Küresel iklim değişimi sürecinde, Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve CHELSA sayısal iklim veri tabanları ile Türkiye kuraklık risk alanlarının 2011-2100 yılları arasındaki zamansal-mekansal değişiminin araştırılması
Investigation of the spatial-spatial change of Turkey's drought risk areas between 2011-2100 with Geographical İnformation Systems (GIS) and CHELSA digital climate databases in the global climate change process
- Tez No: 852751
- Danışmanlar: PROF. DR. HAKAN METE DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) 2023 raporuna göre sera gazlarına bağlı olarak dünyadaki yüzey sıcaklıklarının 1,5°C ile 4,5°C arasında artacağı tahmin edilmektedir. Bu sıcaklık artışı sonucu ortaya çıkan yıkıcı ve önlenmesi zor çevresel krizin sonuçları zengin ve fakir bütün ülkeleri etkileyecektir. Bu nedenle, ülkelerin kuraklık risk alanlarını acilen belirlemesi ve bu bölgelerde alınacak tedbirlere yönelik çalışmaları hızla başlatması hayati derecede önem taşımaktadır. Bu tez çalışmasında; Dünyanın Kara Yüzey Alanları İçin Yüksek Çözünürlükte Klimatolojiler (CHELSA) bünyesindeki çözünürlük ve semantik doğruluk açısından en iyi sonucu veren GFDL-ESM4 yöntemindeki SSP370 ve SSP585 senaryolarının 2011-2100 zaman periyoduna ait veri tabanlarından faydalanılarak Türkiye kuraklık risk alanlarının 2011-2100 yılları arasındaki zamansal-mekânsal değişiminin belirlenmesi (haritalanması) ve yorumlanması amaçlanmıştır. Elde edilen veriler Coğrafi Bilgi Sistemlerinden (CBS) faydalanılarak kuraklık risk haritalarına dönüştürülmüş ve uzaysal analizleri yapıldıktan sonra yorumlanmıştır. Ayrıca, 2011-2040, 2041-2070 ve 2070-2100 zaman periyotlarına ait Türkiye`nin Köppen-Geiger iklim sınıflandırması haritaları elde edilmiş ve yorumlanmıştır. Kuraklık risk haritaları 2011-2100 yıllarında en yüksek sıcaklık ve en düşük yağışların bulunduğu alanların uzaysal analizi yapılarak haritalandırılmıştır. SSP 370 senaryosuna göre; 2011-2040 yıllarında %26,83'lük alana sahip olan kuraklık risk alanı 2041-2070 yıllarında %27,52'ye yükselmiş ve 2071-2100 yıllarında ise çok az bir değişiklikle %27,41'lik alana düşmüştür. En yüksek kuraklık risk alanı %95,77 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nde gözlemlenmiştir. Bunu sırasıyla; Marmara (%67,68), Ege (%48,16), Akdeniz (%31,23), İç Anadolu (%9,30), Doğu Anadolu (%8,23), ve Karadeniz (%5,08) bölgeleri izlemiştir. SSP 585 senaryosuna göre; 2011-2040 yıllarında %26,75'lik alana sahip olan kuraklık risk alanı 2041-2070 yıllarında %28,20'ye yükselmiş ve 2071-2100 yıllarında ise çok az bir değişiklikle %27,47'lik alana düşmüştür. En yüksek kuraklık risk alanı %96,02 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi`nde gözlemlenmiştir. Bunu sırasıyla; Marmara (%65,46), Ege (%49,07), Akdeniz (%31,51), İç Anadolu (%11,40), Doğu Anadolu (%8,24), Karadeniz (%4,44) bölgeleri izlemiştir. Sonuç olarak SSP 585 kuraklık risk alanı bölgesel sıralama olarak SSP370 senaryosu ile benzerlik göstermiştir. Bu çalışma, Türkiye'nin potansiyel kuraklık alanlarının net bir şekilde ortaya konulması ve gelecek çalışmalara ışık tutması açısından önemli sonuçlar üretmiştir.
