş üzerinde etki eden faktörlerin tespiti ile önlenebilirolanların ortaya konulması, renal replasman tedavisine duyulacak ihtiyacın azaltılması amaçladık. Aynı zamanda kardiyovasküler hastalık ve mortalite üzerine etki eden faktörler de araştırılmıştır. Materyal-Metod: Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Nefroloji Kliniğinde Ocak 2014 – Mart 2023 tarihleri arasında takip edilen diyabeti olan kronik böbrek hastalarının dosyaları ve hastane veri tabanı taranarak retrospektif bir çalışma tasarlanmıştır.Çalışmaya dahil edilen hastalara ait demografik özellikler, ek hastalıklar (kardiyovasküler hastalık vs.), kullandığı ilaçlar, klinik ve laboratuvar verileri (glomerüler filtrasyon hızı, serum albümin, proteinüri, PTH, ferritin, kalsiyum, fosfor, HBA1c) retrospektif olarak incelenecek glomerüler filtrasyon hızındaki azalma oranları ve renal replasman tedavisi başlanması üzerinde etkili olan faktörler değerlendirilmiştir. Aynı zamanda kardiyovasküler hastalık ve mortalite üzerine etki eden faktörler de araştırılmıştır. Bulgular : Çalışmaya alınan 192 hastanın yaş ortalamaları 65,29±10,72 (35-90) yıl olup 135'i erkek 57'si kadınlardan oluşmaktadır. Kronik böbrek hastalığı tanısı ile takipli ve tamamı diyabetik olan hastalarda eşlik eden ek hastalıklara bakıldığında en sık olarak HT (%98,4) vardı. Bunu sırasıyla HPL (%84,4), KAH (%54,7), PAH (%19,8) ve SVH (%17,2) takip etmekteydi.Ayrıca hastaların %76'sının ACEİ veya ARB tedavisi almakta olduğu tespit edildi. Hastaların GFR değerleri ile ilgili veriler incelendiğinde takip süresince 157 (%81,8) hastada GFR düzeyinde ilerleyici bir azalmanın olduğu görülürken 35 (%18,2) hastada GFR değerinin korunduğu saptandı. Çalışmaya alınan 131 hastada GFR değerindeki azalmaya bağlı oarak RRT başlandığı, takip süresinde 83 (%43,2) hastanın öldüğü görüldü. RRT başlanan hastalarda tercih edilen tedavi seçenekleri sırasıyla HD (%78,6), TX (%13) ve PD (%8,4) olarak bulundu. RRT'ne başlama süresi ortalama 25,41±22,94 ay olarak tespit edildi. GFR değerinde ortaya çıkan azalma üzerinde etki eden faktörler değerlendirildiğinde istatistiksel anlamlı farklılık görülen değişkenler olarak ferritin (p=0,007), albümin değeri (p=0,017), proteinüri (p0,05). SVH varlığına göre anlamlı farklılıklar gösteren değişkenler HbA1c Başlangıç (p=0,033), HbA1c Ortalama (p=0,003) ve yaş (p=0,013) olmuştur. Yaş ortalaması, ölen hastalarda [67(61-75) yıl], sağ kalan hastalara [64(58-71)yıl] göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksekti (p=0,003). Diğer parametreler açısından istatistiksel açıdan anlamlı fark tespit edilmedi (p>0,05). RRT başlanmasına kadar geçen süre ile bazı parametreler arasındaki korelasyon analizlerinin sonuçları sunulmuştur. Analiz sonuçlarında belirtilen“r”değeri korelasyon katsayısıdır. Korelasyon katsayısı -1 ile +1 arasında değer alır. Buradaki +1 pozitif tam ilişki, -1 ise negatif yönlü tam ilişkiyi işaret eder. r=0,00“ilişki yok”, r=0,01-0,29“düşük düzeyde ilişki”, r=0,30-0,70“orta düzeyde ilişki”, r=0,71-0,99“yüksek düzeyde ilişki”ve r=1,00“mükemmel ilişki”olarak yorumlanır. RRT başlanmasına kadar geçen süre ile anlamlı ilişkilerin görüldüğü değişkenlerin tamamına ilişki düşük düzeyde kalmıştır. GFR değişim olasılığını 2. ölçüm Ferritin değişkenindeki 1 birimlik artış 1,006 kat (OR: 1,006; %95 CI: (1,002-1,010); p=0,003) ve GFR Başlangıç değişkenindeki 1 birimlik artış ise 1,086 kat (OR: 1,086; %95 CI: (1,032- 1,144); p=0,002) artırmaktadır. Bununla birlikte, GFR değişim olasılığı erkeklere göre kadınlarda 3,464 kat (OR:3,464; %95 CI: (1,026-11,695); p=0,045) ve ACEİ/ARB kullanmayanlarda kullananlara göre 4,104 kat (OR: 4,104; %95 CI: (1,028-16,380); p=0,046) daha yüksektir. Sonuç : Çalışmamızda yüksek proteinüri miktarı , düşük serum albumin düzeyi , ferritin düzeyinde artış glomerüler filtrasyon hızında azalma ,hastalık progresyonu açısından anlamlı sonuçlanmıştır.Glomerüler filtrasyon hızında azalmaya ek olarak bu faktörlerin RRT süresine etkisi de anlamlı sonuçlanmıştır. Başlangıç GFR düzeyi, ferritin artışı, PTH, ileri yaş ve erkek cinsiyetin kronik böbrek hastalığının makrovasküler komplikasyonlarından biri olan ve kronik böbrek hastalığında en önemli mortalite nedeni olan KAH'na etkisi anlamlı bulunmuştur.Bu faktörler arasından ileri yaş artmış mortalite ile ilişkilendirilmiştir Anahtar Kelimeler : Kronik Böbrek Hastalığı, Diyabet, Glomerüler Filtrasyon Hızı, Progresyon , Kardiyovasküler Hastalık , Mortalite
Özet (Çeviri)
Introduction: Chronic kidney disease (CKD) is the chronic, progressive, and irreversible loss of the functional capacity of the kidneys, developed due to various reasons. CKD is a widespread and increasingly prevalent public health issue. Due to its often silent course, awareness and early diagnosis of CKD are low, especially in the early stages.Currently, diabetes mellitus is the leading cause of CKD in adults. Diabetic nephropathy, characterized by abnormal amounts of protein in the urine, is a factor indicating the progression of CKD. Cardiovascular diseases in diabetic CKD are considered as comorbidities of diabetes. This study aimed to investigate the factors influencing the progression of the disease in diabetic CKD patients. Identifying factors affecting the decline in glomerular filtration rate (GFR) and the initiation of renal replacement therapy (RRT), especially those that can be prevented, aimed to reduce the need for renal replacement therapy. Factors affecting cardiovascular disease and mortality were also explored. Materials and Methods: A retrospective study was designed by examining the files and hospital database of diabetic CKD patients followed between January 2014 and March 2023 at the Nephrology Clinic of Akdeniz University Hospital. Demographic characteristics, comorbidities (cardiovascular disease, etc.), medications, clinical and laboratory data (GFR, serum albumin, proteinuria, PTH, ferritin, calcium, phosphorus, HbA1c) of the included patients were retrospectively analyzed. Factors affecting the decline in GFR and the initiation of renal replacement therapy were evaluated. Factors affecting cardiovascular disease and mortality were also investigated Results: The average age of the 192 included patients was 65.29±10.72 years, with 135 males and 57 females. The most common comorbidity in patients with chronic kidney disease under follow-up and all diabetic was hypertension (98.4%). This was followed by hyperlipidemia (84.4%), coronary artery disease (54.7%), peripheral artery disease (19.8%), and stroke (17.2%). Additionally, 76% of the patients were found to be receiving ACE inhibitors or ARB treatment. During the follow-up period, progressive GFR decline was observed in 81.8% of the patients, while GFR was preserved in 18.2% of them. RRT was initiated in 131 patients due to a decrease in GFR, and 43.2% of the patients died during the follow-up. Among those who started RRT, hemodialysis (78.6%) was the preferred treatment option, followed by transplantation (13%) and peritoneal dialysis (8.4%). The average time until the initiation of RRT was determined to be 25.41±22.94 months. Factors influencing the decrease in GFR were found to be statistically significant for ferritin (p=0.007), albumin value (p=0.017), proteinuria (p0.05). Variables showing significant differences according to the presence of stroke were HbA1c Initial (p=0.033), HbA1c Average (p=0.003), and age (p=0.013). The average age was statistically significantly higher in deceased patients [67 (61-75) years] compared to surviving patients [64 (58-71) years] (p=0.003). No statistically significant differences were detected in other parameters (p>0.05). Correlation analysis results between the time until the initiation of RRT and some parameters were presented. The correlation coefficient“r”mentioned in the analysis results is the correlation coefficient. The correlation coefficient takes a value between -1 and +1. Here, +1 indicates a positive perfect relationship, while -1 indicates a negative perfect relationship. r=0.00 is interpreted as“no relationship”, r=0.01-0.29 as“low-level relationship”, r=0.30-0.70 as“moderatelevel relationship”, r=0.71-0.99 as“high-level relationship”, and r=1.00 as a“perfect relationship”. Low-level relationships were observed for all variables with significant relationships with the time until the initiation of RRT. A 1-unit increase in the 2nd measurement of ferritin variable increased the probability of GFR change by 1.006 times (OR: 1.006; 95% CI: (1.002-1.010); p=0.003), and a 1-unit increase in the initial GFR variable increased it by 1.086 times (OR: 1.086; 95% CI: (1.032-1.144); p=0.002). However, the probability of GFR change was 3.464 times higher in females than in males (OR: 3.464; 95% CI: (1,026-11,695); p=0.045) and 4.104 times higher in non-ACE inhibitors/ARB users than in users (OR: 4.104; 95% CI: (1,028-16,380); p=0.046). Conclusion: In our study, high levels of proteinuria, low serum albumin levels, and an increase in ferritin levels were found to be significant for a decrease in glomerular filtration rate and disease progression. In addition to the decrease in glomerular filtration rate, the effect of these factors on the duration of RRT was also found to be significant. Initial GFR level, increase in ferritin, PTH, advanced age, and male gender were found to significantly affect hypertension, which is one of the macrovascular complications of chronic kidney disease and the most important cause of mortality in chronic kidney disease. Among these factors, advanced age was associated with increased mortality.
Benzer Tezler
- Renal replasman tedavisi uygulanmayan kronik böbrek hastalarında tedaviye uyumun değerlendirilmesi
Renal replasman tedavisi uygulanmayan kronik böbrek hastalarinda tedaviye uyumun değerlendirilmesi
HİLAL GÜNGÖR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
İç HastalıklarıEskişehir Osmangazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN ÖZKURT
- Kronik böbrek yetersizliği olan hastalarda böbrek yetersizliğinin progresyonuna etki eden faktörlerin retrospektif olarak incelenmesi
Retrospectively investigation of factors influence the progression of the renal failure in patients with chronic kidney disease
NUMAN GÖRGÜLÜ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Nefrolojiİstanbul Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TEVFİK ECDER
- Kronik böbrek hastalarında anemi ve ilişkili faktörler
Anemia and associated factors in chronic kidney patients
NİHAL TÜRKMEN TÜRKER
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
İç HastalıklarıOrdu Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARATAŞ
- Kronik böbrek hastalığı olan hastalarda hastalık progresyonuna ve mortaliteye etki eden faktörlerin analizi
Analysis of factors affecting disease progression and mortality in patient with chronic kidney disease
SELAMİ BAYRAM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
NefrolojiAkdeniz Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEKİN SÜLEYMANLAR
- Tip II diabetes mellitus'lu hastalarda diyabetik nefropati progresyonu ile renalaz gen polimorfizminin ve kan düzeyinin ilişkisi
The relationship between renalase gene polymorphism and its blood levels, and progression of diabetic nephropathy in patients with TYPE II diabetes mellitus
MÜRSEL KARADAVUT
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
NefrolojiEskişehir Osmangazi Üniversitesiİç Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN TEMİZ