Anadolu Selçuklu dönemi vakfiyeleri ve vakfiyesi bulunan mimari eserler (1. Cilt)
Anatolian Seljuk period foundation documents (Waqfiyyes) and architectural structures having foundation documents (Waqfiyyes)
- Tez No: 852786
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET ÇAYCI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Vakıf, Vakfiye, Anadolu Selçuklu Mimarisi, Foundation (Waqf), Foundation Document (Waqfiyye), Anatolian Seljuk Architecture
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1008
Özet
İslam Medeniyetinde inşa edilen mimari eserlerin birçoğu vakıflar aracılığıyla inşa edilmiş, tamiri ve onarımı da vakıf gelirleri ile sağlanarak muhafaza edilmeye ve sonraki dönemlere ulaştırılmaya çalışılmıştır. Bu minvalde vakıfların kuruluş senedi olan vakfiyeler mimari tarih açısından temel başvuru kaynaklarındandır. Resmi olarak 1075 ile 1308 tarihleri arasında Anadolu coğrafyasında hüküm süren Anadolu Selçuklu Devleti'ne ait cami, mescid, medrese, imaret, tekke, kervansaray, köprü, çeşme vb. mimari yapılan birçoğu da birer vakıf eseridir. Bu dönemin tarihi ve mimarisi ile ilgili günümüze ulaşan kaynaklar oldukça sınırlı olup bu sınırlı kaynaklar arasında başvurulabilecek en öncelikli belgeler vakıf eserlerine ait vakfiyelerdir. Bu nedenle çalışmamızda hem genel olarak Anadolu Selçuklu Devleti mimarisindeki vakıf-vakfiye-mimari ilişkisini hem de özel olarak vakfiyesi günümüze ulaşan mimari eserlerin vakfiyelerinde o mimari eser ile ilgili geçen bilgileri değerlendirdik. Çalışmamız beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm giriş bölümü olup burada çalışmamızın amacı, önemi ve kapsamı ile ilgili bilgiler verilmişti. İkinci bölümde, Anadolu Selçuklu Devleti'nin tarihi, mimarisi ve vakıf kültürü ile ilgili özet bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, vakıf kültürüne ait ve çalışmamızda çok sık kullanıldığı için bilinmesi elzem olan bazı temel kavramlarla ilgili kısa bilgiler verilmiştir. Dördüncü bölüm çalışmamızın asıl temasını oluşturmaktadır. Bu bölümde öncelikle mimari eserle ilgili genel bilgi verilmiş, vakfiye metni ve transkribi eklenmiş, son olarak da vakfiyenin içerisindeki bilgiler öncelikli olarak mevkufun aleyh mimari eser bağlamında ve gerekli görülen yerlerde de çalışmamızın genel sınırını aşmayacak şekilde kısa değerlendirmeler yapılmıştır. Beşinci bölümde ise genel bir değerlendirmesi yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
Many of the architectural built in the Islamic Civilization were built through foundations (waqfs), and efforts were made to preserve and deliver them to later periods by providing their repair and maintenance with (waqf) income. Foundation agreements which are the foundation documents (waqfiyyes) of foundation (waqfs), are the main reference sources in terms of architectural history. Many of the architectural structures that is mosques, masjids, madrasas, soup kitchens, dervish lodges, caravanserais, bridges, fountains, etc., belonging to the Anatolian Seljuk State, which ruled in the Anatolian geography between 1075 and 1308, are structures of foundations (waqfs). The sources that have survived to the present day regarding the history and architecture of this period are quite limited, and among these limited sources, the most important documents that can be consulted are the foundation documents (waqfiyyes) of foundation (waqfs) structures. For this reason, in our study, we evaluated both the foundation (waqf) – Foundation document (waqfiyye) - architecture relationship in the architecture of the Anatolian Seljuk State in general, and specifically the information about that architectural structures in the foundation documents (waqfiyyes) of architectural works whose foundation documents (waqfiyyes) have survived to the present day. Our study consists of five parts. The first part is the introduction and information about the purpose, importance and scope of our study is given. In the second part, brief information about the history, architecture and foundation (waqf) culture of the Anatolian Seljuk State is given. In the third section, brief information is given about some basic concepts that belong to the foundation (waqf) culture and are essential to know because they are used very frequently in our work. The fourth chapter constitutes the basic theme of our study. In this section, first of all, general information is given about each foundation (waqf) structure that has a foundation document (waqfiyye), text transcript and translation of the foundation document (waqfiyye) added, finally, he information in the foundation document (waqfiyye) was primarily evaluated in the context of the architectural structure and, where deemed necessary, brief evaluations were made without exceeding the general limits of our study. In the fifth section, a general evaluation was made.
Benzer Tezler
- Karaman İbrahim Bey imareti yapı topluluğu
The Karaman İbrahim Bey imaret construction group
ARZU KARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Sanat TarihiHacettepe ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ. NERMİN ŞAMAN DOĞAN
- XIII. yüzyıl vakfiyelerine göre Anadolu'nun sosyal yapısı
The social structure of Anatolia according to the vakfiyes of the XIII century
MÜCAHİT PALA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihSelçuk ÜniversitesiSelçuklu Tarihi ve Medeniyeti Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ALİ HACIGÖKMEN
- Vakfiyelere göre beylikler dönemi Turgutoğulları
According to the foundation, the period of beyliks Turgutogulları
ŞÜKRÜ TAŞDELEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihNecmettin Erbakan ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AKKUŞ
- Siyasi-fikri ortam ve eğitimde merkezileşme bağlamında Anadolu Selçuklu medrese mimarisinin gelişim süreci
The development process of Anatolian Seljuk madrasa architecture in the context of political-intellectual environment and centralization in education
SAFA MERAL
- Sivas'ta Osmanlı dönemi ticaret yapıları
Ottoman period trade structures in Sivas
FATMA ETÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Sanat TarihiErciyes ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SULTAN MURAT TOPÇU