Özet (Çeviri)
AccordingtotheIntergovermental Panel on ClimatieChange(IPCC) 2023 report, it is estimatedthatsurfacetemperatures in the world willincreasebetween1.5°C and 4,5°C duetogreenhousegases. Theconsequences of thedevastatinganddifficult-to-preventenvironmentalcrisisresultingfromthistemperatureincreasewillaffectallcountries, richandpoor. Therefore, it is of vitalimportanceforcountriestourgentlyidentifydrought risk areascendquicklyinitiatestudies on themeasuresto be taken in theseregions. Inthisthesisstudy; it has beenaimedtodetermining (mapping) andinterpretingspatio-temporalchange of Turkey'sdrought risk areasbyutilizing SSP370 and SSP585 scenariosdatabaseswhichhavehighresolutionandsemanticaccuracyfor 2011-2100 time period of the GFDL-ESM4 method of Climatologies at High ResolutionfortheEarth's Land SurfaceAreas(CHELSA).Thedataobtainedwereconvertedintodrought risk mapsusingGeographic Information Systems (GIS) andinterpretedafterspatialanalysis. Additionally, Turkey'sKöppen-Geigerclimateclassificationmapsforthe time periods of 2011-2040, 2041-2070 and 2070-2100 wereobtainedandinterpreted. Drought risk mapsweremappedbyspatialanalysis of theareaswiththehighesttemperatureandlowestprecipitation in 2011-2100.AccordingtotheSSP 370 scenario; thedrought risk area, which had an area of 26.83% in 2011-2040, increasedto 27.52% in 2041-2070 andslightlydecreasedto 27.41% in 2071-2100. Thehighestdrought risk areawasobserved in theSoutheastern Anatolia Regionwith 95.77%. ThiswasfollowedbyMarmara (67.68%), Aegean (48.16%), Mediterranean (31.23%), Central Anatolia (9.30%), Eastern Anatolia (8.23%), and Black Sea (5.08%) regions, respectively. AccordingtotheSSP 585 scenario; Thedrought risk area, which had an area of 26.75% in 2011-2040, increasedto 28.20% in 2041-2070 andslightlydecreasedto 27.47% in 2071-2100.Thehighestdrought risk areawasobserved in theSoutheastern Anatolia Regionwith 96.02%. ThiswasfollowedbyMarmara (65.46%), Aegean (49.07%), Mediterranean (31.51%), Central Anatolia (11.40%), Eastern Anatolia (8.24%),and Black Sea (4.44%) regions. As a result, the SSP 585 drought risk areawasfoundssimilartothe SSP370 scenario in terms of regionalranking.Thisstudy has producedimportantresults in terms of clearlyrevealingpotentialdroughtareas of Turkeyandsheddinglight on futurestudies.
Benzer Tezler
- İstanbul'da kentsel büyümenin senaryo tabanlı modellenmesi ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi
Scenario-based modeling and evaluation of urban growth in Istanbul
ALİYE GONCA BOZKAYA KARİP
Doktora
Türkçe
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ÜNSAL
- Mapping drought hazard using SPI index and GIS Case study: Fars province, Iran
Kuraklık tehlike haritalarının SPI indisi ve CBS kullanılarak oluşturulması Pilot çalışma: Fars vilayeti, İran
FATEMEH BAGHERI
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiCoğrafi Bilgi Teknolojileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİMMET KARAMAN
- Kalkolitik ve Tunç çağlarında Göller bölgesindeki iklimsel değişiklikler ve bu değişikliklerin bölgedeki arkeolojik yerleşim sistemlerine etkisi
Climatic changes in the Lake district during Chalcolithic and Bronze ages and its effects on archaeological settlement systems
ARMAN TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Arkeolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT ARIKAN
- Sürdürülebilir turizm kapsamında iklim değişikliğinin incelenmesi: Erciyes dağı ve Sultan Sazlığı milli parkı örneği
Study of climate change within the scope of sustainable tourism: Erciyes mountain and Sultan Reed national park example
MUSTAFA ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
CoğrafyaEskişehir Teknik ÜniversitesiUzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GÜNAY AKTAŞ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN SABANCI
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU