Hume ve Kant'ın teorik felsefelerinde nedensellik ve özgürlük ilişkisi
The relationship between causality and freedom in Hume and Kant's theoretical philosophy
- Tez No: 854029
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ ERDAL YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Felsefe, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bahçeşehir Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Felsefe Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Bu çalışmada David Hume ve Immanuel Kant'ın nedensellik anlayışları ve bunun üzerine inşa ettikleri özgürlük hakkındaki görüşleri, onların teorik felsefeleri çerçevesinde incelenmektedir. Hume tabiatta gözlemlenen nedenselliği mantıksal bir zorunluluk olarak görmeyip bunu insanların zihninde oluşan zorunlu bir bağlantı olarak telakki etmektedir. Çünkü Hume'e göre insanlar, sürekli bir arada gözlemlediği olayları sanki biri diğerinin zorunlu bir sonucuymuş gibi hareket ederler. Halbuki bu zorunluluk alışkanlıktan dolayı insanların zihninde oluşmuştur. Buna mukabil Kant'a göre nedensellik, tabiatta zorunlu olarak mevcuttur. Kant bu sonuca ulaşırken anlama yetisinin saf ve apriori kavramlarından neden – etki bağlantısını kullanır. Kant öncelikle asgari bir tecrübenin mümkün olduğunu gösterir ve bunun mümkün olmasını tabiattaki nedenselliğe bağlar. Nedensellik anlayışındaki zorunluluk olgusunu insanın eylemlerine de taşıyan Hume'e göre insanlar tutkularının esiridir. Hume'e göre, insanlar belirli güdüler altında belirli eylemleri gerçekleştirirler ve güdülerle eylemler arasında gözlemlenen bu tek biçimlilik, Hume'ün tabiatta gözlemlediği hadiseler arasındaki tek biçimlilikle aynıdır. Yani insan davranışları da tabiattaki hadiselere benzer bir zorunluluk ihtiva eder. Kant'a göre ise insan, eylemlerinde özgürdür. Kant'ın tabiatta olduğunu ileri sürdüğü nedensellik insan eylemlerinin sadece görünüşler dünyasında kalan kısmı için geçerlidir. Kant'a göre insanın bir de kendinde şey yönü vardır ki bunun sebep olduğu bir eylem tabiattaki nedenselliğe tabi olmaz. Dolayısıyla insan bu bakımdan, nedenselliğe tabi olmama anlamında özgürdür.
Özet (Çeviri)
In this study, Hume and Kant's understanding of causality and their views on freedom will be examined within the framework of their theoretical philosophies. Hume doesn't see causality observed in nature as logical; but considers it as necessary connection occuring in people's minds. Because, people act as if one of the events they observe together is a necessary consequence of the other. However, this necessity was formed in people's minds due to habit. On the other hand, for Kant, causality is necessarily present in nature. While reaching this, Kant uses the cause-effect connection, one of the pure and apriori concepts of the understanding. Kant first introduces that a minimum of experience is possible and attributes this to causality in nature. For Hume, who carries the necessity in his understanding of causality to human actions, people are slaves of their passions. According to Hume, people perform certain actions under certain motives, and this uniformity observed between motives and actions is the same as the uniformity between events observed in nature. In other words, human behavior also contains a necessity as the events in nature. For Kant, human being is free in his actions. The causality in nature is valid only for the part of human actions that remain in the world of appearances. For Kant, people also have a thing-in-itself aspect, and an action caused by this is not subject to causality in nature. So, in this respect people are free in the sense of not being subject to causality.
Benzer Tezler
- Causalité chez Hume et chez Kant et ses effets sur leurs philosophies pratiques
Hume'a ve Kant'a göre nedensellik ve pratik felsefelerine etkileri
DENİZ NESİN GÜRKAN
Yüksek Lisans
Fransızca
2022
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİYE KOVANLIKAYA
- Akşemseddin'de dini tecrübe
Religious experience in Akşemseddin
MURATCAN ALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinKastamonu ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET FATİH KALIN
- Aydınlanma dönemi din felsefesinde Tanrı-âlem ilişkisi (J.Locke-D.Hume-I.Kant)
The relationship of God-universe in the philosophy of religion in the Enlightenment period (J.Locke-D.Hume-I.Kant)
AYSEL TAŞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
FelsefeAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUNCAY AKGÜN
- Kültürde modern/postmodern uğraklar çerçevesinde estetikin konumu
The Position of aesthetics in terms of modern/postmodern moments in culture
HAKKI HÜNLER