Bir kelamcı olarak Abdullatif Harpûtî'nin yeni ilm-i kelam hareketindeki yeri ve önemi
The place and importance of Abdullatif Harputî as a theologian in the new ilm-i kalam movement
- Tez No: 853432
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YAŞAR ÜNAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Abdullatif Harputî, Astronomi, Felsefe, Materyalizm, Yeni İlm-i Kelâm, Abdullatif Harputî, Astronomy, Philosophy, Materialism, New Science of theology
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çankırı Karatekin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Bu çalışmada, Osmanlı döneminin sonlarında yaşamış olan âlimlerden Abdullatif Harputî'nin hayatı, eserleri, kelâmi görüşleri ve yeni ilm-i kelâma etkisi ele alınmıştır. Harputî, kelâm ilmindeki yetkinliğiyle bu alanda önemli eserler kaleme almıştır. Harputî'nin kelâma dair yazdığı en önemli eseri Tenkîhu'l-Kelâm fî Akâidi Ehli'l-İslam'dır. O, bu eserinde toplumsal karışıklığın yol açtığı sorunların çözümünde o zamanki gereksinimleri ele almıştır. Kelâm ilmi mutekaddimûn ve muteahhirûn dönemi olmak üzere iki temel kısma ayrılmaktadır. Fakat daha sonra gelişen inkarcı felsefi akımların etkisinde kalan kelâm, bunlara karşı cevap verme arayışlarına giren Müslüman âlimler üçüncü bir ekolün doğmasına zemin hazırlamış ve yeni ilm-i kelâm ortaya çıkmaya başlamıştır. Harputî, bu son ekolün ortaya çıkmasına etki eden âlimlerden biridir. O, materyalist ve tabiatçıların evrenin kadim olduğu iddiasını tenkit edip onlara cevap vermiştir. Harputî, astronomi ile ilgili önemli görüşler ortaya koyup âyetlerle temellendirmiştir. Materyalizm ve pozitivizm gibi batı akımlarının görüşlerini çürütmek için fikirler ortaya koymuştur.
Özet (Çeviri)
In this study, the life, works, theological views of Abdullatif Harputî, one of the scholars who lived at the end of the Ottoman period, and his influence on the new science of theology are discussed. Harputî wrote important works in this field with his competence in the science of theology. Harputî's most important work on theology is Tenkîhu'l-Kelâm fî Akâidi Ehli'l-İslâm. In this work, he addressed the problems caused by social turmoil by taking into account the needs of that time. Kalam schools are divided into two parts: the mutaqaddimin period and the mutaahhirin period, which started with Ghazali. However, theology, which was influenced by the atheist philosophical movements that developed later, and the Muslim scholars who sought to respond to them, paved the way for the emergence of a third school, and a new science of theology began to emerge. Harputi is one of the scholars who influenced the emergence of this last school. He criticized and responded to the claims of materialists and naturalists that the universe is ancient. Harputi put forward important views on astronomy and based them on verses. He put forward ideas to refute the views of western movements such as materialism and positivism.
Benzer Tezler
- Yeni ilm-i Kelâm döneminde isbât-ı vâcib tartışmaları: Abdüllatif Harpûtî örneği
The discussion of the ithbāt al-wājib in the new science of Kalām period: Example of Abd al-Latīf Kharpūtī
SÜMEYYE YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET AKİF CEYHAN
- Islahat sonrası Osmanlıda kelam âlimleri
Kelam sciences in Ottoman state after the edict of islahat
BÜŞRA ARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KESKİN
- Yeni ilmi kelam dönemi âlimlerinin adli ilahi ve kötülük yorumlamaları (Abdullatif Harputi, Filibeli Ahmet Hilmi, İzmirli İsmail Hakkı, Said Nursi örneği)
The interpretation of the justice of God and evil by the representatives of the new Islamic theology age (Abdullatif Harputi, Filibeli Ahmet Hilmi, İzmirli İsmail Hakkı, Said Nursi case)
GÜLBAHAR KIZIL ÖZORAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinIğdır ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERYİĞİT
- Abdüllatif el-Üsküdârî'nin Ahlâ'l-Haber Min Kelami Seyyidi'l-Beşer adlı eserinin tahkiki ve hadislerinin değerlendirilmesi
Investigation of Abdüllatif el-Üsküdârî's work named Ahla'l-Haber Min Kalami Seyyidi'l-Beşer and evaluation of its hadiths
MEHMET İLYAS PORTAKAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinSelçuk ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEYİT AVCI
- Kâdî Abdülcebbâr'da haber nazariyesi
The theory of khaber according to Qadi 'Abd al-jabbar
ABDULVASIF ERASLAN