Harput Platosunun Güneydoğusunda (Elazığ) arazi kullanımının sel, taşkın ve erozyon ile ilişkisi
The relationship between land use in the southeast ofthe Harput Plateau (Elazığ) and flooding, flooding and erosion
- Tez No: 854393
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HARUN REŞİT BAĞCI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Coğrafya, Geography
- Anahtar Kelimeler: Arazi kullanımı, Doğal afet, Arazi örtüsü değişimi, Elazığ, Land use, Natural disaster, Land cover change, Elazığ
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 154
Özet
Bu çalışmada Harput Platosu'nun güneydoğusunda arazi kullanımının doğal afetler üzerindeki etkileri, arazi kullanımı ile afetler arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İnsanlar araziden yararlanırken araziyi doğaya uygun olmayan şekilde kullanabilmektedir. Bunun sonucunda doğal olaylar afete dönüşebilmektedir. İnceleme alanı Elazığ ili sınırları içinde bulunan Harput Platosu'nun güneydoğusu olarak belirlenmiştir. Sınırlandırma yapılırken güneyde Keban Baraj Gölü kıyı çizgisi, doğuda Murat Boğazı, batıda ise Yurtbaşı Beldesi ile Sedeftepe köyü arasındaki su çizgisi dikkatte alınmıştır. Çalışma sahasında Hoşköy, Sedeftepe, Kıraç, Güzelyurt ve Beydoğmuş köyleri bulunmaktadır. Bu çalışmada, saha çalışmaları ve Uzaktan Algılama (UA) kullanılarak veriler Arc-GIS 10.6 programı ile görselleştirilmiştir. Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) metodu kullanılarak sel, taşkın ve erozyon duyarlılık analizleri yapılmıştır. Arazi değişimlerinin tespiti için CORINE veri tabanı kullanılmıştır. Çalışma sahasında ki köylerde yaşayan yöre halkı ile görüşmeler yapılmıştır. İnceleme alanında yapılan sel, taşkın ve erozyon duyarlılığı analizi için çeşitli parametreler kullanılmıştır. İnceleme alanında yapılan sel, taşkın ve erozyon duyarlılığı analizi için çeşitli parametreler kullanılmıştır. Sahanın sel, taşkın duyarlılığı %3'ü çok yüksek, % 42,94'ü yüksek ve % 44,87'si düşük olduğu tespit edilmiştir. Erozyon duyarlılığı ise % 54,50'si çok yüksek, 28,32'si düşük çıkmıştır. Hoşköy, Beydoğmuş ve Sedeftepe köyünün kuzeyinin eğimli ve bitki örtüsünden yoksun olmasından dolayı erozyon duyarlılığı yüksek çıkmıştır. Hoşköy, Kıraç, Güzelyurt ve Sedeftepe köyünün güneyinde taşkın duyarlılığı yüksek çıkmıştır. Çalışma sahasında tarım ve hayvancılık gibi faaliyetlerden dolayı afetlerde artış görülmeye başlamıştır. Güzelyurt'ta 2012 ve 2017 yılında sel olayı yaşanmış ve küçükbaş hayvanlar telef olmuştur. Beydoğmuş ve Kıraç köyünde 2018 yılında dolu yağışı ile köprü ve menfezlerin yetersiz kalmış ve sel olayı meydana gelmiştir. Arazi kullanımı afetler üzerinde etkili bir faktördür. Arazi örtüsü doğaya uygun olarak kullanıldığında afetlerin önüne geçilmez fakat şiddet ve miktar olarak azaltılabilmektedir. Eğimli alanlarda erozyonu azaltıcı çözümlerin bulunmalıdır. Dere yataklarında ıslah çalışmaları yapılmalıdır. Arazi örtüsü değişimleri süreklilik gösterdiği için ilgili kurumlar planlama yaparken arazinin güncel şeklini değerlendirmelidir.
Özet (Çeviri)
In this study, it was aimed to determine the effects of land use on natural disasters in the southeast of the Harput Plateau and the relationship between land use and disasters. While people benefit from the land, they can use the land in a way that is not suitable for nature. As a result, natural events can turn into disasters. The study area was determined as the southeast of the Harput Plateau within the borders of Elazığ province. While making the delimitation, the shoreline of Keban Dam Lake in the south, the Murat Strait in the east, and the water line between Yurtbaşı Town and Sedeftepe village in the west were taken into consideration. The study area includes the villages of Hoşköy, Sedeftepe, Kıraç, Güzelyurt and Beydoğmuş. In this study, the data were visualized with the Arc-GIS 10.6 program using field studies and Remote Sensing (UA). Flood, flood and erosion susceptibility analyses were performed using the Analytical Hierarchy Process (AHS) method. CORINE database was used to detect land changes. Interviews were conducted with the local people living in the villages in the study area. Various parameters were used for flood, flood and erosion susceptibility analysis in the study area. It was determined that 3% of the flood susceptibility of the area was very high, 42.94% was high and 44.87% was low. Erosion susceptibility was found to be 54.50% very high and 28.32% low. Due to the fact that the north of Hoşköy, Beydoğmuş and Sedeftepe village is sloping and devoid of vegetation, erosion susceptibility is high. Flood susceptibility is high in the south of Hoşköy, Kıraç, Güzelyurt and Sedeftepe village. An increase in disasters has started to be seen in the study area due to activities such as agriculture and animal husbandry. In 2012 and 2017, there were floods in Güzelyurt and small cattle perished. In 2018, bridges and culverts were insufficient due to hail in Beydoğmuş and Kıraç villages, and a flood event occurred. Land use is an influential factor on disasters. When land cover is used in accordance with nature, disasters cannot be prevented, but they can be reduced in severity and quantity. Solutions to reduce erosion should be found in sloping areas. Reclamation work should be carried out in the stream beds. Since land cover changes are continuous, the relevant institutions should evaluate the current shape of the land when planning.
Benzer Tezler
- Harput platosunda doğal ortam-insan ilişkileri ve doğal çevre planlaması
The natural environment planning and natural environment-human relationships on Harput plateau
TANER ŞENGÜN
- Harput (Elazığ) yakın kuzeyindeki Elazığ magmatitlerinin petrografik ve jeokimyasal özellikleri
Petrographical and geochemical features of magmatites in the northern of Harput (Elazığ)
AHMET HULUSİ TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEVCAN KÜRÜM
- H.1089-1093/M.1678-1682 (S.1-124) tarihli Harput Şerʻiyye Sicili (Transkripsiyon ve değerlendirme)
Harput Shar'iyyah Record dated H.1089-1093/M.1678-1682 (P.1-124)(Transcription and evaluation)
BÜŞRA ARPACI
- Ermeni etnisitesinin Harput müzik kültürüne etkisi
The effect of Armenian ethnicity on Harput music culture
SAMET GÜLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikSivas Cumhuriyet ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM ÖZALTUNOĞLU
- H.1222-1124/M.1710-1712 tarihli ve 388 numaralı Harput Şer'iyye Sicili (s.1-90) (Transkripsiyon ve değerlendirme)
Harput Shar'iyyah Record dated A.H. 1122-1124/A.D. 1710-1712 and numbered 388 (p.1-90) (Transcription and evaluation)
BURAK AKDEMİR