Milletlerarası usul hukukunda münhasır yetki
Exclusive jurisdiction in international procedural law
- Tez No: 855450
- Danışmanlar: PROF. DR. SİBEL ÖZEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hukuk, Law
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Hukuk Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Hukuk Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 462
Özet
Yabancılık unsuru barındıran bir uyuşmazlık bakımından birden fazla devlet mahkemesinin yetkili olabileceği genel olarak kabul edilse de münhasır yetki kuralları milletlerarası yetki alanındaki bu temel kuralın istisnasını teşkil etmektedir. Devletlerin menfaatlerini yakından ilgilendiren bazı uyuşmazlıklar bakımından karşımıza çıkan münhasır yetki kuralları, münhasıran söz konusu devletin mahkemelerinin yetkisinin öngörüldüğü ve başka devlet mahkemelerinin yetki kullanmasının kabul edilmediği kurallardır. Aralarında yeknesak AB hukukunun da bulunduğu bazı hukuk sistemlerinde forum devleti mahkemelerinin hangi hâllerde münhasır yetkili olacağı açık bir kanuni düzenlemeyle tespit edilmişse de Türk hukuku bu anlayışı kabul etmemiştir. Gerçekten de Türk hukukunda münhasır yetki kurallarının işlevleri kanunda düzenlenmiş olmakla beraber, hangi uyuşmazlıklar bakımından Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisinin münhasır nitelik taşıdığı kanun koyucu tarafından tespit edilmemiştir. Benzer şekilde, bu kuralların temel unsurları ve varlık sebepleri de bugüne kadar doktrinde kapsamlı şekilde ele alınmamıştır. Milletlerarası usul hukukunun önemli konularından bir tanesi olan münhasır yetki kavramı, çalışmamızda dört bölümde incelenmiştir. Çalışmamızın ilk bölümünde milletlerarası yetki kavramının anlamı ve devletlerce milletlerarası yetki kuralları ihdas edilirken göz önünde bulundurulan temel alınan esaslar incelenmiştir. İkinci bölümde münhasır yetki kavramının anlamı, varlık sebepleri, temel özellikleri ve işlevleri ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde Türk hukuku ve karşılaştırmalı hukukta karşımıza çıkan bazı milletlerarası yetki kurallarının münhasır yetki kuralı teşkil edip etmediği tartışılmış ve Türk hukukundaki münhasır yetki kuralları tespit edilmeye çalışılmıştır. Son bölümde ise münhasır yetki kavramı ile bağlantılı bazı konular arasındaki ilişki ele alınmıştır.
Özet (Çeviri)
Although it is generally accepted that courts of more than one state may have jurisdiction over a dispute involving a foreign element, exclusive jurisdiction rules constitute an exception to this principle of international jurisdiction. Employed in disputes closely related to state interests, exclusive jurisdiction rules exclusively confer jurisdiction on the courts of the state in question and aim to preclude the exercise of jurisdiction by courts of foreign states. Although in some legal systems, including uniform EU law, the disputes over which forum state courts have exclusive jurisdiction have been determined by a specific provision, Turkish law did not adopt this approach. While the functions of exclusive jurisdiction rules in Turkish law are regulated by law, the legislator has not specified in which cases the international jurisdiction of Turkish courts is exclusive. Similarly, the doctrine has not comprehensively discussed the main elements of these rules and their raisons d'être to date. Our study examines the concept of exclusive jurisdiction, an important issue of international procedural law, in four sections. The first section examines the meaning of the concept of international jurisdiction and the main principles taken into consideration by states when adopting international jurisdiction rules. In the second section, the study delves into exclusive jurisdiction as a concept, exploring its meaning, underlying reasons, basic features, and functions. In the third section, we analyze specific international jurisdiction rules in Turkish law and comparative law to ascertain whether they qualify as exclusive jurisdiction rules. This section aims to identify which international jurisdiction rules in Turkish law are of an exclusive nature. In the last section, the study tackles the relationship between exclusive jurisdiction and certain related issues.
Benzer Tezler
- Milletlerarası usul hukukunda yetki anlaşmaları
Jurisdiction agreements in international civil procedure law
BURCU İRGE ERDOĞAN
- Türk milletlerarası usul hukukunda milletlerarası yetki
International jurisdiction in Turkish international civil procedure law
ZEYNEP İSTEMİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
HukukÇankaya ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİHA BİLGE TANRIBİLİR
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Gemi kaynaklı kirlenmenin önlenmesi, azaltılması ve kontrol altına alınmasında devletin yetkisi
Başlık çevirisi yok
AYŞE NUR TÜTÜNCÜ
Doktora
Türkçe
1993
Uluslararası İlişkilerİstanbul ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEVİN TOLUNER
- Milletlerarası Usul Hukukunda adil yargılanma hakkı
Right of a fair trial in International Procedural Law
AYŞE İPEK SARIÖZ BÜYÜKALP
Doktora
Türkçe
2017
HukukGalatasaray ÜniversitesiÖzel Hukuk Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE ÖZDEMİR KOCASAKAL